Yeni Dünyada Eski Oyun: Eleştirel Perspektiften Türk-Amerikan İlişkileri

Year 2011, Volume: 3 Issue: 1, 157 - 192, 14.07.2016

Ayşe Ömür Atmaca

Abstract

Türk-Amerikan “stratejik” ilişkileri Soğuk Savaş’ın başında ABD’nin çevreleme politikasının bir parçası olarak Türkiye’nin Amerikan askeri ve ekonomik yardımlarıyla ödüllendirilmesi ile başlamıştır. Bu makalenin temel amacı Türk-Amerikan ilişkilerini eleştirel bakışla analiz etmektir. Makalede klasik jeopolitik anlayışın sınırlarını göstermek amacıyla jeopolitik kavramının 19. yy‘dan itibaren tarihsel gelişimi özetlenmekte ve modern ABD jeopolitik tahayyülünün biçimlendirilmesi karşısında kuramsal bir çerçeve çizilmektedir. Çalışmada, ABD siyaset yapıcılarının Türkiye’nin temsili üzerine söylemlerini incelemekte eleştirel jeopolitik kuramı kullanılmaktadır. Kuramsal literatür çerçevesinde bu çalışma jeopolitiği ideolojik bir kavram olarak ele almakta ve ABD jeopolitik söyleminin zaman içerisinde Türk-Amerikan ilişkilerini etkileme yollarını analiz etmektedir. Bu makalede Türk-Amerikan ilişkilerinin ABD’nin jeopolitik söylemi tarafından şekillendirildiği ve bu çerçevede iki ülkenin Soğuk Savaş ve sonrası dönemlerde dünyanın farklı yerlerinde çeşitli olaylarda işbirliği yaptığı ileri sürülmektedir. Ancak bu süreçte iki müttefik ABD jeopolitik söyleminin sınırlarının çizildiği çeşitli sorunlar yaşamaktadır. Soğuk Savaş, Soğuk Savaş sonrası ve 11 Eylül sonrası dönemler bu çalışmanın ayrı bölümlerinde incelenmektedir

Keywords

ABD Dış Politikası, Türk-Amerikan İlişkileri, Jeopolitik Söylem, Eleştirel Jeopolitik

Old Game in the New World: Turkish-US Relationships from the Critical Perspective

Abstract

Turkish-American “strategic” relations were established at the beginning of the Cold War with Turkey being prized a huge amount of American military and economic aid as a part of the US policy of containment. This article aims to analyze Turkish-American relationship from critical perspective. In this study critical geopolitics is used to examine the US policymakers’ discourses over representations of Turkey. In the article, the historical evolution of the concept of the geopolitics since the end of the 19th century was outlined in order to reveal the limits of the classical geopolitical understanding, and to provide a theoretical framework against which the modern geopolitical imagination of the US has been formulated. Drawing on the theoretical literature, this article took geopolitics as a deeply ideological concept and analyzed the ways in which US geopolitical discourse has shaped the Turkish-American relationship over time. It is argued in this article that Turkish-American relations are shaped by the geopolitical discourses of the United States and in this framework two countries have cooperated on numerous efforts in different parts of the world both during and after the Cold War. However, the two allies also experienced several problems that display the limits of US geopolitical discourse. Cold War, post-Cold War and post-September 11 periods are analyzed in separate chapters of this study

Keywords

US Foreign Policy, Turkish-American Relations, Geopolitical Discourse, Critical Geopolitics