Yabancı Ülkelerin Adli veya İdari Makamlarınca Verilen Boşanma Kararlarının Nüfus Hizmetleri Kanunu m.27/A Çerçevesinde Tanınması İçin Öngörülen “Kararla İlgili Türkiye’de Açılmış ve Halen Devam Eden veya Reddedilmiş Dava Bulunmaması Şartı”nın Değerlendirilmesi

Year 2022, Volume: 42 Issue: 1, 249 - 291, 29.06.2022

Vildan Sezişli

https://doi.org/10.26650/ppil.2022.42.1.890003

Abstract

Yabancı ülke yetkili makamları tarafından verilen boşanma kararlarının Nüfus Hizmetleri Kanunu’nun 27/A maddesi ile ilgili maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasların tespit edildiği Yabancı Ülke Adli veya İdari Makamlarınca Verilen Kararların Nüfus Kütüğüne Tescili Hakkında Yönetmelik çerçevesinde tanınması mümkündür. Yabancı Ülke Adli veya İdari Makamlarınca Verilen Kararların Nüfus Kütüğüne Tescili Hakkında Yönetmelik’te, yabancı boşanma kararlarının tanınması için “kararla ilgili Türkiye’de açılmış ve halen devam eden veya reddedilmiş dava bulunmaması şartı” aranmaktadır. İlgili düzenleme farklı şekillerde yorumlanabileceğinden, bu durum uygulama birliği oluşmasına engel teşkil etmektedir. Çalışmamızda ilk olarak yabancı ülke yetkili makamları tarafından verilen boşanma kararlarının tanınması konusu ele alınacaktır. Daha sonra Nüfus Hizmetleri Kanunu’nun 27/A maddesinde yer alan düzenleme çerçevesinde başvuru usulü ve ilgili Kanun uyarınca yabancı ülke adli veya idari makamları tarafından verilen boşanma kararlarının tanınması için aranan şartlara değinilecektir. Bu konularla ilgili genel değerlendirmelerden sonra, Yabancı Ülke Adli veya İdari Makamlarınca Verilen Kararların Nüfus Kütüğüne Tescili Hakkında Yönetmelik’te aranan “kararla ilgili Türkiye’de açılmış ve halen devam eden veya reddedilmiş dava bulunmaması şartı”nın yerindeliği incelenecektir. 

Keywords

Yabancı Boşanma Kararları, 5718 Sayılı Kanun, Nüfus Hizmetleri Kanunu, Tanıma, Gerekli Şartlar

Evaluating the “Provision Related to the Absence of a Filed, Ongoing or Denied Lawsuit” Predicted for the Recognition of Decree Divorce Enacted by Administrative or Judicial Authorities of Foreign Countries within the Framework of State Register of Persons Item 27/A

Abstract

Recognizing the divorce verdicts rendered by the competent authorities of foreign countries is possible within the framework of the Regulation on Registration of the Decisions Given by the Judicial or Administrative Authorities of the Foreign Countries, the procedures and principles of which are related to the implementation of Article 27/A of the Civil Registry Services Act (CRSA). “The condition for the absence of no pending or dismissed lawsuit in Turkey regarding the decision” is required for the recognition of foreign divorce decisions pursuant to the Regulation on Registration of the Decisions Given by the Judicial or Administrative Authorities of Foreign Countries in the Civil Registers. Because the relevant regulation can be subject to different interpretations; this prevents the unity of practice. In our study, the recognition of a divorce decision given by the competent authorities of foreign countries is examined and discussed. Subsequently, the conditions required for the recognition of divorce decisions given by foreign judicial or administrative authorities in accordance with the Law on the application procedure were mentioned within the framework of the regulation in Article 27/A of the Civil Registry Cervices Act. After a study of the issues involved, the appropriateness of the “condition for the absence of lawsuit filed in Turkey regarding the decision that has still been ongoing or dismissed” in the Regulation on Registration of Decisions Given by Foreign Judicial or Administrative Authorities was evaluated.

Keywords

Foreign Decree of Divorce, Act No. 5718, Law on Civil Registration Services, Recognition, Necessary Conditions

