Türk Ceza Hukuku ve Türk Medeni Hukukunun Tarihsel Gelişimi Işığında Çocuk Düşürme Suçunun Mağduru Sorunsalı

Yıl 2024, Cilt: 2 Sayı: 1, 77 - 99, 05.03.2024

Samet Sarıkaya

Öz

Çalışmamızda mağdurluk sıfatı, çocuk düşürme suçunda mağdurluk sıfatı, yaşanan çatışmalar ve bu çatışmanın tarihsel arka planı incelenmiştir. Ceza kanunları incelendiğinde mağduru olmayan bir suçun bulunmadığı gözlemlenecektir. Birçok ülkenin ceza kanununda ise çocuk düşürme suçuna yer verildiği gözlemlenmektedir. Çocuk düşürme suçunda mağdurluk sıfatı ise tartışmalı bir konudur. Doğmamış çocuğun kişi olarak kabul edilip edilmeyeceği tartışmanın odak noktasıdır. Ulusal hukuk sistemimize göre burada ceza hukuku ve kişiler hukuku çelişmektedir. Türk Ceza Kanunu bu suça kişilere karşı suçlar arasında yer verirken; Türk Medeni Kanunu ise doğmamış çocuğu kişi olarak kabul etmemektedir. Burada yer alan çatışmanın sebebi ise iktibas edilen kanunlardaki bu düzenlemelerin aslında farklı hukuk sistemlerine ait olmasıdır. Türk Ceza Kanunu’ndaki düzenleme Kanon hukuku kökenliyken Türk Medeni Hukuku’ndaki düzenleme Roma hukuku temellidir. Roma hukukunda kişilik günümüzde olduğu gibi tam ve sağ doğumla başlamaktadır. Çocuk düşürme de bu hukuk sisteminde uzunca bir süre cezalandırılmamıştır. Kanon hukukunda ise kişilik ana rahmine düşülmeyle başlamaktadır. Çocuk düşürme eylemleri ise sert bir şekilde cezalandırılmıştır. Avrupa ceza kanunları ve medeni kanunları da bu anlayışlarla gelişmiştir. İktibas edilen kanunlar ve dolayısıyla Türk kanunlarında da bu anlayışlar mevcuttur. Bu durum ise günümüz hukukunda kanunlar arasında bir çatışmaya yol açmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Çocuk düşürme suçu, Mağdur, Ceza hukuku, Hukuk tarihi, Kişiler hukuku.

The Issue of the Victim of Abortion Crime in the Light of the Historical Development of Turkish Criminal Law and Turkish Civil Law

Öz

In our study, the conception of victimization, the conception of victimization in the crime of abortion, the conflicts and the historical background of this conflict were examined. When the penal codes are examined, it will be observed that there is no crime without a victim. It is observed that the crime of abortion is included in the penal codes of many countries. The title of victimization in the crime of abortion is a controversial issue. Whether the unborn child should be considered a person is the focus of discussion. According to our national legal system, criminal law and personal law conflict here. While the Turkish Penal Code includes this crime among the crimes against persons; The Turkish Civil Code, on the other hand, does not accept the unborn child as a person. The reason for the conflict here is that these regulations in the cited laws actually belong to different legal systems. While the regulation in the Turkish Penal Code is based on Canon law, the regulation in the Turkish Civil Code is based on Roman law. In Roman law, personality begins with full and right birth, as it does today. Abortion was also not punished for a long time in this legal system. In Canon law, personality begins with conception. Abortion acts were severely punished. European penal and civil codes have also developed with these perceptives. These perceptives are also present in the quoted codes and therefore Turkish codes. This situation leads to conflict between codes in today's law.

