Bithynia ve Pontos kentlerinde birçok dini ve
mesleki dernek belgelenmiştir. Bunların, kentlerinde önemli bir siyasi faktör
oluşturdukları bilinmektedir. Bazı derneklerin kentlerde yerel yöneticiler ve
vali gibi Romalı yöneticiler ile ilişki içine girdikleri ve bu kişileri
onurlandırdıkları görülmektedir. Plinius’un mektuplaşmaları da Roma Dönemi
Bithynia ve Pontos’undaki özel derneklerin, kentlerdeki yerel toplum içersinde
kayda değer ölçüde önemli güçler ve buna bağlı olarak da eyalet yöneticileri
için bir itina ve ilgi meselesi olarak
düşünüldüğüne işaret eder. Ancak bu resmi olmayan tüzel kişiler böyle bir öneme
nasıl ulaşmışlardı? Bu onurlandırmaların arkasında yatan sebepleri irdeleyen
yazar Bithynia-Pontos dernekleri ile yerel ve Romalı yöneticiler arasında söz
konusu olan ilişkilere yoğunlaşmak suretiyle bu probleme eğilmeyi
amaçlamıştır. Bir yandan kentteki söz sahibi kişilerin kazanılması derneklerin
statüsünü yükseltmekte, onların çeşitli imtiyazlar elde etmesini
kolaylaştırmakta ve derneklere resmen liderlik ve bir üstünlük
kazandırmaktaydılar. Diğer yandan yerel siyasetçiler de bu derneklerin desteğiyle
resmi onurlar elde etmekte ve hedefledikleri siyasi amaçlara daha kolay ulaşabilmekteydiler.
Bithyniarchai ve eyalet valilerinin de Roma imparatoru için dikilen
onurlandırma ya da adak anıtlarının inşasında söz konusu bu özel derneklerle
işbirliği içerisine girdikleri görülmektedir. Eşraf tabakanın elinde tutuğu
kent kurumları vasıtasıyla değil de, eşraftan seçkin üyelerle gerçekleşen bu
türden bir kişisel ilişki toplum yaşamının temel taşı olan euergesia
sisteminin düzgün bir şekilde devamını sağlamakla birlikte, derneklere, önemli
politik figürler haline gelerek kendi micro-toplumlarının imparatorluk içerisindeki
yerini belirleyen siyasi hayata iştirak etme olanağını da sağlamıştır. Öte
yandan, yapı itibariyle değişken ve hizipçi politik çevre içerisinde,
politikacıları doğrudan halka danışmaya teşvik eden ısrarcı demokratik
karakter ve derneklerin önemli devlet adamlarına bağlanması anlaşmazlık
zamanlarında bir nevi seferber olma aracı olarak da işlev görebilmekteydi.
Primary Language | English |
---|---|
Subjects | Linguistics |
Journal Section | Articles |
Authors | |
Publication Date | August 31, 2016 |
Published in Issue | Year 2016 Volume: Suppl. 1 |