Tasarımda Arte Povera Ethosu ve Örnekleri Üzerine Bir Değerlendirme

Year 2025, Volume: 9 Issue: 1, 133 - 144, 15.03.2025

Merve Buldaç

https://doi.org/10.54864/planarch.1546441

Abstract

Birçok ülkede siyasal ve toplumsal hareketler farklı dönemlerde olumsuz durumların yaşanmasına sebep olmuş, tüm bu sıkıntılı süreçler yaşamın her alanında farklı etkiler/değişimler/oluşumlar ortaya çıkarmıştır. Sanat ve tasarım alanları da bu olumsuzluklara başkaldırı niteliğinde farklı üretim değerleriyle kendisini göstermiştir. 1960’lı yılların sonuna doğru ortaya çıkan “Arte Povera” (yoksul sanat) da İtalya’da yaşanan ekonomik sorunların neticesinde bir akım olarak kendisini göstermektedir. Akımın ethosunda, sıradan, doğal, basit, yerel malzemelerin eser üretim sürecine olan katkısı yatmaktadır. Daha çok heykel, performans, enstalasyon vb. üretiminde kullanılan bu akım zamanla diğer sanatçı ve tasarımcıların da dikkatini çekmiş, farklı alanlarda farklı şekillerde eserler/ürünler/yapılar üretilmeye başlanmıştır. Özellikle “Arte Povera”ya bir atıf olarak yapı-mekân-ürün tasarımlarında oldukça etkili olan “Arquitetura Povera” (yoksul mimarlık) hareketi de kendisine yer edinmiştir. Bu çalışmada da tasarımcıların kısıtlı kaynaklarla nasıl yaratıcı çözümler geliştirdikleri, dolayısıyla “Arte Povera” ethosunun bu bağlamda nasıl bir ilham kaynağı olduğunu vurgulamak amaçlanmaktadır. Çalışmada yer alan kavramlar için nitel araştırma yöntemlerinden literatür taraması ve kavramlarla ilişkilendirilen örnekler için örnek olay (vaka) yöntemi kullanılmıştır. “Arquitetura Povera” hareketi ile modern tasarım pratiklerinde “minimalizmin”, “sürdürülebilirliğin” ve “işlevselliğin” nasıl yorumlandığını ve bu ethonun bugünün tasarım yaklaşımında da nasıl geçerliliğini koruduğunu düşündürmek açısından çalışma önem taşımaktadır.

Keywords

Arte Povera, tasarım, arquitetura povera, yerel malzeme, yaratıcı çözümler.

An Evaluation of the Arte Povera Ethos and Examples in Design

Abstract

Political and social movements have caused negative situations to occur in many countries at different times, and all these troubled processes have brought about different effects in every aspect of life. The fields of art and design have also shown themselves with different production values in rebellion against these negativities. “Arte Povera” (poor art), which emerged towards the end of the 1960s, also manifested itself as a movement as a result of the economic problems experienced in Italy. The ethos of the movement is based on the contribution of ordinary, natural, simple and local materials to the production process of the work. This movement, which is mostly used in the production of sculptures, performances, installations, etc., has attracted the attention of other artists and designers over time, and different types of works/products/structures have begun to be produced in different fields. The “Arquitetura Povera” (poor architecture) movement, as a reference to “Arte Povera”, has also begun to gain ground. This study aims to highlight how designers develop creative solutions with limited resources, and thus how the “Arte Povera” ethos is a source of inspiration in this context. For the concepts included in the study, a qualitative research method, literature review, and for the examples associated with the concepts, the case study method were used. The study is important in terms of making us think about how “minimalism”, “sustainability” and “functionality” were interpreted in modern design practices with the “Arquitetura Povera” movement and how this ethos maintains its validity in today’s design approach.

Keywords

Arte Povera, design, arquitetura povera, local materials, creative solutions.

