The Lycian designation ẽni mahanahi has no Bronze Age Luwian predecessor, contrary to what is often supposed: This belief is based upon a misunderstanding. There is also no connection between this goddess and the Old Phrygian goddess called matar (kubileya), becoming later the Greek Kybele and the Roman Magna Mater, and the habit of speaking of an ‘Anatolian’ mother goddess is based on a false precondition, because Anatolia (or Asia Minor) was never a linguistic or cultural unity. Ẽni mahanahi could theoretically be a translation of Greek μήτηρ ϑεῶν, ‘mother of the gods’, but if, following mention of Trqqas, the Lycian weather god, in an inscription from Tlos, the words ẽni maha]nahi are to be restored, then an identification with the Greek Leto is still plausible. This goddess is probably attested in Lycia first by the Greek inscriptions of the dynast Erbbina around 400 BC, but may well have been imported significantly earlier.
Die lykische Bezeichnung ẽni mahanahi hat keinen bronzezeitlichen luwischen Vorläufer, wie häu-fig angenommen wird: Das beruht auf einem Mißverständnis. Auch zu der altphrygischen, matar (kubileya) genannten Göttin, die später zur griechischen Kybele und römischen Magna Mater wurde, besteht keine Beziehung, und die Rede von einer ‚anatolischen‘ Muttergöttin ist schon deswegen haltlos, weil Anatolien oder Kleinasien nie eine sprachliche und kulturelle Einheit war. Theoretisch könnte ẽni mahanahi das griechische μήτηρ ϑεῶν, ‚Mutter der Götter‘, übersetzen, aber wenn in einer Inschrift von Tlos nach Trqqas, dem lykischen Wettergott, ẽni maha]nahi zu ergänzen ist, dann ist die Gleichsetzung mit der griechischen Göttin Leto doch wahrscheinlich. Diese dürfte in Lykien zuerst in den griechischen Inschriften des Dynasten Erbbina um 400 v. Chr. belegt sein, aber schon deutlich früher importiert worden sein.
Lykische Sprache und Geschichte griechische Götter in Lykien phrygische Muttergöttin anatolische‘ Muttergöttin ‘Anatolian’ mother goddess
Yazar makalesinde Likçe’de ẽni mahanahi olarak anılan tanrıçanın yaygın görüşün aksine bir Bronz Çağ öncüsünün olmadığını ve bu yaygın görüşün bir yanlış yorumdan kaynaklandığını savunmak-tadır. Bu tanrıça Eski Frigce matar (kubileya) olarak adlandırılan ve sonra Kybele ile Magna Ma-ter’e dönüşen tanrıça ile de alakalı olamaz; ayrıca «Anadolulu» bir ana tanrıçadan da bahsedilemez, çünkü Anadolu ya da Küçük Asya dil ve kültür açısından hiçbir zaman bir bütünlük o-luşturmamıştır. Teorik olarak ẽni mahanahi «tanrıların anası» anlamına gelen Eski Yunanca μήτηρ ϑεῶν sözcüğünün çevrisi olabilir. Ancak; Tlos’ta ele geçen bir yazıtta Likya hava tanrısı Trqqas’ın ardından ẽni maha]nahi tamamlaması doğru ise bu tanrıçanın Yunan tanrıçası Leto ile özleştirilmesi daha büyük bir olasılıktır. Bu tanrıça ilk kez İÖ 400 civarında Yunanca kaleme alınan dinast Erbbina ile ilişkili yazıtlarda belgelenmiş olsa da Likya’ya çok daha erken bir dönemde ithal edilmiş olmalıdır.
Primary Language | German |
---|---|
Subjects | Linguistics |
Journal Section | Articles |
Authors | |
Publication Date | December 15, 2020 |
Published in Issue | Year 2020 Volume: 6 |