Kınalızâde'nin Aile Ahlâkına Bakışı

Year 2020, Volume: 7 Issue: 1, 1 - 25, 30.06.2020

Kemal Göz

https://doi.org/10.17859/pauifd.723865

Cited By: 2

Abstract

Kınalızâde Ali Çelebi ahlâk felsefesi içerikli önemli bir eser kaleme almıştır. Bu eser kendisine ulaşan eserlerin içeriğini geliştirmiştir. İçeriğiyle özgün bir İslâm Ahlâk Felsefesi kaynağıdır. Birinci bölüm ahlâki erdemlerin geniş bir açıklamasını içermektedir. İkinci bölümde aile bireylerinin temel ahlâkî erdemlerle müzehhez olduklarında erdemli birey olarak kendi mutluluklarını elde ettikleri gibi toplumun mutluluğuna da katkı sağladıklarını zikretmektedir. Hayatın her alanının ahlâki alan olarak değerlendirilmesi gerektiğini ortaya koymuş ve bunu eserinde değerlendirmiştir.
Aile söz konusu olunca ailenin mekânı olarak evleri değerlendirmiştir. Evler övünç malzemesi yapılmaması gereken mekânlar olarak değerlendirilmelidir. Kınalızâde ailenin oluşumunda bireylerin erdemli olmasının önemli olduğunu vurgular. Aileleri oluşturan bireyler erdemli olursa toplum da erdemli olur der. Toplumda erdemler yaşam tarzı olarak hayata hâkim olursa mutluluk elde edilir. Bu mutluluk toplumun bütün bireylerini kapsar.
Hikmet, iffet, şecaat ve adalet erdemlerinin bütün alt başlıklarıyla beraber yaşanması biret, aile ve toplumun mutluluğunu sağlayacaktır. Bu erdemler aynı zamanda birlikte yaşama kültürünün gerçekleşmesini de sağlayacaktır. Ailenin yönetiminde de bu erdemler önemlidir. Kınalızâde bu kitaptan yani aile ahlakı kısmından maksadının insanların hallerinin düzene girmesi, hem seçkinlerin hem de avamın dünya ve ahiret hayatının iyileştirilmesi olduğunu ifade etmektedir.

