Acil serviste beyin damar hastalığı tanısı alan hastaların geriye dönük incelenmesi

Year 2012, Volume: 29 Issue: 2, 135 - 140, 13.07.2012

Celal Katı , Hızır Akdemir Dursun Aygün

https://doi.org/10.5835/jecm.omu.29.02.011

Abstract

Beyin damar hastalıkları (BDH), beyin damarlarının primer patolojileri ile ilişkili olarak asemptomatik veya beynin bir bölgesinin geçici veya kalıcı olarak, iskemi veya kanama nedeniyle etkilenmesine bağlı gelişen klinik tablolardır. Bu çalışmada akut BDH tanısı alan hastaların verilerinin retrospektif olarak incelenmesi, böylelikle akut BDH’lı olguların acil servise (AS) getirilme zamanları, AS’te kalış süreleri ve AS sonrası durumlarının belirlenmesi, akut BDH alt tiplerinin sıklığının ortaya konulması amaçlandı. Çalışma, Eylül 2001-Ocak 2004 tarihleri arasında başvuran 911 akut BDH’lı hastanın klinik kayıtları üzerinden yapıldı. Olguların demografik özellikleri, başvuru şikayetleri, risk faktörleri, mental durumu, vital bulguları, AS’e varış ve gözlem süreleri, rutin laboratuvar tetkikleri ve radyolojik tetkik sonuçları incelendi. Hastalar; 45 yaş altı, 45-65 yaş arası ve 65 yaş üstü gruplara ayrıldı. Akut BDH tüm acil başvurularının % 4,4’ünü oluşturdu. Hastaların % 42,0’sinde iskemik inme (İİ), % 30,0’unda spontan intraserebral hemoraji (SİH), % 27,0’sinde subaraknoid kanama (SAK) ve % 1,0’inde geçici iskemik atak (GİA) mevcut idi. Olguların % 65,1’inde hipertansiyon vardı. Hipertansiyon, kalp hastalıkları (% 21,7), geçirilmiş inme öyküsü (% 21,7), atrial fibrilasyon (AF) (% 18,2), diabetes mellitus (% 14,9) ve sigara (% 13,0) içimi izledi. Tüm hastaların % 3,6’sında inme aile öyküsü mevcut idi. Elektrokardiyografide AF, İİ’li hastaların % 37,5’inde saptandı. Hastaların % 70,0’inde hiperglisemi ve % 26,7’sinde hiponatremi tespit edildi. Hiponatremi sıklığı SAK grubunda (% 30,7) daha yüksekti. İİ’li hastaların % 20,7’si ilk 3 saatte, % 38,5’i 3-6 saatte ve % 40,8’i 6 saatten sonra AS’e başvurmuş olup, evden gelen İİ’li hastaların ilk üç saatte başvuru oranları % 48,7 iken hastaneden gelen hastaların ilk üç saat içerisinde başvurma oranları % 20,7 idi. Sonuçlarımız daha önceki çalışmalarla büyük paralellikler göstermekle birlikte en önemli sorun trombolitik tedavi için altın pencere dönemi olan ilk üç saat içinde merkezimize ulaştırılan hasta oranının düşük olmasıdır.

Keywords

Akut beyin damar hastalıkları, Acil servis, Retrospektif çalışma, Sıklık, Risk faktörleri, Sınıflandırma

