Evrenin harmonik sesi: Pythagoras düşüncesinde müzik

Year 2024, Volume: 9 Issue: 2, 666 - 675, 31.12.2024

Tufan Çötok , Nesrin Akıncı Çötok , Ayda Sabuncuoğlu İnanç

https://doi.org/10.31811/ojomus.1580064

Abstract

Yunan düşüncesinde felsefenin müziğe ilgisine başlamasına neden olan filozof Pythagoras ve meydana getirdiği topluluktur. Kendisinden önce yapılan felsefeyi farklı bir coğrafyaya, yani İyonya felsefesini İtalya’ya taşıyan Pythagoras Babil ve Mısır gibi yaşadığı çağın önemli bilgi üretme merkezlerine giderek bu geleneklerin bilgi birikimini de taşıma işlemine dahil etmiştir. Yazılı bir eseri günümüze kadar ulaşmamış olmakla birlikte belki de Sokrates öncesi felsefenin en fazla tartışılan filozoflarından biridir. Bir taraftan yaşadığı coğrafyadaki geleneği mistik eğilimler ile birleştirmek suretiyle kendi içerisinde kapalı bir topluluk meydana getirmiş ve bu topluluk içinde kabul görüp geniş kitlelere seslenmiş diğer taraftan ise pozitif bilimlerle uğraşıp matematik astronomi ve müzik alanında birçok yeniliğin kurucusu olmuştur. Özel olarak müzik alanında çalışmalarını sağlayan akıl yürütme şu şekildedir: Evren karşıtlardan meydana gelen bir uyumdur (harmonia). Bu uyum Pythagoras tarafından ilk müzik alanında görülür. Anlatıya göre mitolojik, felsefi veya matematiksel bir keşifle telli çalgılardaki ses aralıklarını keşfeder. Mitolojik akıl yürütme Iamblichus’un anlattığı bir efsaneye dayanır. Felsefi temellendirmeye göre evren bir uyumdur ve bu uyum kendisin müzikle ifade etmek mümkündür. Matematiksel temellendirmeye göre ise müzikteki ses aralıkları matematiksel orantılarla ifade edilebilir. Özellikle ses aralıklarının keşfi onu müzikte gerçekleşenin matematiksel olarak ifade edilebileceği fikrine götürür. Diğer taraftan pratik bir felsefe olma eğiliminde olan Pythagoras düşüncesi, ruhun iyiliği gerekli gördüğü harmonik uyumu müzik ile sağlamaya çalışır.

Keywords

müzik, Pythagoras, matematik, uyum

The harmonic sound of the universe: Music in Pythagoras’ thought

Abstract

In Greek thought, the philosopher Pythagoras and the community he formed were the reason for the beginning of philosophy’s interest in music. Pythagoras, who carried the preceding philosophy to a different geography, namely the Ionian philosophy to Italy, went to the important centers of knowledge production of his time, such as Babylon and Egypt, and included the knowledge accumulation of these traditions in the transportation process. Although no written work of his has survived to the present day, he is one of the most debated philosophers of pre-Socratic philosophy. On the one hand, by combining the tradition in the geography he lived in with mystical tendencies, he created a closed community within himself and was accepted within this community and addressed to large masses, on the other hand, he was engaged in positive sciences and became the founder of many innovations in mathematics, astronomy and music. The reasoning that enabled him to work specifically in music is as follows: The universe is a harmony of opposites (harmonia). Pythagoras first saw this harmony in the field of music. According to the narrative, he discovered the range of sounds in stringed instruments through a mythological, philosophical or mathematical discovery. The mythological reasoning is based on a legend told by Iamblichus. According to philosophical reasoning, the universe is a harmony and this harmony can be expressed in music. According to mathematical reasoning, the sound intervals in music can be expressed by mathematical proportions. The discovery of sound intervals especially leads him to the idea that what happens in music can be expressed mathematically. On the other hand, Pythagorean thought, which tends to be a practical philosophy, tries to provide the harmonic harmony necessary for the soul’s good with music.

Keywords

music, Pythagoras, mathematics, harmony

References

• Arslan, A. (2006). İlkçağ felsefe tarihi 1 / Sokrates-Öncesi Yunan felsefesi. Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Barker, A. (Ed.). (2004). The musician and his art. Cambridge University Press.
• Dürüşken, Ç. (2014). Antikçağ felsefesi. Alfa Yayınları.
• Freeman, K. (1948). Ancilla to Pre-Socratic philosophers: A complete translation of the fragments in Diels, Fragmente der Vorsokratiker. Harvard University Press.
• Guthrie, W. K. C. (2021). Yunan felsefe tarihi 1. Cilt: Sokrates öncesi ilk filozoflar ve Pythagorasçılar (E. Akça, Çev.). Kabalcı Yayınları.
• Herakleitos. (2020). Fragmanlar (C. C. Çevik, Çev.). İş Bankası Kültür Yayınları.
• Hermann, A. (2004). To think like God: Pythagoras and Parmenides, the origins of philosophy (1. bs.). Parmenides Publishing.
• Kahn, C. H. (2001). Pythagoras and the Pythagoreans: A brief history. Hackett Publishing.
• Kranz, W. (1984). Antik felsefe (S. Y. Baydur, Çev.). Sosyal Yayınevi.
• Laertios, D. (2003). Ünlü filozofların yaşamları ve öğretileri (C. Şentuna, Çev.). Yapı Kredi Yayınları.
• Laks, A. ve Most, G. W. (Ed.). (2016). Early Greek philosophy, Volume IV: Western Greek thinkers, Part 1: 527. Harvard University Press.
• Platon (Eflatun). (2019). Devlet (S. Eyüboğlu ve M. A. Cimcoz, Çev.; 2010. bs.). Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Porphyry, Life of Pythagoras. (1920). Tertullian.org. https://www.tertullian.org/fathers/porphyry_life_of_pythagoras_02_text.htm
• Rowett, K. (2013). Doctrine and doxography: Studies on Heraclitus and Pythagoras (D. Sider ve D. Obbink, Ed.). De Gruyter.
• Taylor, T. (1818). Iamblichus’: Life of pythagoras. J. M. Watkins.
• Uçar, S. (2022). Pythagoras, Pythagorasçılar ve bilim. A. Gürgen (Ed.), Physis’ten naturaya İlk Çağ’da doğa içinde (s. 97-121). Doğu Kütüphanesi Yayınları.
• Zeller, E. (2008). Grek felsefesi tarihi. (A. Aydoğan, Çev.). Say Yayınları.