1844 TASHİH-İ SİKKE SONRASINDA PARA DÜZENİ VE KALPAZANLIK

Year 2016, Volume: 6 Issue: 11, 1 - 19, 31.08.2016

Figen Taşkın

Abstract

1844 yılında yapılan tashih-i sikke düzenlemesi Osmanlı Devleti’nin para sorunlarını halledebilmesi ve kalpazanlığın önüne geçilmesi için atılan önemli bir adımdı. Savaş dönemi her devlet açısından siyasi, toplumsal ve ekonomik sıkıntıların yoğun olduğu bir dönemdir. Osmanlı Devleti de Kırım Savaşı döneminde ekonomik ve mali sıkıntılar yaşadığı için kurmak istediği para düzenini istikrarlı bir şekilde sürdüremedi. Para düzeninin bozulmasından yararlanan kalpazanlar oldu. Devletin mali sorunları çözmek için 1840 yılında çıkarttığı kaimeleri mecbur kalıp yeniden çıkartmasından faydalanan kalpazanlar devletin senyoraj gelirine el koydu. Kalpazanlar, bu dönemde sahte kaime çıkarttı veya var olan kaimeler üzerinde oynamalar yaptı. Kalpazanların bu faaliyetleri emisyonun artmasına ve dolayısıyla enflasyonu da tetikledi. Ayrıca bu dönemde Osmanlı Devleti sahte kaimelerin yanı sıra ayarı bozuk yabancı metal paraların ve sahte paraların yarattığı sorunlarla da uğraşmak zorunda kaldı. Çalışmada devletin bu sorunları çözme yöntemi ve kalpazanların bu faaliyetlerinin yarattığı sorunları ele alındı.

Keywords

Kalpazan, Kağıt para, Kaime, Tuğra Hakkı (Senyoraj geliri), Sikke

References

• HULKİENDER, Murat; Bir Galata Bankerinin Portresi: George Zarifi 1806-1884,
• Osmanlı Bankası Arşiv ve Araştırma Merkezi: İstanbul, 2003, 148 ss., ISBN:
• 9759369249