The Medıatıng Effect of Socıal Intellıgence on The Relatıonshıp Between Empathy and Problem Solvıng Skılls

Year 2025, Volume: 16 Issue: 2, 213 - 226, 20.08.2025

Hande Baba Kaya , Atike Yılmaz

https://doi.org/10.17155/omuspd.1526774

Abstract

The aim of this study is to examine the mediating effect of social intelligence on the relationship between empathic tendency and problem solving skills. The research was conducted with a total of 342 participants, 114 female and 228 male students studying at Düzce Faculty of Sport Sciences. “Tromso Social Intelligence Scale” was used to determine the social intelligence levels of the participants, “Empathic Tendency Scale” to determine empathic tendency skills and “Problem Solving Skills Scale (PSS)” to determine problem solving skills. Pearson correlation analysis was applied using SPSS software in the analysis of the data and regression analysis was performed based on the Bootstrap method with PROCESS macro. PROCESS Macro Model 4 was used to evaluate the mediating effect. The findings show that empathic tendency skills have a significant effect on students' problem-solving skills and that social intelligence strengthens this effect. The results revealed that there was a statistically significant relationship between empathic tendency skills and problem solving skills of the students studying at the Faculty of Sport Sciences and that the level of social intelligence mediated this relationship.

Keywords

Sports, Empathy, Problem-Solving, Intelligence

Ethical Statement

For the research, ethics committee permission was obtained from the Muş Alparslan University Scientific Research and Publication Ethics Committee with the decision number 57 dated 13.05.2024-141171.

Project Number

yok

Sosyal Zekânın Empati ve Problem Çözme Becerisi Arasındaki İlişkide Aracılık Etkisi

Abstract

Bu çalışmanın amacı; sosyal zekânın, empatik eğilim ve problem çözme becerisi arsındaki ilişkide aracılık etkisinin incelenmesidir. Araştırma Düzce Spor Bilimleri Fakültesinde öğrenim gören 114 kadın 228 erkek öğrenci olmak üzere toplam 342 katılımcı ile gerçekleştirilmiştir. Katılımcıların sosyal zekâ düzeylerini belirlemek için “Tromso Sosyal Zekâ Ölçeği”, empatik eğilim becerilerini belirlemek için “Empatik Eğilim Ölçeği” ve problem çözme becerilerini belirlemek içinde “Problem Çözme Becerisi Ölçeği (PÇBÖ)” kullanılmıştır. Verilerin analizinde SPSS yazılımı kullanılarak Pearson korelasyon analizi uygulanmış ve PROCESS makrosuyla Bootstrap yöntemi temelinde regresyon analizi yapılmıştır. Aracılık etkisini değerlendirmek için PROCESS Makro Model 4 kullanılmıştır. Elde edilen bulgular, empatik eğilim becerisinin öğrencilerin problem çözme becerileri üzerinde önemli bir etkiye sahip olduğunu ve sosyal zekânın bu etkiyi güçlendirdiğini göstermektedir. Sonuçlar, spor bilimleri fakültesinde okuyan öğrencilerin empatik eğilim becerileri ile problem çözme becerisi arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olduğunu ve sosyal zekâ düzeyinin bu ilişkiye aracılık ettiğini ortaya koymuştur.

Keywords

Spor, Empati, Problem Çözme, Zekâ

Ethical Statement

Araştırma için Muş Alparslan Üniversitesi Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu’ndan 13.05.2024- 141171 tarihli ve 57 karar sayısı ile etik kurul izni alınmıştır.

