EVALUATION OF THE RELATIONSHIP OF BIRDS SPECIES WITH RECREATIONAL GROVE AREAS AND PARKS IN THE CENTRAL DISTRICT OF DUZCE PROVINCE

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 1, 10 - 30, 31.07.2020

Nurdan Öztürk , Leyla Özkan

Öz

Because of increasing industrialization, intensive use of natural resources, increasing pollution, rapid population growth and urbanization, ecological balance has deteriorated since the nineteenth century. Urban areas are the most affected by the deterioration of the ecological balance and the natural habitats of living things. With the degradation of their natural habitats, some species leave the area while others adapt to the changing environment easily. With the separation of other species from the area, suitable environment is formed for feeding and population growth of species adapted to changing living environments. This study, conducted in the recreational conservation areas and parks that are different sizes in the Central District of Düzce, aimed to identify bird species that are indicative in wildlife and to examine their relationships in these areas, thus contributing to the protection and development of existing wildlife. First of all, the number of bird species and individuals belonging to the species were determined by line-length observation (transect) and point observation methods and then the existing areas were examined in terms of food, cover, water and area, which are habitat components. Then, the relationship between bird species and recreational conservation areas and Parks was evaluated by biodiversity analyses. As a result of the study, it was determined that the populations of some species such as rock pigeon, Sparrow, carrion crow adapted to urbanization increased, while some species were less or did not prefer the area at all against this high population, and the dominant species in the area caused negative effects such as pollution to the environment. This is undesirable for biodiversity. In order to keep the population of the dominant species in the area under control, measures to minimize the damage to the environment of these species, and proposals to create a suitable environment for other species to use the areas have been put forward.

Anahtar Kelimeler

recreation, Landscaping, parks, birds

DÜZCE İLİ MERKEZ İLÇESİNDEKİ KUŞ TÜRLERİNİN REKREATİF KORU ALANLARI VE PARKLAR İLE İLİŞKİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Öz

On dokuzuncu yüzyıldan itibaren artan sanayileşme, doğal kaynakların yoğun olarak kullanımı, kirliliğin artması, hızlı nüfus artışı ve kentleşme gibi nedenlerle ekolojik dengede bozulmalar meydana gelmiştir. Kentleşmeyle birlikte ekolojik dengenin ve doğal yaşam alanlarının bozulmasından en fazla etkilenen kentsel alanlarda bulunan yaban hayatı olmaktadır. Doğal yaşam alanlarının bozulmasıyla bazı türler alanı terk ederken bazı türler ise değişen ortama kolay adapte olur. Diğer türlerin alandan ayrılması ile değişen yaşam ortamlarına adapte olan türlerin beslenmesi ve popülasyonunun artması için uygun ortam oluşur. Düzce ili Merkez ilçesinde bulunan farklı büyüklükteki rekreatif koru alanları ve parklarda yapılan bu çalışma ile yaban hayatında gösterge konumunda olan kuş türleri tespit edilerek bu alanlardaki ilişkilerinin incelenmesi, böylece mevcut yaban hayatının korunmasına ve geliştirilmesine katkı sağlanması amaçlanmıştır. Öncelikle belirlenen çalışma alanlarına altı aylık süreçte her hafta gidilerek alanlardaki kuş türleri ve türlere ait birey sayıları hat boyu gözlem (transekt) ve noktasal gözlem yöntemleri ile tespit edilip daha sonrasında mevcut alanlar habitat bileşenleri olan besin, örtü, su ve alan bakımından incelenmiştir. Daha sonra biyoçeşitlilik analizleri ile kuş türleri rekreatif koru alanları ve parklar arasındaki ilişkileri değerlendirilmiştir. Çalışma sonucunda kentleşmeye adapte olan kaya güvercini, serçe, leş kargası gibi bazı türlerin popülasyonlarının arttığı, bu yüksek popülasyon karşısında bazı türlerin ise alanda az bulunduğu veya alanı hiç tercih etmedikleri ve alanda bulunan baskın türlerin çevreye kirlilik gibi olumsuz etkiler oluşturdukları tespit edilmiştir. Bu biyolojik çeşitlilik için istenmeyen bir durumdur. Alanda bulunan baskın türlerin popülasyonunun kontrol altında tutulması, bu türlerin çevreye verdikleri zararın en aza indirgenmesine yönelik önlem ve diğer türlerin alanları kullanabilmesi için uygun ortamın oluşturulmasına yönelik öneriler ortaya koyulmuştur.

