Abstract
Mühimme defterleri, Başbakanlık Osmanlı Arşivlerinin en önemli tasniflerinden olup, devletin verdiği siyasi/idari kararların ilgili vilayetlere tarih sırasına göre gönderildiğini belirten önemli bir tarih kaynağıdır. İşte bu kaynak genel olarak Osmanlı vilayetleriyle ilgili önemli hükümleri kapsadığı gibi, Yemen vilayetiyle ilgili çok önemli bilgiler de yer almaktadır. Özellikle Osmanlı yönetiminin karşılaştığı zorluklar ve bunların çözüm yolları. Yemende gerek Osmanlı yönetiminin yerleşmesi, ve gerek yeterli güvenlik tedbirlerinin alınması için Mısırdan defalarca askerler gönderilmiş, bu askerler için silah ve zahire sevkiyatı yapılmıştır. Ayrıca Kızıldenizden gerek Portekizlilerin temizlenmesi gerekse Osmanlı nüfuzunun tesisi için, sefinelere ihtiyaç duyulmuştur. Tüm bu ihtiyaçların tedarik edilmesi için, bölgedeki diğer vilayetlerle iletişimin aksamadan yürümesi ön görülmüştür. Gerek bazı Osmanlı valilerinin Yemendeki icraatları, gerekse oradaki eski mahalli yöneticilerin Osmanlı buyunduruğuna geçmek istememelerinden dolayı, Yemende Osmanlı yönetimine karşı ciddi muhalefet devam etmiştir. 1519 yılında Osmanlı fiili olarak Yemende varlığını isbat etse bile, gerçek Osmanlı idaresi 1538 yılında kurulmuştur. Ancak gerek Portekiz donanmasının Yemenin güney sahillerinde bulunmasından, gerekse buradaki çeşitli siyasi olumsuzluklardan dolayı Yemendeki problemler bu tarihten sonra da bir türlü dinmemiştir. İşte bütün bu problemler ve çözüm yolları ile Yemendeki Osmanlı yönetiminin devam ve bekası için, 1559-1591 tarih aralığında Mühimme Defterlerinde yer alan hükümler çerçevesinde Osmanlı devletinin takip ettiği politika incelenecektir. ةمدقملا ةروصب امإ دوجولا اذه نوثحابلا لوانتو ،نميلا يف ينامثعلا دوجولا ةيادب نع ريثكلا بتُك دقل نع ثاحبلأاو تافلؤملا كلت يف اوثدحتو .ثيدحلا نميلا خيرات لوانتت ةيبناج ثاحبأ نمض وأ ،ةلقتسم يتلا تابقعلا وأ ،ةقطنملا يف ةينامثعلا ةيجيتارتسلإا حيضوت يف ءاوس ،ةماع ةروصب دوجولا كلذ ،نوصتخملا نوثحابلا اهيلع دمتعا يتلا رداصملا ةيمهأ عمو .ةيجيتارتسلإا كلت ذيفنت تضرتعانتست لا ،عوضوملا اذه يف ةسارد ةيأ نأ معزأ يننأ لاإ ،هتيجيتارتسإو دوجولا كلذ داعبلأ مهليلحتو د نم دبلا ،ةصقان ةسارد نوكت فوس ،ةمهملا رتافد يف ةدراولا ةيناطلسلا ماكحلأا ىلع هتايطعم يف يف هدوجو نم ينامثعلا فقوملا حضوي يذلا يمسر ناسلبو سيئرلا ردصملا نأ كلذ ؛اهلامكتسا اهنم ةيلحملاو ،ىرخلأا رداصملا نم ليلقتلا مدع عمو .ةيناطلسلا ماكحلأا كلت هحضوت امنإ ،نميلا .ةلكشملا يفرط دحأ رظن ةهجو نم ةروصلا لقن ىلع معلأا بلاغلا يف زكرت اهنأ لاإ ،ةصاخ ةروصب نميلاب مكحلا تيبثت يف ةينامثعلا ةلودلا ةسايس لوانتت يتلا– ةساردلا هذه تدمتعا دقف كلذ ىلع ًءانبو يف ةظوفحملا ةمهملا رتافد يف ةيناطلسلا ماكحلأا نم ةدراولا صوصنلا ىلع ةسيئر ةروصب..عوضوملاب ةقلعتملا ةيبرعلا تاساردلا لامهإ مدع عم ،لوبناتسإب ينامثعلا فيشرلأا
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Journal Section | Miscellaneous |
| Authors | |
| Publication Date | December 1, 2016 |
| Published in Issue | Year 2016 Volume: 12 Issue: 1 |