Anahtar Kelimeler

Crime of miscarriage, Victim, Criminal law, Legal history, Law of persons

Kaynakça

• Akbulut B, Ceza Hukuku Genel Hükümler (8. Bası, Adalet Yayınevi 2021)
• Akbulut B, Ceza Kanunu ile Kabahatler Kanununun Genel Hükümlerinin Yaptırım Hükümleri Dışında Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi (1. Bası, Adalet Yayınevi 2010)
• Akbulut B. ve Kareem O. R, ‘Türk Ceza Kanunu ve Irak Ceza Kanununda Çocuk Düşürtme ve Düşürme Suçları’ (2018) (37) Ceza Hukuku Dergisi 11-85.
• Antalya OG, Gerekçeli ve Açıklamalı 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu (3.Bası, Legal Yayıncılık 2015)
• Artuç M, Kişilere Karşı Suçlar, (2. Bası, Adalet Yayınevi 2018)
• Artuk E, ‘Atatürk ve 1926 Tarihli Türk Ceza Kanununun Hazırlanması’ (1988) 3 (3) Hukuk Araştırmaları 73-81.
• Artuk ME, Gökcen A ve Yenidünya AC, Ceza Hukuku Özel Hükümler (10. Bası, Turhan Kitapevi Yayınları 2010)
• Artuk ME, Gökcen A, Alşahin ME ve Çakır K, Ceza Hukuku Genel Hükümler (12. Bası, Adalet Yayınevi 2018)
• Artuk ME, Gökcen A, Alşahin ME ve Çakır K, Gerekçeli Ceza Kanunları (19. Bası, Adalet Yayınevi 2018)
• Aydın Ö, ‘Homolog Döllenme Yoluyla Elde Edilen Tüpteki Embriyonun Yasal Mirasçılığı’ (2016) 22 (3) Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi 349 -374.
• Bar CLV, The Continental Legal History Series Volume XI: A History of Continental Criminal Law (çeviri: Thomas S. Bell) (Little Brown and Company 1916)
• Baş E, Ceza Hukukunda Fail ve Mağdur (1. Bası, Seçkin Hukuk 2021)
• Bilmen ÖN, Hukuk-i İslamiyye ve Istılahat-ı Fıkhiyye Kamusu 3. Cilt (1. Bası, Ravza Yayınları 2013)
• Cabot AN, ‘History of Abortion Law’ (1980) Arizona State Law Journal 73-127
• Codice Penale Per Il Regno D’italia < http://www.antropologiagiuridica.it/cp1889.pdf> 10.12.2023 tarihinde erişildi.
• Codice Penale Toscano < https://www.giustizia.it/resources/cms/documents/Codice_Penale_Toscano_1853_ridotto.pdf > 10.12.2023 tarihinde erişildi.
• Constitutio Criminalis Carolina, < https://www.e-archiv.li/D42318 > 10.12.2023 tarihinde erişildi.
• Çallı HH, ‘Türkiye’de Kentsel Mekânda Mağdursuz Suç Örneği Olarak “Uyuşturucu ve Uyarıcı Madde Kullanma”’ (2012) 16 (1) Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü 37-56.
• Çeker O, Türk Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi 8. Cilt ( 1. Bası, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1993)
• Derdiman RC, Anayasa Hukuku (Temel Bilgiler) (1. Bası, Alfa Akademi Bası,m Yayım Dağıtım 2014)
• Dural M ve Öğüz T, Türk Özel Hukuku Cilt II Kişiler Hukuku (18. Bası, Filiz Kitapevi 2017)
• Duranoğlu Y, ‘Türk Ceza Muhakemesi Hukukundaki Soruşturma Evresinin Tarihi Gelişimi’, (2022) 8 (1) Anadolu Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 167-190.
• Dülger MV, Ceza Hukuku Genel Hükümler (1. Bası, Hukuk Akademisi Eğitim ve Yayıncılık 2021)
• Ercan İ, Ceza Hukuku-Özel Hükümler (7. Bası, On İki Levha Yayıncılık 2012)
• Erdoğan İ ve Keskin AD, Türk Medeni Hukuku Başlangıç Hükümleri Kişiler Hukuku (2. Bası, Gazi Kitapevi 2019)
• Erem F, Ceza Hukuku Hususi Hükümler Cilt 2 (Ajans Türk Matbaacılık Sanayii 1968)
• Eser A, tr. Yenisey F ‘Son Yüzyıl İçinde Almanya’daki Ceza Düzenlemeleri Geçmişe Bir Bakış ve Gelecekteki Eğilimler’ (1989) 15 (Özel Sayı) Yargıtay Dergisi 12-36.
• Evik VS, ‘Devletin Birliğini ve Ülke Bütünlüğünü Bozmak Suçu, (2016) 65 (4) Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 1725-1747.
• Gökcan HT ve Artuç M, Yorumlu-Uygulamalı Türk Ceza Kanunu Şerhi 3. Cilt (1. Bası, Adalet Yayınevi 2021)
• Gökcan HT ve Artuç M, Yorumlu-Uygulamalı Türk Ceza Kanunu Şerhi 4. Cilt (1. Bası, Adalet Yayınevi 2021)
• Gözler K, Anayasa Hukukuna Giriş (26. Bası, Ekin Bası,m Yayın Dağıtım 2017)
