Önceki
araştırmaların kabul ettiğinin aksine Tabula Peutingeriana (TP) orbis terrarum’un
bir tasviri değildir. Söz konusu eser ayrıca ne Agrippa’nın Haritası’na şu ya
da bu şekilde dayanmakta ne de cursus publicus’a hizmet etmek amacı
taşımaktadır. Zira Roma İmparatorluk Dönemi ürünü değildir. Itinerarium
pictum ifadesi terminolojik açıdan reddedilmelidir. TP daha ziyade horografik
(bölgesel) bir haritadır, başka bir ifadeyle oikoumene’nin fiziksel mekânı
görselleştiren ölçeksiz bir resmidir. TP’nin ilk versiyonu sayısız verinin de
desteklediği üzere Hellenistik Dönem’e tarihlenmektedir. Bu temel çıkarım için
en güçlü kanıt, ana kıtanın görsel formunun İ.Ö. 3. yüzyılın haritacılık
bilgisini çağrıştırmasıdır. Eratosthenes’in Haritası’nın muhtemel model
olabileceğini düşündüren bir dizi veri bulunmaktadır. Geç Antik Dönem’e kadar
devam eden çok aşamalı kopyalama sürecinde TP’nin ilk versiyonu yeni bilgilerle
(yer adları, yollar vb.) zenginleşmeye devam etmiştir. İç tasnifi kapsamlı ya
da nihai bir şekilde güncellenmediğinden TP, yedi asra yayılan gelişim
tarihçesi hakkında ipucu veren pek çok tutarsızlık, hata ve anakronizm
barındırmaktadır. Bununla birlikte haritalandırılmış ana kıta İ.Ö. 3.
yüzyıldaki bilgi düzeyinde değiştirilmeden kalmıştır. Bu yönde örneğin Germania
ve Asia’nın büyük kısmının kartografik olarak gösterilmemiş olması önemli
dayanak noktalarıdır. Genel olarak TP’nın Roma İmparatorluk Dönemi’nde eskimiş
olduğu söylenebilir. Bu nedenle İmparatorluk Dönemi yorumuna yönelik her tür
yaklaşım daha başından başarısızlığa mahkûmdur.
Tabula Peutingeriana Agrippa’nın Haritası haritacılık bölgesel haritalama Ptole¬maios Strabon Plinius
Primary Language | German |
---|---|
Subjects | Linguistics |
Journal Section | Articles |
Authors | |
Publication Date | August 31, 2016 |
Published in Issue | Year 2016 Volume: Suppl. 1 |