ANKARA KENTİ MEKANSAL PLANLAMA SÜRECİNDE DOĞAL BİR ALANIN DÖNÜŞÜMÜ: İMRAHOR VADİSİ ÖRNEĞİ

Year 2019, Volume 1, Issue 2, 1 - 9, 30.12.2019

Esra ŞENÖZ ORSAN Nilgül KARADENİZ

Abstract

İmrahor Vadisi, Ankara kent merkezinin güneydoğusunda Gölbaşı, Çankaya ve Mamak ilçeleri sınırları içinde yer almaktadır. Yaklaşık 3500 hektar büyüklüğünde olan vadi, hidrolojik açıdan Mogan ve Eymir gölleri ile bağlantılıdır. Yapılan araştırmalar vadi bütününde biyoçeşitliliğin zengin olduğunu göstermektedir. Vadi aynı zamanda, Ankara kenti için hava koridoru olma özelliği taşımaktadır. 2000’li yılların başına kadar bütün üst ölçekli planlarda korunması ya da ağaçlandırılması gereken alan olarak tanımlanan İmrahor Vadisi, son yıllarda alınan plan kararları nedeniyle yoğun kentleşme ve vadi içi yapılaşma baskısı ile karşı karşıya kalmıştır. Bu çalışmada, Ankara’nın kentsel yeşil altyapı sisteminin kritik bir parçası olan İmrahor Vadisi’nin önemi Ankara kenti mekânsal planlama süreci kapsamında incelenmiştir. Bu kapsamda Ankara’nın kentsel gelişimine yön veren ve kenti şekillendiren Lörcher Planı, Jansen Planı, Yücel-Uybadin Planı, 1990 Nazım İmar Planı, 2025 planlama çalışmaları, 2023 Başkent Ankara Nazım İmar Planı ve 2038 Ankara Çevre Düzeni Planı irdelenmiştir. Söz konusu planların yanı sıra bu süreçte önem taşıyan bazı planlama çalışmalarından da yararlanılmıştır. Son dönemde yapılan plan değişiklikleri ve buna bağlı alınan yapılaşma kararları, İmrahor Vadisi’nin Ankara kenti yeşil altyapı sistemi içindeki kritik rolünün göz ardı edildiğini göstermektedir. Bu bağlamda İmrahor Vadisi’nin yeşil altyapı sistemi içindeki yaşamsal önemiyle bağlantılı olarak planlama müdahalelerine yönelik öneriler geliştirilmiştir.

Keywords

Ankara, İmrahor Vadisi, Ankara kent planları, yeşil alt yapı, kent politikaları

References

• Anonim (2017) http://aliinandim.blogspot.com/2018/11/ankara-nasl-sehirlesiyor-3.html. (Erişim tarihi: 27.08.2019)
• Aydoğuş, S. (1995) Gölbaşı Bölgesinde Ekolojik Planlama Yaklaşımı, Mogan ve Eymir Gölleri 1.Çevre Kurultay, Ankara
• Cengizkan A (2006) 1957 Yücel-Uybadin İmar Planı ve Ankara Şehir Mimarisi. (Ed. Şenyapılı, T.), Cumhuriyet’in Ankarası. ODTÜ Yayıncılık, Ankara, s. 24-60.
• ÇDP (2017). 2038 Ankara Çevre Düzeni Planı Açıklama Raporu, Ankara Büyükşehir Belediyesi, İmar ve Şehircilik Dairesi Başkanlığı, Ankara.
• Günay B (2006) Ankara Çekirdek Alanının Oluşumu ve 1990 Nazım Planı Hakkında Bir Değerlendirme. (Ed: Şenyapılı T), Cumhuriyet’in Ankara’sı. ODTÜ Yayıncılık, Ankara, s. 60-119.
• Karadeniz N, Kanter Otçu İ, Tekin Cüre C, Şenöz E ve Ceylan K. S (2016) Peyzaj planlama senaryolarının Geodesign yaklaşımı ile geliştirilmesi: İmrahor Vadisi örneği, Coğrafi Bilimler Dergisi CBD, 14(2), s.135-156.
• Karadeniz N, Şenöz Orsan E ve Ceylan K. S (2018) Doğal morfoloji-kent morfolojisi çatışması: imrahor vadisi kentsel dönüşüm alanı örneği, ISUEP2018 Uluslararası Kentleşme ve Çevre Sorunları Sempozyumu: Değişim/Dönüşüm/Özgünlük Tam Metin Bildiri Kitabı, Cilt 4, s. 2-9.
• Kayasü S (2006) Ankara imar planlarının açık ve yeşil alan yaklaşımları. (Ed: Şenyapılı T), Cumhuriyet’in Ankarası. ODTÜ Yayıncılık, Ankara, s. 173-182.
• Keleş R (2015) Kentleşme Politikası, Ankara, İmge Kitabevi, Ankara, s. 703.
• NİP (2007). 2023 Başkent Ankara Nazım İmar Planı Plan Açıklama Raporu (Etüdler&Müdahale Biçimleri), Ankara Büyükşehir Belediyesi, İmar ve Şehircilik Dairesi Başkanlığı, Ankara.
• Öztan Y (1991) Ankara Kenti’nin 2000’li yıllar için açık ve yeşil alan sistemi olanakları, 2000’li yıllar için Ankara Kenti’nin açık ve yeşil alan sistemi ne olmalıdır?, Peyzaj Mimarlığı Dergisi, 91/2, Ankara.
• Plansız Alanlar İmar Yönetmeliği (2001). http://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=7.5.4882&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=plans%C4%B1z%20alanlar (Erişim Tarihi: 03.09.2019)Şahin S Z (2016) Askeri alanlar Ankara’nın yeşil kuşağını canlandırmak ve üst ölçekli planlama için bir fırsat olabilir mi? Planlama Dergisi 2016;26(3), s. 169-171.
• Tekeli İ (1980) Birinci Bölüm: Türkiye’de Kent Planlamasının Tarihsel Kökleri. (Ed: Gök T), Türkiye’de İmar Planlaması, ODTÜ Şehir ve Bölge Planlama Bölümü, Ankara, s. 26-34.
• Tercan B (2018) 1948’den bugüne imar afları, Mimarlık Dergisi, Sayı 403, İstanbul, s. 20-26.
• Uzel A (1991) Ankara için hazırlanan imar planlarında yeşil alan yaklaşımı ve 2000’li yıllar, Peyzaj Mimarlığı Dergisi, 91/2 (30), s. 37-41.
• Yeşil A (2006) Ankara metropoliten alanının yeşil alan sisteminin analizi, Yüksek lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Şehir ve Bölge Planlama Anabilim Dalı Peyzaj Planlama Programı, İstanbul.