Mısır’ın Siyasî Durumuna Dair el-Fellah Gazetesi Sahibi Selim Hamevî Tarafından II. Abdülhamit’e Sunulan Takrîr ve Düşündürdükleri
Abstract
El-Fellah gazetesi sahibi ve yazarı Selim Hamevî tarafından 1892’de II. Abdülhamit’e sunulan takrîr, Arap siyasî gazeteciliğinde geçen 25 yılı aşkın birikim ile duyulan ve şahit olunan olaylardan oluşmaktadır. Takrîr, o günkü kamuoyunun düşüncelerini bir gazeteci gözüyle yansıtması bakımından oldukça önemlidir. Dönemin gizli kalmış birçok olayına ışık tutmaktadır. Özellikle Mısır’da meydana gelen “Arabî Paşa İsyanı”, “Vak’a-i Çerakise” ile “11 Haziran 1882 İskenderiye Olayları”nın arkasındaki güç/güçler hakkında önemli bilgiler vermektedir. Hamevî’ye göre bu güç İngiltere’dir. Avrupa’dan Hindistan’a giden en kısa ve güvenli yol olan Süveyş Kanalı, Mısır üzerinde oynanan oyunların başlıca nedeni olarak görülmektedir. Takrîrde sadece siyasî olaylar hakkında değil, bölge dilleri olan Türkçe ve Arapça’ya İngilizce’nin nüfûzu ve bunun doğuracağı olumsuzluklar hakkında da dikkat çekici tespitlerde bulunulmuştur. Hamevî’ye göre, İngilizler Mısır’da İngiliz hayranlığı uyandırarak kamuoyunu kendi lehlerine çevirebilmek için Arapça ve diğer Avrupa dillerinde birçok dergi ve gazetelere maddi yardımda bulunmaktadır. Yine İngilizler kendilerine en çok hizmet edecek olan kişileri memur olarak atamaktadır. Ekonomik zorluklar karşısında başka çare bulamayan Mısır halkı da İngilizlerin emri altına girmektedir. İngilizlerin bu ve benzeri politikalarını sonuçsuz bırakmak için Osmanlı Devleti’nin Mısır halkı ile olan ilgi ve alakalarını geliştirmesi gerekmektedir. Bu yönde gayretle sarf edilmiş olmakla birlikte ilişkilerin kopmasının önüne geçilememiştir.
Keywords
Statement of Facts Submitted To Abdulhamit II By Selim Hamevi, The Owner of El Fellah Newspaper Concerning Political Landscape of Egypt And Its Considerations
Abstract
Statement of facts submitted to Abdulhamit II in 1982 by Selim Hamavi, the owner and newspaperman of Al-Fallah paper consists of events collected and witnessed for more than last 25 years in Arabic political journalism. Statement of facts is quite important in respect of reflecting ideas of public opinion at that time with the eyes of a journalist. It lights the way for many explicit events of period. It provides significant information about power/powers especially behind “Arabi Pasha Riot” Vak‘a-i Cerakisa” Circissian Events and “June 11, 1882 Iskenderiye Events” happened in Egypt. According to Hamavi, this power is England. Suez Canal that is the shortest and most reliable road from Europe to India is seen as the main reason of tricks played on Egypt. In the statement of facts, he made attention grabbing determinations not only about the political events, but also about influence of English on Turkish and Arabic and negativeness it would cause. According to Hamavi, the English aided many weekly and newspaper in Arabic language and other European languages, in order to prejudice public opinion in favour of themselves by evoking English admiration in Egypt. Again the English appointed the persons who will serve them the most, as officer. Egyptian people who could not find another solution due to economical difficulties enter into the English’s service. Ottoman State must develop concern and interest in Egyptian people, in order to disable this policy and similar policies of the English. Although efforts were made in this direction, rupture of relations could not be prevented
Keywords
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Journal Section | Research Article |
| Authors | |
| Publication Date | July 1, 2008 |
| Published in Issue | Year 2008 Volume: 5 Issue: 2 |