Keywords

Kınalızâde, Aile Ahlâkı, Erdemler, Hikmet, İffet, Şecaat

References

• Ahmed b. Hanbel. el-Müsned. Ed. Şuayb el-Arnavud. 1. Bs. Beyrut: Müessesetu’r Risale, 2001a.
• Ahmed b. Hanbel, Eş-Şeybani. el-Müsned. Ed. Şuayb el-Arnavud. 1. Bs. Beyrut: Müessesetu’r Risale, 2001b.
• Aksoy, Hasan. “Kınalızâde Ali Efendi( Çelebi)’nin İlmi Şahsiyeti ve Eserleri”. Uluslararası Kınalızâde Ailesi Sempozyumu Bildiriler Kitabı. 75-83. Isparta: SDÜ İlahiyat Fakültesi Yayınları, 2012.
• Altunya, Hülya. “Felsefi Bakış Açısıyla Kınalızâde’nın Kadın Anlayışını Okumak”. Uluslararası Kınalızâde Ailesi Sempozyumu BildirilerKitabı. 270-276. Isparta: SDÜ İlahiyat Fakültesi Yayınları, 2012.
• Arslan, Ahmet. Felsefeye Giriş. İstanbul: Bb101 Yayınları, 2017.
• Beyhaki. Şuabü’l İman. Mumbai: Mektebetü’r-Rüşd, 2003.
• Bozkurt, Ömer. “Kınalızâde’nin Ahlâk-ı Alâi’sinde Bir Ahlâk Temellendirmesi: Felsefe Din Uzlaştırması”. Uluslararası Kınalızâde Ailesi Sempozyumu Bildiriler Kitabı. 355-367. Isparta: SDÜ İlahiyat Fakültesi Yayınları, 2012.
• Dalkılıç, Bayram. “Kınalızâde Ali’nin "Akademik Ameli Ahlâka İlişkin Uygulama Örnekleriİ”. Uluslararası Kınalızâde Ailesi Sempozyumu Bildiriler Kitabı. 549-551. Isparta: SDÜ İlahiyat Fakültesi Yayınları, 2012.
• Demirkol, Murat. “Ahlâk-ı Alâî’nin Ahlâk Felsefesi Literatürü İçindeki Yeri ve Özgünlüğü”. Eskiyeni Dergisi 33 Güz (2016): 51-78.
• Devvani, Celâleddin. Ahlâk-ı Celâlî. Trc. Ejder Okumuş. 1. Bs. Ankara: Fecr Yayınları, 2019.
• Ebu Davud. Sünen. 1. Bs. Beyrut, 2009.
• Erdem, Hüsameddin. Son Devir Osmanlı Düşüncesinde Ahlâk. Konya, 1996.
• Görkaş, İrfan. “Aile Ve Devlet Ahlakı”. İslam Ahlak Esasları ve Felsefesi. Ed. İsmail-Enver Erdoğan-Demirpolat. 1. Baskı. 143-178. İstanbul: Lisans Yayıncılık, 2019.
• Göz, Kemal. İslam Felsefesinde Ahlakın Temel Paradigmaları. Ankara: Fecr Yayınları, 2016.
• Göz, Kemal. “İslâm İş Ahlâkı”. İslâm Ahlâk Esasları ve Felsefesi. 1. Baskı. 179-206. İstanbul: Lisans Yayıncılık, 2019.
• İbn Miskeveyh. Ahlaki Olgunlaşma (Tehzîbü’l-Ahlak). Trc. A. Şener-İ. Kayaoğlu-C. Tunç. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı, 1983.
• Kınalızade Ali Çelebi. Ahlâk-ı Alâî. Trc. Murat Demirkol. Ankara: Fecr Yayınları, 2016.
• Kur’an-ı Kerim. DİB Yayınları, t.y.
• Mutluel, Osman. “İslam Düşüncesinde Ahlaki Bir Kavram Olarak ‘Ortayol’”. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 27 (2014): 239-254.
• Mutluel, Osman. İslâm Düşüncesinde Yetkinlik Kavramı ve İnsanın Yetkinleşmesi. İstanbul: Ötüken Neşriyat, 2013.
• Mutluel, Osman. Kur’an Ve Estetik. 2. İstanbul: Ötüken yayınları, 2017.
• Oktay, Ayşe Sıdıka. Kınalızâde Ali Efendi ve Ahlâk-ı Alâi. İstanbul: İz Yayıncılık, 2015.
• Öztürk, Hüseyin. Kınalızâde Ali Çelebi’de Aile Ahlâkı. 2. Bs. Ankara: Aile Araştırma Kurumu Başkanlığı Yayınları, 1990.
• Saruhan, Müfit Selim. “Ahlâk Ve Erdemin İnşası”. İslâm Felsefesi Tarihi. Ed. Bayram Ali Çetinkaya. 1: 328-359. Ankara: Grafiker Yayınları, 2012.
• Saruhan, Müfit Selim. “İslam Düşüncesinde Ahlâk İlmi”. Eskiyeni Dergisi. 28 Baahar (2014): 53-66.
• Saruhan, Müfit Selim. “Meslek Etiğinin Dinamikleri: Fütüvvet ve Ahilik Metafiziği”. İlahiyat Akademi dergisi. 9 (2019): 11-26.
• Tûsî, Nasıruddin. Ahlâk-ı Nâsırî. Trc. Anar Gafarov - Zaur Şükürov Çevirmen: 2. Bs. İstanbul: Litera Yayıncılık, 2013.
• Türer, Celal. “Kınalızâde’de Mutluluk”. Felsefe Dünyası Dergisi. 30 (Şubat 1999): 80-90.
• Türker, Ömer. Ahlâk Yeni Bir Yaklaşım. 2.Baskı. İstanbul: Ketebe Yayınları, 2020.
• Uysal, Enver,. “Aile Ahlâkı”. İslâm Ahlâk Esasları ve Felsefesi. Ed. Müfit Selim Saruhan. Ankara: Grafiker Yayınları, 2013.
• Yalın, Salih. “İslâm Ahlâk Filozoflarının Aile Ahlâkına İlişkin Görüşleri Üzerine Bir İnceleme: İbn Sina, Tûsî ve Kınalızâde Örneği”. Journal of Islamic Research. 30/3 (2019): 479-494.