Project Number

yok

References

• Ahad P. G. G., & Mir H.S. (2023). The relationship between cognitive, emotional and social intelligence with the academic performance of physical education students. Journal of Population Therapeutics and Clinical Pharmacology, 30(12), 1–8. https://doi.org/10.47750/jptcp.2023.30.12.001.
• Akta, I., & Sezen-Balçikanli, G. (2018). The levels of empathy and social problem solving skills of physical education and sports teacher candidates. i-manager’s Journal on Educational Psychology, 11(4), 8-14. https://doi.org/10.26634/jpsy.11.4.14217.
• Albretch, K. (2006). Social intelligence: He new science of success. Jossey-Bass.
• Arslanoglu, C., & Mor, A. (2018). Empathic tendencies of pre-service physical education and sports teachers. European Journal of Educational Research, 7(3), 689-694. https://doi.org/10.12973/eu-jer.7.3.689.
• Basch, M. F. (1983). Empathic understanding: A review of the concept and some theoretical considerations. Journal of the American Psychoanalytic Association, 31,101-126. https://doi.org/10.1177/000306518303100104. Baumgartner F., & Vasil’ová, K. (2004). Why ıs social ıntelligence difficult to measure, possibilities of a situational approach to social intelligence research. Studia Psychologica, 46(4), 273-277.
• Beikzade, J., & Soltandadashi, M. (2011). Consciousness in Twenty-first century. Article of Management Development, 9010, 10-16.
• Büyüköztürk, Ş. (2014). Veri analizi el kitabı: İstatistik araştırma deseni SPSS uygulamaları ve yorum. Ankara: Pegem Akademi.
• Cüceloğlu, D. (1999). İnsan ve davranışı. Ankara: Remzi Kitabevi.
• Demir, S., & Dilmaç, B. (2019). Ergenlerin kişilerarası problem çözme becerileri ve empatik eğilimlerinin sahip oldukları değerler açısından incelenmesi. OPUS International Journal of Society Researches, 11(18), 134-156 https://doi.org/10.26466/opus.517581.
• Dinçer, A. (1995). Anaokuluna devam eden beş yaş grubu çocuklarına kişiler arası problem çözme becerilerinin kazandırılmasında eğitimin etkisinin incelenmesi [Doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi], Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Doğan, T. (2006). Üniversite öğrencilerinin sosyal zeka düzeylerinin depresyonve bazı değişkenlerle ilişkisinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi], Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Dökmen, Ü. (2019). Empatinin yeni bir modele dayanılarak ölçülmesi ve psikodrama ile geliştirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 21(1), 155-190. https://doi.org/10.1501/Egifak_0000000999.
• D'zurilla, T. J., & Goldfried, M. R. (1971). Problem solving and behavior modification. Journal of Abnormal Psychology, 78(1), 107. https://doi.org/10.1037/h0031360.
• Eagles, M., & Wolitzky, D. L. (1999). Empathy: A psychoanalytic prespective. empathy: reconsidered: new directions in psychotherapy. American Psychiatric Press.
• Egan, G. (1975). The skilled helper. Cole Books.
• Eisenberg, N., Losoya, S., & Spinrad, T. (2003). Affect and prosocial responding. Oxford University Press.
• Foote, N. N., & Cottrell, L. S. (1955). Identity and ınterpersonal competence. Chicago, IL: University of Chicago Press.
• Goleman, D. (2007). Sosyal zekâ: İnsan ilişkilerinin yeni bilimi. (O.Ç. Deniz Tekin, Çev.), İstanbul: Varlık Yayınları.
• Goleman, D., & Boyatzis, R. (2008). Social intelligence and the biology of leadership. Harvard Business Review, 86(9), 74-81.
• Goleman, D. P. (2000). İş başında duygusal zekâ. Ankara: Varlık Yayınları.
• Gökbüzoğlu, B. (2008). Ergenlerin saldırganlık düzeyleri ile problem çözme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi], Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Gürbüz, S. (2019). Sosyal bilimlerde aracı, düzenleyici ve durumsal etki analizi. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Hayes, A. F. (2013). Methodology in the social sciences ıntroduction to mediation, moderation and conditional process analysis: A regression-based. Guilford Press,
• Hayes, A. F. (2015). An index and test of linear moderated mediation. Multivariate Behavioral Research, 50(1), 1-22. https://doi.org/10.1080/00273171.2014.962683.
• Heppner, P. P., & Petersen, C. H. (1982). The development and implications of a personal problem-solving inventory. Journal of Counseling Psychology, 29(1), 66–75. https://doi.org/10.1037/0022-0167.29.1.66.
• Heppner, P. P., & Krauskopf, C. J. (1987). An ınformation-processing approach to personal problem solving. The Counseling Psychologist, 15(3), 371-447. https://doi.org/10.1177/0011000087153001.
• Heppner, P. P., & Petersen, C. H. (1982). Kişisel problem çözme envanterinin gelişimi ve sonuçları. Danışmanlık Psikolojisi Dergisi, 29(1), 66–75.
• Karagüven, M. H. Ü., & Hülya, M. (2015). Empati ve sosyal zekâ. Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 34, 187-197. http://dx.doi.org/10.9761/JASSS2813.