References

• Anderson, N. (2015). OBRA Architects. Erişim adresi https://www.archpaper.com/2015/05/obra-architects/ (son erişim: 13.11.2024).
• Antmen, A. (2008). 20. Yüzyıl Batı Sanatında Akımlar. İstanbul, Sel Yayıncılık.
• Ashraf, K. (2007). This is Not a Building! Handmaking a School in a Bangladeshi Village. Architectural Design, 77(6), https://doi.org/10.1002/ad.575
• Avşar Karabaş, P. & Tuğ, R.S. (2017). Yoksul Sanatı yorumlayan sanatçılar ve eserleri. Sosyal Bilimler Dergisi, 4(11), 146-159, http://dx.doi.org/10.16990/SOBIDER.3493
• Camacho, S. (2020). Retrospective: Lina Bo Bardi. Erişim adresi https://www.architecturalreview.com/essays/retrospective/retrospective-lina-bo-bardi (son erişim: 03.11.2024).
• Cestel, T. (2021). Marka Mimarlığın Kökenleri. Yem Yayın.
• Craven, J. (2019). The Marie Short House – Glenn Murcutt’s Grand Example. Erişim adresi https://www.thoughtco.com/marie-short-house-178003 (son erişim: 01.09.2024).
• Crook, L. (2019). Seven key projects by MPavilion 2019 architect Glenn Murcutt. Erişim adresi https://www.dezeen.com/2019/02/18/glenn-murcutt-key-projects-architecture/ (son erişim: 01.09.2024).
• De Oliveira, O. (2002). Hacia Lina Bo Bardi. 2G: revista internacional de arquitectura, 23-24, ISSN: 1136-9647.
• De Oliveira, O. (2005). Lina Bo Bardi: Towards an Architecture Without Borders. Cruelty and Utopia: Cities and Landscapes of Latin America (içinde); Princeton Architectural Press.
• Eroğlu, Ö. (2014b). Arte Povera. İstanbul: Tekhne Yayınları, s. 63-77.
• Erzen, N. J, (1997). Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi. Cilt 3. İstanbul: Yem Yayınları, s. 1639.
• Farthing, S. (2012). Sanatın tüm öyküsü. Çeviren: Gizem Aldoğan, Firdevs Candil Çulcu. İstanbul: Hayalperest Yayınevi.
• Frampton, K. (1983). Towards a Critical Regionalism Six Points for an Architecture of Resistance. In The Anti-Aesthetic. Essays on Postmodern Culture (Çeviren: Hal Foster), Bay Press, Seattle.
• Golden, E. (ty). Traditional Translations: The Universal Optimizing the Handcrafted.
• Guinea, L.G.& Santiago, I.R. (2019). El hogar de los sentidos: una aproximación a las casas de Rudolf Olgiati = The Home of the Senses: insights on Rudolf Olgiati’s Houses. Cuadernos De Proyectos Arquıtectónıcos, 9, 52-61, https://10.20868/cpa.2019.9.4542
• Günenç, Ö. F. (2024). Mimarlar ve İnsani Yardım. İdealkent, 44(16), 609-640, doi: 10.31198, https://doi.org/10.31198/idealkent.1510868.
• Günenç, Ö. F. & Işıker, F. (2024). Bülent Tanju ile Mimarlık, Mimarlık Tarihi ve Mimarlık Tarihyazımı Üzerine Bir Söyleşi. İdealkent, 44(16), https://doi.org/10.31198/idealkent.1524881
• Herrero, Elordi, A. (2017). El Lenguaje Poetico De Los Materiales Arte Povera Y Arquitectura. Escuela Técnica Superior de Arquitectura de Sevilla, Tez.
• İrgin, S. (2017). Kültür ve Yoksul Sanat Diyalektiği. İdil Dergisi, 6(33), 1503-1511, https://doi.org/10.7816/idil-06-33-04
• Jason, J. (2022). Architecture Is Much More Than Art, and It Is by Far More Than Just Buildings: in Conversaiton With Francis Kéré. Erişim adresi https://www.archdaily.com/979080/architecture-is-much-more-than-art-and-it-is-by-far-more-than-just-buildings-in-conversation-with-francis-kere (son erişim: 04.11.2024).
• Keser, N. (2009). Sanat Sözlüğü. Ütopya Yayınevi.
• Lecaro, M., Lau, B., Rodrigues, L. & Jarman, D. (2017). The application of vernacular Australian environmental design principles in Glenn Murcutt’s architecture. Future Cities and Environment, 3(3), https://doi.org/10.1186/s40984-017-0026-6
• Lima, A. de M. R. Z. (2013). Lina Bo Bardi. Yale University Press.