• Gözübüyük AP, Alman, Fransız, İsviçre ve İtalyan Ceza Kanunlarıile Mukayeseli Türk Ceza Kanunu Açıklaması Cilt 4 (Sevinç Matbaası 1961)
• Gümüşdere S, Roma Hukukunda Hak Ehliyeti ve Kölelik (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü 1985)
• Güney N, Özdemir K, Balo YS, Gerekçe ve Tutanaklarla Karşılaştırmalı Yeni Türk Ceza Kanunu (1. Bası, Adil Yayınevi 2004)
• Hafızoğulları Z ve Özen M, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler (9. Bası, US-A Yayıncılık 2016)
• Hafızoğulları Z ve Özen M, Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler Kişilere Karşı Suçlar (5. Bası, US-A Yayıncılık 2016)
• Hafızoğulları Z, ‘Devletin Birliğini ve Ülke Bütünlüğünü Bozmak Suçu’, Prof. Dr. Nevzat Toroslu’ya Armağan Cilt I (Ankara Üniversitesi Yayınları 2015) 557-568.
• Hakeri H, Ceza Hukuku (22. Bası, Adalet Yayınevi 2019)
• Harman ÖF, Türk Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi 8. Cilt ( 1. Bası, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1993)
• Harris D, O’Boyle M, Bates E. ve Buckley C, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Hukuku (Mehveş Bingöllü Kılcı ve Ulaş Karan (tr), 1, Avrupa Konseyi 2013)
• Hatemi H, Kişiler Hukuku (7. Bası, On İki Levha Yayıncılık 2018)
• Helvacı S, Gerçek Kişiler (7. Bası, Legal Yayıncılık 2016)
• Kangal ZT, Kabahatler Hukuku (3. Bası, Adalet Yayınevi 2022)
• Katoğlu T, ‘Ceza Hukukunda Suçun Mağduru Kavramının Sınırları’ (2012) 61 (2) Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 657-694.
• Kaynak AF, ‘Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 2-7. Maddelerinde Düzenlenen Hak ve Özgürlükler’ in Tuğba Bayraktar ve Ufuk Ramazan Çakmak (ed), İnsan Hakları Hukuku (1. Bası, Adalet Yayınevi 2022)
• Keskin A. (Editör), Avesta Zerdüştilerin Kutsal Metinleri. (Fahriye Adsay ve İbrahim Bingöl (tr) Avesta Basın Yayın, 2012)
• Keskin Kiziroğlu S, ‘Türk Ceza Hukukunda Çocuk Düşürtme, Düşürme ve Kısırlaştırma Suçları’ (2013) 19 (2) Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi 165-190.
• Kiziroğlu SK, ‘Türk Ceza Hukukunda Çocuk Düşürtme, Düşürme ve Kısırlaştırma Suçları’ (2013) 19 (2) Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi 165-190.
• Koca M ve Üzülmez İ, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler (15. Bası, Seçkin Hukuk 2022)
• Koca M ve Üzülmez İ, Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler (7. Bası, Adalet Yayınevi 2020)
• Koschaker P ve Ayiter K, Modern Özel Hukuka Giriş Olarak Roma Özel Hukukunun Ana Hatları (Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Döner Sermaye İşletmesi Yayınları 1993)
• Köprülü B, Medeni Hukuk Genel Prensipler Kişinin Hukuku (Gerçek Kişiler-Tüzel Kişiler) (2. Bası, İ.Ü. Hukuk Fakültesi Yayınları 1984)
• Köseoğlu C, Haşiyeli Türk Ceza Kanunu ve Özel Bölüm (9. Bası, İsmail Akgün Matbaası 1968)
• Mahmutoğlu FS, ‘Suç Kabahat Ayrımı- İdari Ceza Hukuku’nun Temelleri’, İdari Ceza Hukuku Sempozyumu (1. Bası, Seçkin Yayıncılık 2009)
• Majno L, Ceza Kanunu Şerhi Türk ve İtalyan Ceza Kanunları Cilt 3 (Yargıtay Yayınları 1980)
• Malkoç İ ve Güler M, (Uygulamada) Türk Ceza Kanunu Özel Hükümler Cilt 4 (1. Bası, Adil Yayınevi 1999)
• Miebach K. ve Sander GM, Münchener Kommentar zum Strafgesetzbuch Band 3 (1. Bası, Verlag C. H. Beck München 2003)
• Oğuzman K, Seliçi Ö ve Özdemir SO, Kişiler Hukuku (Gerçek ve Tüzel Kişiler) (19. b Filiz Kitapevi 2020)
• Oğuzoğlu HC, Medeni Hukuk Şahsın Hukuku-Aile Hukuku (2. Bası, Yeni Desen Matbaası 1963)
• Oğuztürk BK, Türk Medeni Hukuku’nda Biyoetik Sorunlar (1. Bası, Vedat Yayınevi 2011)
• Oktar S, Türk Ceza Kanununda Çocuk Düşürtme ve Çocuk Düşürme Suçları (TCK. m. 99-100) (1. Bası, On İki Levha Yayıncılık 2016)