• Karasar, N. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri: Kavramlar, teknikler ve ilkeler. Ankara: Nobel Yayınevi.
• Karasar, N. (2007). Bilimsel araştırma yöntemi: kavramlar, ilkeler, teknikler. Ankara: Nobel Yayınevi.
• Kaukiainen, A., Björkqvist, K., Lagerspetz, K., Österman, K., Salmivalli, C., Rothberg, S. … et al. (1999). The relationships between social intelligence, empathy, and three types of aggression. Aggressive Behavior, 25, 81-89. https://doi.org/10.1002/(SICI)1098-2337.
• Kesicioğlu, O. S., & Güven, G. (2014). Okul öncesi öğretmen adaylarının özyeterlik düzeyleri ile problem çözme, empati ve iletişim becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Electronic Turkish Studies, 9(5), 1371-1383.
• Kızıltepe, Z. (2004). Öğretişim: Eğitim psikolojisine çağdaş bir yaklaşım. Merteks,
• Kozmitzki, C., & John, O. P. (1993). The implict use of explicit conceptions of social intelligence. Personality and Individual Differences, 15(1), 11-23. https://doi.org/10.1016/0191-8869(93)90037-4.
• Lane, R.D. (2000). Levels of emotional awareness: Neurological, psychological, and social perspectives. The handbook of emotional intelligence Jossey-Bass.
• McAllister, G., & Irvine, J. J. (2002). The Role of Empathy in Teaching Culturally Diverse Students: A Qualitative Study of Teachers’ Beliefs. Journal of Teacher Education, 53(5), 433-443. https://doi.org/10.1177/002248702237397
• Osipow, S. H., & Walsh, W. B. (1973). Social intelligence and the selection of counselors. Journal of Counseling Psychology, 20(4), 366–369. https://doi.org/10.1037/h0034793.
• O’Sullivan, M., & Guilford, J. P. (1975). Six factors of behavioral cognition: understanding other people. Journal of Educational Measurement, 12(4), 255–271. http://www.jstor.org/stable/1434153.
• Öztürk, A., Bayazıt, B., & Gencer, E. (2016). Judocuların problem çözme becerilerinin ve sportif güven düzeylerinin incelenmesi (Trabzon Olimpiyat Hazırlık Merkezi örneği). SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 14(2), 145-151. https://doi.org/10.1501/Sporm_0000000291.
• Rahim, A., Civelek, I., & Liang, F. H. (2018). A process model of social intelligence and problem-solving style for conflict management, International Journal of Conflict Management, 29(4), 487-499. https://doi.org/10.1108/IJCMA-06-2017-0055.
• Salovey, P., & Mayer, J. D. (1990). Emotional ıntelligence. ımagination, Cognition and Personality, 9(3), 185-211. https://doi.org/10.2190/DUGG-P24E-52WK-6CDG.
• Lewis, M. (2008). Self-conscious emotions: Embarrassment, pride, shame, and guilt. Handbook of Emotions .
• Sılberman, M. (2000). Peoplesmart: Developing your ınterpersonal ıntelligence. Berrett- Koehler Publishers.
• Silvera, D., Martinussen, M., & Dahl, T. I. (2001). The tromso social ıntelligence scale, a self-report measure of social intelligence. Scandinavian Journal of Psychology, 42, 313-319. https://doi.org/10.1111/1467-9450.00242.
• Taylan S. (1990). Heppner'in problem çözme envanterinin uyarlama güvenirlik ve geçerlik çalışmaları [Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi], Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Thorndike, E. L. (1920). Intelligence and its use. Harpers Magazine, 140, 227-235.
• Türkçapar, Ü., & Abdyrakhmanova, D. (2021). The students of the school of of physical education and sports' examination of the social ıntelligence levels according to different variables. The Journal of Eurasia Sport Sciences and Medicine, 3(2), 50-58. https://doi.org/10.53431/jessm.957411 .
• Üstündağ, H., Bayar, N., Yılmaz, E., & Türel, G. (2018). Hemşirelik öğrencilerinin empati düzeyleri ve problem çözme becerileri. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 5(2), 227-235. https://doi.org/10.17681/hsp.380847.
• Walker, R. E., & Foley, J. M. (1973). Social ıntelligence: ıts history and measurement. Psychological Reports, 33(3), 839-864. https://doi.org/10.2466/pr0.1973.33.3.839.
• Yelkikalan, N. (2006). 21. Yüzyılda girişimcinin yeni özelliği: duygusal zekâ. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 1(2), 39-51.
• Yılmaz, T., & Yigit, S. (2020). Problem solving skills of students at the faculty of sports sciences. International Education Studies, 13(6), 180-186. https://doi.org/10.5539/ies.v13n6p180.
• Yılmaz, S., & Şahinkaya, N. (2010). The relationship between the methods teachers use against the misbehaviour performed in the classroom and emphatic tendencies of teachers. Procedia Social and Behavioral Sciences, 2, 2932-2936. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2010.03.443.
• Zihni, E. (2015). Okul öncesi eğitim kurumlarında çalışan öğretmenlerin empati kurma becerileri, umut düzeyleri ve problem çözme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi, Beykent Üniversitesi], Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.