Erken evre glottik larenks kanserinde radyoterapi sonuçları: Tek merkez deneyimi

Year 2012, , 141 - 147, 13.07.2012

Deniz Meydan , Bilge Gürsel , Nilgün Şahin Nilgün Özbek

https://doi.org/10.5835/jecm.omu.29.02.012

Abstract

Erken evre glottik larenks kanseri tanısı ile küratif radyoterapi uygulanmış olgularda geriye dönük olarak tedavi sonuçlarının ve prognostik faktörlerin değerlendirilmesi amaçlandı. 1993-2010 yılları arasında kliniğimizde radyoterapi uygulanan, biyopsi ile histopatolojik olarak kanser tanısı doğrulanmış ve RT öncesi herhangi bir tedavi uygulanmamış erken evre (T1-2N0) glottik larenks kanserli 73 olgu geriye dönük olarak incelendi. Tüm olguların verileri güncellenerek hasta, tümör ve tedaviye ait parametrelerin lokal-bölgesel kontrol ve sağkalım üzerine olan etkileri araştırıldı. Hastaların medyan yaşı 60 (37-83) olup 69’u erkek, 4’ü kadındır. Evrelere göre dağılım; 41’i (% 56,2) T1a, 8’i (% 10,9) T1b, 24’ü (% 32,9) T2 şeklindedir. Hastalara medyan 66 Gy (58,5-72) eksternal radyoterapi uygulanmıştır. Radyoterapiye bağlı olarak, 1 olguda (% 1,4) grade 3-4 erken ve geç larengeal ödem gelişmiş, bu olgu dışında diğer olguların hiçbirinde grade 3-4 erken ve geç toksisite ile karşılaşılmamıştır. Medyan 73 (5-209) aylık takipte toplam 10 (% 13,7) hastada lokal-bölgesel nüks saptanmış, hiçbir olguda uzak metastaz saptanmamıştır.
Hastaların 5 yıllık lokal-bölgesel kontrol, hastalığa özgü sağkalım ve genel sağkalım oranı sırası ile % 85, % 92 ve % 78’dir. İncelenen faktörlerden “tedaviye 5 gün ve daha fazla ara verilmesi” lokal-bölgesel kontrol ve hastalığa özgü sağkalımı anlamlı olarak azaltırken (sırası ile p=0,008, p=0,036), “tedavi öncesi ses kısıklığı süresinin 5 aydan az olmasının” sadece lokal-bölgesel kontrolü anlamlı olarak azalttığı (p=0,036) saptanmıştır. Sonuç olarak, erken evre glottik larenks kanserinde primer tedavi olarak radyoterapi yüksek lokal kontrol oranlarına sahip etkin bir tedavi şeklidir. Radyoterapiye çeşitli nedenlerden dolayı verilen aralar lokal-bölgesel kontrolü ve hastalığa özgü sağkalımı olumsuz etkileyen prognostik bir faktördür. Bu nedenle tedavi aralarından mümkün olduğunca kaçınılmalıdır.

Keywords

Glottik kanser, Erken evre, Radyoterapi, Lokal kontrol, Sağkalım, Prognostik faktörler