• Musca, T. (2017). Critics Laud Francis Kéré’s 2017 Serpentine Pavilion for Its Simplicity and Authenticity. Erişim adresi https://www.archdaily.com/874920/critics-laud-francis-keres-2017-serpentine-pavilion-for-its-simplicity-and-authenticity (son erişim: 04.11.2024).Renato, A. (2019). Bauhaus and Lina Bo Bardi: from the modern factory to the Pompeia leisure center. Docomomo Dergisi, 61(3), 43-49.
• URL-1. Arte Povera, erişim adresi https://www.tate.org.uk/art/art-terms/a/arte-povera (son erişim: 27.08.2024).
• URL-2. Arte Povera – What was the Arte Povera Movement?, erişim adresi https://artincontext.org/arte-povera/ (son erişim: 27.08.2024).
• URL-3. Arte Povera, erişim adresi https://www.theartstory.org/movement/arte-povera/ (son erişim: 27.08.2024).
• URL-4. Michelangelo Pistoletto, Structure for Talking while Standing erişim adresi https://www.luhringaugustine.com/exhibitions/michelangelo-pistoletto3 (son erişim: 27.08.2024).
• URL-5. Living Sculpture, Marisa Merz, erişim adresi https://www.artic.edu/artworks/207124/living-sculpture (son erişim: 27.08.2024).
• URL-6. Marisa Merz: the woman in Arte Povera, erişim adresi https://cardigallery.com/magazine/marisa-merz-the-woman-in-arte-povera/ (son erişim: 27.08.2024).
• URL-7. Arte Povera: Aesthetics of the Ordinary, erişim adresi https://www.dailyartmagazine.com/arte-povera/ (son erişim: 28.08.2024).
• URL-8. Josh Mayne Fine Art (2015), erişim adresi https://joshmayneart.wordpress.com/wpcontent/uploads/2015/09/floor-tautology_luciano-fabro.jpg (son erişim: 28.08.2024).
• URL-9. Giovanni Anselmo, erişim adresi https://www.artnet.com/artists/giovanni-anselmo/, (son erişim: 28.08.2024).
• URL-10. Untitled (Sculpture that Eats), erişim adresi https://www.wikiart.org/en/giovanni-anselmo/untitled-sculpture-that-eats-1968 (son erişim: 28.08.2024).
• URL-11. Arte povera en la arquitectura, erişim adresi https://artehistoria.online/arte-povera/arquitectura-arte-povera/ (son erişim: 29.08.2024).
• URL-12. Arte Povera, erişim adresi https://www.euston96.com/arte-povera/ (son erişim: 29.08.2024).
• URL-13. Spotlight: Lina Bo Bardi, erişim adresi https://www.archdaily.com/575429/spotlight-lina-bo-bardi (son erişim: 30.08.2024).
• URL-14. Brezilyalı mimar ve endüstriyel tasarımcı: Lina Bo Bardi, erişim adresi https://www.gzt.com/arkitekt/brezilyali-mimar-ve-endustriyel-tasarimci-lina-bo-bardi-3746866 (son erişim: 30.08.2024).
• URL-15. Lina Bo Bardi: Embracing Vernacular and Modernism, erişim adresi https://www.re-thinkingthefuture.com/know-your-architects/a13191-lina-bo-bardi-embracing-vernacular-and-modernism/(son erişim: 30.08.2024).
• URL-16. SESC Pompéia Factory, São Paulo, erişim adresi https://arquitecturaviva.com/works/sesc-fabrica-pompeia-9 (son erişim: 30.08.2024).
• URL-17. Lina Bo Bardi’s Iconic SESC Pompeia Factory in Sao Paulo (2022). Architecture, Cultural Architecture, erişim adresi https://archeyes.com/sesc-pompeia-factory-lina-bo-bardi-architecture-sao-paulo/ (son erişim: 30.08.2024).
• URL-18. Lina Bo Bardi, architecture and Design: democratizing modern ideas through the industry erişim adresi https://www.bossafurniture.com/blogposts/lina-bo-bardi-architecture-and-design/ (son erişim: 30.08.2024).
• URL-19. Gleen Murcutt: Touching the Earth Lightly https://www.naomimilgromfoundation.org/stories/glenn-murcutt-touching-the-earth-lightly (son erişim: 03.11.2024).
• URL-20. Glenn Murcutt: Houses, Architecture and Design Philosophy, erişim adresi https://www.habitusliving.com/projects/glenn-murcutt-houses-architecture-design-philosophy (son erişim: 03.11.2024).