References

• Akıntürk T and Ateş D, Türk Medeni Hukuku Aile Hukuku İkinci Cilt (21th edn, Beta 2019).
• Arat T, ‘Yabancı İlamların Tanınması ve Tenfizi’ (1964) XXI (1-4) Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 421-527.
• Ayhan İzmirli L, ‘Nüfus Hizmetleri Kanunu Madde 27/A Çerçevesinde Yabancı Ülkelerde Verilen Boşanma Kararlarının İdari Yoldan Tanınması’ (2018) XXII (4) Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 67-126.
• Akıncı Z, Milletlerarası Özel Hukuk (1st edn, Vedat 2020).
• Can H, Tuna E, Milletlerarası Usul Hukuku (2th edn, Adalet 2019).
• Çelikel A, Ahkâmı Şahsiye Konusundaki Yabancı Mahkeme Kararlarının Tanınması (Fakülteler Matbaası 1963).
• Çelikel A and Erdem B B, Milletlerarası Özel Hukuk (16th edn, Beta 2020).
• Doğan V, Milletlerarası Özel Hukuk (6th edn, Savaş 2020).
• Dural M, Öğüz T and Gümüş M A, Türk Özel Hukuku Cilt III Aile Hukuku (14th edn, Filiz Kitabevi 2019).
• Ecemiş S, ‘MÖHUK Dışında Düzenlenen Tanıma ve Tenfiz Kuralları’ (2020) 22(1) Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 357-395.
• Ekşi N, Türk Mahkemelerinin Milletlerarası Yetkisi (2th edn, Beta 2000).
• Ekşi N, Yabancı Mahkeme Kararlarının Tanınması ve Tenfizi (2th edn, Beta, 2020).
• Elbalti B, ‘Reciprocity And The Recognition And Enforcement Of Foreign Judgments: A Lot Of Bark But Not Much Bite’, Journal Of Private International Law, (2017) 13 (1), 184-218.
• Ertaş Ş, ‘Yabancı İlamların Tanınması ve Tenfizi’ Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Prof. Dr. Kudret AYİTER’e Armağan (1987) 3 (1-4) 365-438.
• Erten R, Türklerin Kişi Hâllerine İlişkin Davalarda Türk Mahkemelerinin Milletlerarası Yetkisi (MÖHUK m.41) (1st edn, Yetkin 2017).
• Esen, E, ‘Alman Hukukunda İhtarlı Basit Dava Usulü (Mahnverfahren) Çerçevesinde Verilen Kararların Türk Hukukunda Tenfizi’ Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni, (2007) 27 (1-2), 21-79.
• Güngör G, Türk Milletlerarası Özel Hukuku (1st edn, Yetkin 2021).
• Güven P, Tanıma-Tenfiz (1st edn, Yetkin 2013).
• Hanağası E, Davada Menfaat (1st edn, Yetkin 2009).
• Harder S, ‘The Effects Of Recognized Foreign Judgments In Civil And Commercial Matters’ International and Comparative Law Quarterly, (2013) 62 (2), 441-461.
• Huysal B, ‘Nüfus Hizmetleri Kanunu Kapsamında Yabancı Boşanma Kararlarının Doğrudan Tescili’ Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni (2017) 37 (2) 473-507.
• Kuru B, ‘Dava Şartları’ Ord. Prof. Sabri Şakir ANSAY'ın Hatırasına Armağan 109-147.
• Nomer E, Milletlerarası Usul Hukuku (2th edn, Beta 2018).
• Özkan I, Tütüncübaşı U, Uluslararası Usûl Hukuku (2th edn, Adalet 2020).
• Özkaya E, Vekâlet Sözleşmesi ve Kötüye Kullanılması (4th edn, Seçkin 2016).
• Sakmar A, Devletler Hususi Hukukunda Boşanma (Fakülteler Matbaası 1976).
• Sargın F, Erten R, ‘MÖHUK Hükümleri Dairesinde Tanımanın Hukuki Niteliği, Usulü ve Karşılaşılan Bazı Sorunlar: “Yeni Bir Düzenleme Yapma Gereği”’ UTTDER (2014) 3 (2) 37-136.
• Şanlı C, Esen E, Ataman Figanmeşe İ, Milletlerarası Özel Hukuk (8th edn, Beta, 2020).
• Şensöz Malkoç E, Aile Hukukuna İlişkin Yabancı Kararların Tanınması (1st edn, On İki Levha 2017).
• Tarman ZD, ‘Yabancı Mahkeme ve Hakem Kararlarının Türkiye’de Tenfizinde Karşılaşılan Sorunlara İlişkin Bazı Tespitler’ Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni (2017) 37 (2) 798 – 820.
• Tanrıbilir FB, ‘Türk Hukukunda Yabancı Makamlarca Verilen Boşanma Kararlarının Tanınmasına İlişkin Gelişmeler’ Vahit Doğan , Lale Ayhan İzmirli and Alper Çağrı Yılmaz (eds), Milletlerarası Özel Hukukta Güncel Meseleler (Savaş 2019) 375-385.
• Tiryakioğlu B, Yabancı Boşanma Kararlarının Türkiye'de Tanınması ve Tenfizi (Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları 1996).
• Tiryakioğlu B, ‘Türklerin Kişi Hallerine İlişkin Davâlarda Türk Mahkemelerinin Milletlerarası Yetkisi’ Prof. Dr. Tuğrul Arat'a Armağan (Yetkin 2012) 1141-1165.
• Tütüncübaşı U, ‘Yabancı Kararların Türk Hukukunda Tanınması Konusunda 690 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Düzenlenen Yenilikler’ Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi (2017) 19 (2), 103-127.
• Uyanık Çavuşoğlu A, Türk Milletlerarası Özel Hukukunda Boşanma (1st edn, Beta 2006).