References

• Benninger, M.S., Gillen, J., Thieme, P., Jacobson, B., Dragovich, J., 1994. Factors associated with recurrence and voice quality following radiation therapy for T1 and T2 glottic carcinomas. Laryngoscope. 104, 294-298.
• Demiral, A.N., Sarioglu, S., Birlik, B., Sen, M., Kinay, M., 2004. Pronostic significance of EGF receptor expression in early glottic cancer. Auris Nasus Larynx. 31, 417-424.
• Esassolak, M., Dubova, S., Kamer, S., Aydın, B., 2006. Erken evre glottik larenks kanserlerinde küratif radyoterapi. Türk Onkoloji Dergisi. 21, 28-36.
• Fein, D.A., Mendenhall, W.M., Parsons, J.T., Million, R.R., 1993. T1-T2 squamous carcinoma of glottic larynx treated with radiotherapy: a multivariate analysis of variables potentially influencing local control. Int. J. Radiat. Oncol. Biol. Phys. 25, 605-611.
• Foote, R.L., Olsen, K.D., Kunselman, S.J., Schaid, D.J., Buskirk, S.J., Grado, G.L., Earle, J.D., 1992. Early-stage squamous cell carcinoma of the glottic larynx managed with radiation therapy. Mayo Clin. Proc. 67, 629-636.
• Fowler, J.F., Lindstrom, M.J., 1992. Loss of local control with prolongation in radiotherapy. Int. J. Radiat. Oncol. Biol. Phys. 23, 457-467.
• Franchin, G., Minatel, E., Gobitti, C., Talamini, R., Vaccher, E., Sartor, G., Politi, D., Trovo, M.G., Barzan, L., 2003. Radiotharapy for patients with early-stage glottic carcinoma: Univariate and multivariate analyses in a group of consecutive, unselected patients. Cancer. 98, 765- 772.
• Hermans, R., Feron, M., Bellon, E., Dupont, P., Van den Bogaert, W., Baert, A.L., 1998. Laryngeal tumor volume mesurement determined with CT: A study on intra-and interobserver variability. Int. J. Radiat. Oncol. Biol. Phys. 40, 553-557.
• Hirota, S., Soejima, T., Obayashi, K., Hishikawa, Y., Honda, K., Okamoto, Y., Maeda, H., Takada, Y., Inoue, K., Kinishi, M., Amatsu, M., Kimura, S., 1996. Radiotherapy of T1 and T2 glottic cancer: Analysis of anterior commissure involvement. Radiat. Med. 4, 297-302.
• Johansen, L.V., Overgaard, J., Hjelm-Hansen, M., Gadeber, C.C., 1990. Primary radiotherapy of T1 squamous cell carcinoma of the larynx: analysis of 478 patient treated from 1963 to 1985. Int. J. Radiat. Oncol. Biol. Phys. 18, 1307-1313.
• Kim, R.Y., Marks, M.E., Salter, M.M., 1992. Early-stage glottic cancer: Importance of dose fractionation in radiation therapy. Radiology. 182, 273-275.
• Korkmaz, H., Du, W., Yoo, G.H., Enamorado, I.I., Lin, H.S., Adsay, V., Kewson, D., Ensley, J.F., Shibuya, T.Y., Jacobs, J.R., Kim, H., 2005. Prognostic significance of G1 cell-cycle inhibitors in early laryngeal cancer. Am. J. Otolaryngol. 26, 77-82.
• Le, Q.T., Fu, K.K., Kroll, S., Ryu, J.K., Quivey, J.M., Meyler, T.S., Krieg, R.M., Phillips, T.L., 1997. Influence of fraction size, total dose and overall time on local control of T1-T2 glottic carcinoma. Int. J. Radiat. Oncol. Biol. Phys. 39, 115-126.
• Mendenhall, W.M., Amdur, R.J., Morris, C.G., Hinerman, R.W., 2001. T1-T2N0 squamous cell carcinoma of the glottic larynx treated with radiation therapy. J. Clin. Oncol. 19, 4029-4036.
• Mendenhall, W.M., Amdur, R.J., Siemann, D.W., Parsons, J.T., 2000. Altered fractionation in definitive irradiation of squamous cell carcinoma of the head and neck. Curr. Opin. Oncol. 12, 207-214.
• Mendenhall, W.M., Parsons, J.T., Million, R.R., Fletcher, G.H., 1988. T1-T2 squamous cell carcinoma of the glottic larynx treated with radiation therapy: Relationship of dose fractionation factors to local control and complications. Int. J. Radiat. Oncol. Biol. Phys. 15, 1267-1273.
• Mendenhall, W.M., Parsons, J.T., Stringer, S.P., Cassisi, N.J., 1994. Management of Tis, T1, T2 squamous cell carcinoma of the glottic larynx. Am. J. Otolaryngol. 15, 250-257.
• Mendenhall, W.M., Parsons, J.T., Stringer, S.P., Cassisi, N.J., Million, R.R., 1988. T1-T2 vocal cord carcinoma: A basis for comparing the result of radiotherapy and surgery. Head Neck. 10, 373-377.