• URL-21. Marie Short House-Glenn Murcutt’ın Büyük Örneği, erişim adresi https://www.greelane.com/tr/be%C5%9Feri-bilimler/g%C3%B6rsel-sanatlar/marie-short-house-178003/ (son erişim: 01.09.2024).
• URL-22. Glenn Murcutt Marie Short House 1974-1975, erişim adresi https://orthoslogos.fr/architecture/marie-short-house/ (son erişim: 01.09.2024).
• URL-23. Revisited: Marie Short House (1974) by Glenn Marcutt, erişim adresi https://architectureau.com/articles/revisited-marie-short-house/ (son erişim: 01.09.2024).
• URL-24. Schafer House, erişim adresi https://architectuul.com/architecture/schafer-house (son erişim: 01.09.2024).
• URL-25. Rudolf Olgiati – Experimenting with cubism among the Alps, erişim adresi https://www.re-thinkingthefuture.com/know-your-architects/a2131-rudolf-olgiati-experimenting-with-cubism-among-thealps (son erişim: 03.11.2024)
• URL-26. Diébédo Francis Kéré’: Ideology and Philosophy, https://www.re-thinkingthefuture.com/know-your-architects/a7227-diebedo-francis-kere-ideology-and-philosophy/#google_vignette (son erişim: 05.11.2024).
• URL-27. Gando Primary School / Kéré Architecture, erişim adresi https://www.archdaily.com/785955/primary-school-in-gando-kere-architecture (son erişim: 03.09.2024).
• URL-28. Gando Primary School, erişim adresi https://www.kerearchitecture.com/work/building/gando-primary-school-3 (son erişim: 04.09.2024).
• URL-29. Anna Heringer, erişim adresi https://www.anna-heringer.com/vision/ (son erişim: 05.09.2024).
• URL-30. METI School, Rudrapur, Bangladesh, by Anna Heringer and Eike Roswag, erişim adresi https://architecture.live/meti-school-rudrapur-bangladesh-by-anna-heringer-and-eike-roswag/ (son erişim: 05.09.2024).
• URL-31. METI school handmade - Building together with a village community, Bangladesh, erişim adresi https://www.basehabitat.org/en/projects/meti-schule-handgemacht/ (son erişim: 06.09.2024).
• URL-32. Architettura Povera Wall of Lessons, erişim adresi https://archello.com/project/architettura-povera (son erişim: 06.09.2024).
• URL-33. About Us, erişim adresi https://www.obraarchitects.com/ (son erişim: 06.09.2024).
• Uzun Aydın, D. (2018). Modernizmin Benzer Akımları İçinde Kendine Yer Bulmaya Çalışan Bir Sanat Üslubu: Arte Povera. Diyalektolog Ulusal Sosyal Bilimler Dergisi, 19, 217-233, https://doi.org/10.22464/diyalektolog.216
• Veikos, C. (2005). Arte Povera / Arquitetura Pobre. The Art of Architecture/The Sicience of Architecture, 93rd ACSA Annual Meeting Proceedings, ISBN 0-935502-56-4.
• Wainwright, O. (2016). Francis Kéré becomes first African architect of Serpentine Pavilion. The Guardian. Erişim adresi https://www.theguardian.com/artanddesign/2017/feb/21/francis-kere-architect-serpentine-pavilion (son erişim: 04.11.2024).
• Winstanley, T. (2012). Flashback: Glenn Murcutt on Sustainability. Erişim adresi https://www.archdaily.com/198616/flashback-glen-murcutt-on-sustainability (son erişim: 03.11.2024).
• Yıldız Kuyrukçu, E. & Alkan, A. (2019). AHP Metodulyla Yer’e Özgü Mimari Tasarım Kriterlerinin Öncelik Sırasının Belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 23(Özel Sayı), 169-180, https://doi.org/10.19113/sdufenbed.531807.
• Yılmaz, M. (2006). Modernizmden Postmodernizme Sanat. Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Yolcu, Y. (2022). İki Dünya Arasında Bir Mimar: Diébédo Francis Kéré. Erişim adresi https://www.arkitera.com/haber/iki-dunya-arasinda-bir-mimar-diebedo-francis-kere/ (son erişim: 03.09.2024).
• Yücel, B. (2020). Atık Malzemelerin Çağdaş Sanatta Yansımaları. İdil Dergisi, 65, 31-40, https://doi.org/10.7816/idil-09-65-04.