CORINE Verileri ile Değişim Analizi, Denizli İli Örneği

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 2, 97 - 107, 31.12.2020

Ayyüce Üyük , Almira Uzun , Çağıl Çardak

Öz

Arazi kullanımı/Arazi örtüsü (Ak/Aö) özelliklerinin saptanması ve takibi ile daha etkili ve sürdürülebilir arazi kullanımı sağlanabilmektedir. Bu çalışmada Denizli İli idari sınırları için Ak/Aö sınıflarının elde edilmesi için CORINE (1990, 2000, 2006, 2012 ve 2018) verileri kullanılmıştır. CORINE verileri 1990-2018 yıllarını kapsayan bir zaman serisinde arazi örtüsü sınıflarını içeren bir veri setidir. Arazi sınıfları yerleşim, tarım alanları, orman, mera, su yüzeyi, çıplak kayalık ve taşlık alanlar ile diğer alanlar olmak üzere 7 kategoriye göre ayrılmış ve irdelenmiştir. Bulgulara göre 1990 yılında yerleşim alanları19.335 ha, mera alanı50.840 ha, orman alanları 406.829 ha, çıplak- kayalık ve taşlık alanlar 37.914 ha, su yüzeyi 9.085 ha, tarım alanları 596.615 ha ve diğer alanlar ise 296.025 hektardır. 2018 yılında ise yerleşim alanları 27.145 ha, mera alanı 37.891 ha, ormanlık alanlar 432.678 ha, çıplak-kayalık ve taşlık alanlar 24.132 ha, su yüzeyi 10.962 ha, tarım alanları 659.515 ha ve diğer alanlar ise 423.329 hektardır. 1990-2018 yılları arasında orman alanlarında %0,36, su yüzeyinde %0,14, tarım alanlarında %2,83, yerleşim  alanlarında %0,15, ve diğer alanlarda %1,7 oranında artış görülürken mera alanlarında %0,19 ve çıplak kayalık- ve taşlık alanlarında %4,99 oranında azalış görülmektedir. Çalışma sonunda 28 yılda (1990-2018) büyük oranda Ak/Aö değişimleri geçirdiği anlaşılmıştır. Denizli ilinde en belirgin değişim analizi Çıplak-kayalık ve taşlık alanlarda ve tarımsal alanlarda olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Arazi Kullanımı-Arazi Örtüsü, Coğrafya Bilgi Sistemleri, Uzaktan Algılama, CORINE, Değişim Belirleme

Change Analysis with CORINE, in case Denizli Province

Öz

More effective and sustainable land use can be achieved by determining and tracking land use / land cover characteristics. In this study, CORINE (1990, 2000, 2006, 2012 and 2018) data were used to obtain the Land use / Land cover classes for the administrative borders of Denizli Province. CORINE data is a data set that includes land cover classes in a time series covering the years 1990-2018. The land classes are divided into 7 categories and scrutinized as settlement, agricultural land, forest, pasture, water surface, bare-rocky and stony areas and other areas. According to the findings, in 1990 residential areas were 19,335 ha, pasture area 50,840 ha, forest areas 406,829 ha, bare-rock and stony areas 37,914 ha, water surface 9,085 ha, agricultural lands 596,615 ha and other areas 296,025 hectares. In 2018, residential areas: 27,145 ha, pasture area: 37,891 ha, forest areas: 432,678 ha, bare-rocky and stony areas: 24,132 ha, water surface: 10,962 ha, agricultural lands: 659,515 ha and other areas are 423,329 ha. Between 1990 and 2018, there was an increase of 0.36% in forest areas, 0.14% in water surface, 2.83% in agricultural areas, 0.15% in residential areas and 1.7% in other areas, while 0.19% in pasture areas and 4.99% decrease is observed in bare rocky and stony areas. At the end of the study, it was understood that Ak / Aö changes have gone through 28 years (1990-2018). The most significant change analysis in Denizli province has been observed to be in bare-rocky and stony areas and agricultural areas.

Anahtar Kelimeler

Land Use-Land Cover, Geography Information System, Remote Sensing, CORINE, Identifying Change