• Merletti, F., Faggiano, F., Boffetta, P., Lehmann, W., Rombola, A., Amasio, E., Tabaro, G., Giordano, C., Terracini, B., 1990. Topographic classification, clinical characteristics, and diagnostic delay of cancer of the larynx/hypopharynx in Torino, Italy. Cancer. 66, 1711-1716.
• Morris, M.R., Canonico, D., Blank, C., 1994. A critical review of radiotherapy in the management of T1 glottic carcinoma. Am. J. Otolaryngol. 14, 276-280.
• Narayana, A., Vaughan, A.T., Kathuria, S., Fisher, S.G., Walter, S.A., Reddy, S.P., 2000. P53 overexpression is associated with bulky tumor and poor local control in T1 glottic cancer. Int. J. Radiat. Oncol. Biol. Phys. 46, 21-26.
• Pelitteri, P.K., Kennedy, T.L., Vrabec, D.P., Beiler, D., Hellstrom, M., 1991. Radiotherapy: The mainstay in the treatment of early glottic carcinoma. Arch. Otolaryngol. Head Neck Surg. 117, 297-302.
• Raitiola, H., Pukander, J., 2000. Symptoms of laryngeal carcinoma and their prognostic significance. Acta. Oncol. 39, 213-216.
• Rudoltz, M.S., Benammar, A., Mohiuddin, M., 1993. Prognostic factors for local control and survival in T1 squamous cell carcinoma of the glottis. Int. J. Radiat. Oncol. Biol. Phys. 26, 767-772.
• Sackett, M.K., Bairati, I., Meyer, F., Jobin, E., Lussier, S., Fortin, A., Gelinas, M., Nabid, A., Brochet, F., Tetu, B., 2008. Prognostic significance of cyclooxygenase-2 overexpression in glottic cancer. Clin. Cancer Res. 14, 67-73.
• Shvero, J., Hadar, T., Segal, K., Yaniv, E., Marshak, G., Feinmesser, R., 1994. T1 glottic carcinoma involving the anterior commissure. Eur. J. Surg. Oncol. 20, 557-560.
• Spector, J.G., Sessions, D.G., Chao, K.S., Haughey, B.H., Hanson, J.M., Simpson, J.R., Perez, C.A., 1999. Stage I (T1 N0 M0) squamous cell carcinoma of the laryngeal glottis: therapeutic results and voice preservation. Head Neck. 21, 707-717.
• Stevenson, J.M., Juillard, G.J., Selch, M.T., 1992. Stages 1 and 2 epidermoid carcinoma of the glottic larynx: Involment of anterior comissure. Radiology. 182, 797-799.
• Stewart, M.G., Chen, A.Y., Stach, C.B., 1998. Outcome analysis of voice and quality of life in patient with larengeal cancer. Arch. Otolaryngol. Head Neck Surg. 124, 143-198.
• Tombolini, V., Zurlo, A., Cavaceppi, P., Sarro, A., Guidi, C., Osti, M.F., Vitturini, A., Banelli, E., 1995. Radiotherapy for T1 carcinoma of the glottis. Tumori. 81, 414-418.
• Turesson, I., Sandberg, N., Mercke, C., Johansson, K.A., Sandin, I., Wallgren, A., 1991. Primary radiotherapy of glottic laryngeal carcinoma stage I and II. A retrospective study with special regard to failure patterns. Acta Oncol. 30, 352-362.
• Verdonck-de Leeuw, I.M., Hilgers, F.J., Keus, R.B., Koopmans-van Beinum, F.J., Greven, A.J., de Jong, J.M., Vreeburg, G., Bartelink, H., 1999. Multidimensional assesment of voice characteristics after radiotherapy for early glottic cancer. Laryngoscope. 109, 241-248.
• Vernham, G.A., Crowther, J.A., 1994. Head and neck carcinoma-stage at presentation. Clin. Otolaryngol. Allied. Sci. 19, 120-124.
• Warde, P., O’Sullivan, B., Bristow, R.G., Panzarella, T., Keane, T.J., Gullane, P.J., Witterick, I.P., Payne, D., Liu, F.F., McLean, M., Waldron, J., Cummings, B.J., 1998. T1-T2 glottic cancer managed by external beam radiotherapy: Influence of pretreatment hemoglobin on local control. Int. J. Radiat. Oncol. Biol. Phys. 41, 347-353.
• Yamazaki, H., Nishiyama, K., Tanaka, E., Koizumi, M., Chatani, M., 2006. Radiotherapy for early glottic carcinoma (T1N0M0): Results of prospective randomized study of radiation fraction size and overall treatment time. Int. J. Radiat. Oncol. Biol. Phys. 64, 77-82.
• Zouhair, A., Azria, D., Coucke, P., Matzinger, O., Bron, L., Moeckli, R., Do, H.P., Mirimanoff, R.O., Ozsahin, M., 2004. Decreased local control following radiation therapy alone in early-stage glottic carcinoma with anterior comissure extension. Strahlenther. Onkol. 180, 84-90.