• Özbek VÖ, Doğan K ve Bacaksız P, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler (12. Bası, Seçkin Hukuk 2021)
• Özbek VÖ, Doğan K, Bacaksız P ve Tepe İ, Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler (12. Bası, Seçkin Yayıncılık 2017)
• Özbek VÖ, Yeni Türk Ceza Kanununun Anlamı Cilt 2 (1. Bası, Seçkin Yayınevi 2008)
• Özbudun E, Türk Anayasa Hukuku (17. Bası, Yetkin Yayınları 2017)
• Özek Ç, ‘Suç Mağdurunun Korunması ile İlgili Bazı Sorunlar’ (1984) 50 (1-4) İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası 13-67.
• Özen M, İdari Ceza Hukuku (1. Bası, Adalet Yayınevi 2013)
• Özen M, Öğreti ve Uygulama Işığında Ceza Hukuku Özel Hükümler 1. Cilt, (5. Bası, Adalet Yayınevi 2021)
• Özgenç İ, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, (18. Bası, Seçkin Yayıncılık, 2022)
• Öztürk GB, ‘Ceza Muhakemesinde Mağdur ve Mağdur Hakları’ (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çankaya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Anabilim Dalı 2021)
• Parlar A, Türk Ceza Kanunu Şerhi 1. Cilt (2. Bası, Bilge Yayınevi 2015)
• Pastor EI, ‘The Influence Exerted by the 1819 Criminal Code of the Two Sicilies upon Nineteenth-Century Spanish Criminal Law Codification and Its Projection in Latin America’ in Masferrer A (eds), The Western Codification of Criminal Law (Springer International Publishing 2018)
• Savaş V, Mollamahmutoğlu S, Türk Ceza Kanununun Yorumu (1. Bası, Seçkin Yayınevi 1995)
• Saymen FH, Türk Medeni Hukuku II. Cilt Şahsın Hukuku (2. Bası, İstanbul Üniversitesi Yayınları 1948)
• Serozan R, Medeni Hukuk Genel Bölüm Kişiler Hukuku (6. Bası, Vedat Kitapçılık 2015)
• Skinner S, ‘Tainted law? The Italian Penal Code, Fascism and democracy’ (2011) 7 (4) International Journal of Law in Context 423-446.
• Soyaslan D, Ceza Hukuku Özel Hükümler (11. Bası, Yetkin Yayınları 2016)
• Soyaslan D, Genel Hükümler (3. Bası, Yetkin Yayınları 2005)
• Söğütlü Ö, Roma Özel Hukuku Ders Kitabı (2. Bası, Seçkin Hukuk 2021) TBB, Ceza Yasası Öntasarısı Paneli, (1987) 46 < http://tbbyayinlari.barobirlik.org.tr/TBBBooks/cyo-1987-261.pdf> 10.12.2023 tarihinde erişildi.
• TDK, ‘Güncel Türkçe Sözlük’ < https://sozluk.gov.tr/ > 10.12.2023 tarihinde erişildi.
• Tekinay SS, Medeni Hukukun Genel Esasları ve Gerçek Kişiler Hukuku (6. Bası, Filiz Kitapevi 1992)
• Tezcan D, Erdem MR ve Önok RM, Teorik ve Pratik Ceza Özel Hukuku (19. Bası, Seçkin Hukuk 2021)
• Toroslu N, Ceza Hukuku Genel Kısım (8. Bası, Savaş Yayınları 2005)
• Turanlı AM, ‘Ceza Hukukunda Mağdur ve Mağdurun Korunması’ (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Hukuk Anabilim Dalı Kamu Hukuku Bilim Dalı 2012)
• Türkiye Büyük Millet Meclisi İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu, ‘Mağdur Hakları İnceleme Raporu’, (24. Dönem 4. Yasama Yılı, 2014) <https://magdur.adalet.gov.tr/Resimler/Dokuman/26102020134648magdur_haklari_incelemeraporu.pdf> 20.12.2023 tarihinde erişildi.
• Türkoğlu HG, Roma Hukukunda Suç ve Ceza (2. Bası, Seçkin Hukuk 2017)
• Yarsuvat D, ‘Ceza Hukukunda Gebeliğin Durdurulması Meselesi’(1983) 48 (1-4) İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası 451-471.
• Yazıcıoğlu RY, ‘Yeni Doğmuş Çocuğun Düşürülmesi Suçu’ (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Bölümü Kamu Hukuku Anabilim Dalı 1992)
• Yılmaz Z, ‘Türk Ceza Hukukunda İştirakin Bir Türü Olarak Dolaylı Faillik’ (Yayımlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Hukuk Anabilim Dalı Kamu Hukuku Bilim Dalı 2018)
• Yokuş Sevük H, Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler, (3. Bası, Adalet Yayınevi 2020)
• Zapata TT, Medeni Hukuk (26. Bası, Savaş Yayınevi 2020)
• Zevkliler A, Havutçu A, Gürpınar D, Medeni Hukuk (Temel Bilgiler) (6. Bası, Turhan Kitapevi 2008)