Kaynakça

• Arslan, E. S., ve Örücü, Ö. K. (2019). Bodrum İlçesi’nin 1990-2018 Yılları Arasındaki Arazi Örtüsü Değişimi. İçinde Bodrum İlçesi’nin 1990-2018 Yılları Arasındaki Arazi Örtüsü Değişimi (ss. 181-198).
• Bayar, R., ve Karabacak, K. (2017). Ankara İli Arazi Örtüsü Değişimi (2000-2012). Coğrafi Bilimler Dergisi, 15(1), 59-76.
• Belge, R. (2018). Denizli kent kimliğini oluşturan coğrafi öğeler. Ege Coğrafya Dergisi, 27(2), 167-181.
• Chou, T., Lei, T., Wan, S., ve Yang, L. (2005). Spatial knowledge databases as applied to the detection of changes in urban land use. International Journal of Remote Sensing, 26(14), 3047-3068.
• Çıldır, M. A., Dıkbaş, F., Gungör, M., ve Koç, A. C. (2019). Denizli ili sınırlarındaki yeraltı su seviyelerinin alansal değişimi. Pamukkale University Journal of Engineering Sciences, 25(8).
• Çivi, A., Akgündüz, E., Kalaycı, K., İnan, Ç., Sarıca, E., ve Toru, E. (2009). CORINE (Coordination of Information on the Environment) projesi. TMMOB Coğrafi Bilgi Sistemleri Kongresi, 200, 02-06.
• Dwivedi, R., Sreenivas, K., ve Ramana, K. (2005). Cover: Land‐use/land‐cover change analysis in part of Ethiopia using Landsat Thematic Mapper data. International Journal of Remote Sensing, 26(7), 1285-1287.
• Erol, E., ve Çanga, M. R. (2004). Coğrafi bilgi sistemi tekniği kullanılarak erozyon tehlikesinin değerlendirilmesi. Tarım Bilimleri Dergisi, 10(2), 136-143.
• Goksel, C. (1998). Monitoring of a water basin area in Istanbul using remote sensing data. Water Science and Technology, 38(11), 209-216.
• Gülçin, D. (2018). Arazi Kullanımlarının Sınıflandırılmasında Piksel ve Obje Tabanlı Sınıflandırmanın Karşılaştırılması. Journal of Adnan Menderes University, Agricultural Faculty, 15(2).
• Güre, M., Özel, M. E., ve Özcan, H. (2009). Corine arazi kullanımı sınıflandırma sistemine göre Çanakkale ili.
• Meyer, W. B., ve BL Turner, I. (1994). Changes in land use and land cover: A global perspective (C. 4). Cambridge University Press.
• Özçağlar, A. (1994). Çarşamba Ovası ve yakın çevresinde araziden faydalanma. Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, 3, 93-128.
• QGIS. (2019). QGIS 3.8 Zanzibar—A Free and Open GIS. https://qgis.org/en/site/forusers/download.html
• Sarı, H., ve Özşahin, E. (2016). CORINE Sistemine Göre Tekirdağ İlinin AKAÖ (Arazi Kullanımı/Arazi Örtüsü) Özelliklerinin Analizi/Analysis of LULC (Landuse/Landcover) Characteristics of Tekirdag Province based on the CORINE System. Alınteri Zirai Bilimler Dergisi, 30(1), 13-26.
• Seker, D., Goksel, C., Kabdasli, S., Musaoglu, N., ve Kaya, S. (2003). Investigation of coastal morphological changes due to river basin characteristics by means of remote sensing and GIS techniques. Water Science and Technology, 48(10), 135-142.
• Somuncu, M., Akpınar, N., Kurum, E., Kaya, N. Ç., ve Eceral, T. Ö. (2010). Gümüşhane İli Yaylalarındaki Arazi Kullanımı ve İslev Değisiminin Değerlendirilmesi: Kazıkbeli ve Alistire Yaylaları Örneği. Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi, 2(2), 107-127.
• Sönmez, N., Onur, I., Sari, M., ve Maktav, D. (2009). Monitoring changes in land cover/use by CORINE methodology using aerial photographs and IKONOS satellite images: A case study for Kemer, Antalya, Turkey. International Journal of Remote Sensing, 30(7), 1771-1778.
• Tarım ve Orman Bakanlığı. (2018). Tarım ve Orman Bakanlığı. Geliş tarihi gönderen CORINE Arazi Örtüsü Bilgi Notu website: https://corine.tarimorman.gov.tr
• T.C. Denizli İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü. (2020). Denizli İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Yeryüzü Şekilleri. Geliş tarihi gönderen Denizli İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü website: https://denizli.ktb.gov.tr/
• T.C. Denizli İli Valiliği. (2020). Denizli ili Valiliği. Geliş tarihi gönderen Denizli ili Coğrafi Konum website: http://www.denizli.gov.tr/cografi-konum
• T.C. Tarım Orman Bakanlığı. (2017). CORINE Projesi. Geliş tarihi gönderen CORİNE Projesi website: https://corine.ormansu.gov.tr/corineportal/
• Verburg, P. H., Van De Steeg, J., Veldkamp, A., ve Willemen, L. (2009). From land cover change to land function dynamics: A major challenge to improve land characterization. Journal of environmental management, 90(3), 1327-1335.
• Yıldırım, E., ve Ortaçeşme, V. (2016). Manavgat Nehri Havzası’ndaki peyzaj değişiminin peyzajların korunması, planlanması ve yönetimine yönelik değerlendirilmesi. Mediterranean Agricultural Sciences, 29(2).