References

• Altıntop, L., Güven, H., Doğanay, Z., Aygün, D., Sünter, T., Deniz, T., Yerliyurt, M., Şahin, H., Karaduman, A., Duran, L., 2001. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil poliklinik çalışmalarının değerlendirilmesi. O.M.Ü. Tıp Dergisi. 18, 19-26.
• Asplund, K., Wester, P.O., 1994. Stroke management around the world-Sweden. Cerebrovasc. Dis. 4, 432-434.
• Baird, T.A., Parsons, M.W., Phanh, T., 2003. Persistent poststroke hyperglycemia is independently associated with infarct expansion and worse clinical outcome. Stroke. 34, 2208-2214.
• Bamford, J., Sandercock, P., Dennis, M., Burn, J., Warlow, C., 1991. Classification and natural history of clinical subtypes of cerebral infarction. Lancet. 337, 1521–1526.
• Betjes, M.G.H., 2002. Hyponatremia in acute brain disease: The cerebral salt wasting sendrom: A review. New Eng. J. Med. 13, 9-14.
• Biler, J., Love, B.B., 2004. Ischemic cerebrovascular disease. In: Bradley, W.G., Durolf, R.B., Fenichel, G.M., Jankoviç, J. Neurolgy in clinical practica. Philadelphia; Butterwohk and Heinemann. 1197-1249.
• Britton, M., Carlsson, A., de Faire, U., 1986. Blood pressure course in patients with acute stroke and matched controls. Stroke. 17, 861-864.
• Bogousslavsky, J., van Mele, G., Regli, F., 1988. The Lausanne stroke registry: Analiysis of 1000 consecutive patients with first stroke. Stroke. 19, 1083-1092.
• Broderick, J., Brott, T., Barsan, W., 1993. Blood pressure during the first minutes of focal cerebral ischemia. Ann. Emerg. Med. 22, 1438-1443.
• Çoban, O., 2004. Beyin damar hastalıklarında tanımlar, sınıflama, epidemiyoloji ve risk faktörleri. Öge AE. Nöroloji. Nobel Tıp Kitabevleri. İstanbul. 193-197.
• Donahue, R.P., Abbott, R.D., Reed, D.M., 1986. Alcohol and hemorrhagic stroke: The Honolulu heart program. JAMA. 255, 2311-2314.
• Fayad, P.B., Awad, I.A., Easton, J.D., 1998. Surgery for intracerebral hemorrhage. Neurology. 51, 69-73.
• Gürsoy, G., 2004. Beyin kanaması. Oge AE. Nöroloji. Nobel Tıp Kitabevleri. İstanbul. 229-248.
• John, C., Brust, M., 2000. Cerebral infarction. In: Rowland LP. Merrit’s Neurology. Lippincott Williams and Wilkins; Philadelphia. 232-240.
• Kase, C.S., 2004. Intracerebral hemorrhage. In: Bradley, W.G., Durolf, R.B., Fenichel, G.M., Jankoviç, J. Neurolgy in clinical practica. Philadel- phia; Butterwohk and Heinemann. 1251-1267.
• Keskin, Ö, Kalemoğlu, M., Ulusoy, E., Uzun, H., Yıldırım, I., 2005. Akut inmeli olgularda hastane öncesi geçikme nedenlerinin irdelenmesi. Nobel Med. 1, 14-17.
• Kumral, E., Özkaya, B., Sağduyu, A., 1998. The Ege stroke registry: A hospital-based study in the Aegan Region, Izmir, Turkey. Cerebrovasc. Dis. 8, 278-288.
• Özbenli, T., 2002. Subaraknoid kanama. Balkan, S. Serebrovasküler Hastalıklar. Ankara. Güneş Kitabevi. 166-183.
• Pasero, S., Ciacci, G., Ulivelli, M., 2003. The influence of diabetes and hyperglycemia on clinical course after intracerebral hemorrhage. Neurol- ogy. 61, 1351-1356.
• Schellinger, P.D., Kaste, M., Hacke, W., 2004. An update on thrombolytic therapy for acute stroke. Curr. Opin. Neurol. 17, 69-77.
• Song, E-C., Chu, K., Jeong, S-W., 2003. Hyperglycemia exacerbates brain edema and perihematomal cell death after intracerebral hemorrhage. Stroke. 34, 2215-2220.
• Utku, U., Çelik, Y., 2002. Strokta etyoloji, sınıflandırma ve risk faktörleri. Balkan S. Serebrovasküler hastalıklar. Güneş Kitabevi. Ankara. 49- 61.
• WHO Guidelines Subcommitte., 1999. World health organization international society of hypertension guidelines for the management of hyper- tension. J. Hypertens. 17, 151-183.
• Wijdicks, E.F.M., Vermeulen, M., Hijdra, A., van Gijn, J., 1985. Hyponatremia and cerebral infarction in patients with ruptured intracranial aneurysms: Is fluid restriction harmful? Ann. Neurol. 17, 137-140.
• Yerliyurt, M., 2003. Erişkinlerin akut santral sinir sistemi hastalıklarında hiponatremi. Uzmanlık tezi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Tıp Fakül- tesi, Acil Tıp Anabilim Dalı, Samsun.