Anahtar Kelimeler

rekreasyon, peyzaj, parklar, kuşlar

Kaynakça

• Acar C., Acar H., Eroğlu E., Evaluation Of Ornamental Plant Resources To Urban Biodiversityand Cultural Changing: A Case Study Of Residential Landscapesin Trabzon City (Turkey), Building and Enviroment, 218-229, 2007
• Akgündüz E., Karauz E.S., Özüdoğru E., Çekiç A. O., Kalaycı K., Türkiye Biyolojik Çeşitliliğinin Coğrafi Bilgi Sistemleri Yardımıyla İzlenmesi: Nuh’un Gemisi Biyolojik Çeşitlilik Veritabanı, Biyolojik Çeşitlilik Sempozyumu, 22-23 Mayıs 2012, (s. ), Ankara
• Arslangündoğdu Z., İstanbul-Belgrad Ormanı’ndaki Kuş Türleri ve Bollukları, Istanbul University Journal of the Faculty of Forestry, 60(1), 14-28, 2010
• Bibby C., Burgess N., Hill D., Mustoe S., Bird Census Tecniques (2000). Academic Press San Diego, CA
• Doğa Koruma ve Milli Parklar Müdürlüğü İl İl Envanter Kitabı 2018 http://www.nuhungemisi.gov.tr/Content/Documents/il-il-envanter-kitabi-54-il.pdf adresinden erişildi.
• Doğa Koruma ve Milli Parklar Müdürlüğü, Türkiye’nin Biyolojik Çeşitliliği (2017), Ankara http://www.nuhungemisi.gov.tr/Content/Documents/turkiyenin-biyolojik-ceşitliligi-turkce.pdf adresinden erişildi.
• Düzce Valiliği, Düzce Coğrafyası http://www.duzce.gov.tr/cografya adresinden erişildi.
• Işık K., Semiz G., Kurt Y., Farklı Doğal Alanların, İçerdikleri Türler Açısından UPGMA Kümelendirme Yöntemine Göre Karşılaştırılması, Korunan Doğal Alanlar Sempozyumu, 8-10 Eylül 2005, (s. 505-512), Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta
• IUCN. (2020). Kuş Türleri Verileri. https://www.iucnredlist.org/search/list?query=bird&searchType=species adresinden erişildi.
• İpek N., Saler S., Seli Çayı (Elazığ-Türkiye) Rotifer Faunası ve Bazı Biyoçeşitlilik İndeksleri ile Analizi, Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi,3, (211–215), 2008 Kiziroğlu İ., (2015), Türkiye Kuşları Cep Kitabı, İnkilap Kitabevi
• Meteoroloji Genel Müdürlüğü https://www.mgm.gov.tr/veridegerlendirme/il-ve-ilceler-istatistik.aspx?k=A&m=DUZCE adresinden erişildi.
• Özdemir İ., Mert A., Özkan U. Y., Aksan Ş., Ünal Y., Bir Kızılçam Orman Ekosisteminde Spektral Ve Kuş Türü Rarefaksiyon Eğrileri Arasındaki İlişkiler, Türkiye Ormancılık Dergisi, 18(3), (232-240), 2017
• Öztürk T. (2018). İstanbul’daki Park Ve Korularda Kuş Türlerinin Peyzaj Elemanları İle İlişkisinin Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Cerrahpaşa Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul, Türkiye
• Saler S., Bulut H., Örnekçi G. N., A.A., Ulaş Gölü (Ulaş-Sivas) Zooplanktonu, Int. J. Pure Appl. Sci, 1(2), (112-121), 2015
• Şekercioğlu Ç.H., Kuşların Ekolojik İşlevlerinin Önemi, Trends in Ecology & Evolution ,21(8), (464-471), 2006
• Turan L., Arıkan K., Hatay ve Risk Altındaki Göçmen Kuşlar, II. Türkiye Sulak Alanlar Kongresi. Ahi Evran Üniversitesi, Kırşehir, 2011 https://www.academia.edu/5104574/Hatay_ve_Risk_Altındaki_Göçmen_Kuşlar adresinden erişildi.