Rus Arşivleri Işığında 1915 Olayları Ve Uluslararası Mahkeme Kararları

Year 2018, Issue: 38, 117 - 148, 28.12.2018

Mehmet Perinçek

Abstract

27
Mayıs 1915 tarihli Sevk ve İskân Kanununa giden gelişmelerin daha iyi
anlaşılmasını sağlayan iki husus bulunmaktadır. Birinci husus, Taşnaksutyun
liderliği tesirindeki Osmanlı Ermeni nüfusunun belli bir kesmi ile sömürgeci
Avrupa devletleri ve Çarlık Rusyası arasında kurulan ittifaktır. İkinci husus
ise, “Büyük Ermenistan” hedefinin gerçekleştirilmesi uğruna Ermeni gönüllü
komitelerinin bölgedeki demografik dengeyi kendi lehlerini değiştirmek için
Müslüman nüfusa karşı yürütmüş oldukları etnik temizlik politikasıdır. Çarlık
Rusyası arşivleri, yani Osmanlı İmparatorluğu ile topyekûn bir savaşa girişmiş
devletin arşivleri, Osmanlı İmparatorluğunun Ermeni tebaasına yönelik
uyguladığı sevk ve iskân politikasının gerekçesinin ve meşruluğunun anlaşılması
için delil ve bağlam sunan belgeler (yetkililer arasında yazışmalar, saha
raporları vb.) içermektedir. Günümüzde ulusal ve uluslararası mahkemelerin
(örneğin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi) soykırım tartışmaları ve ifade özgürlüğü
konuları üzerine aldığı kararlar, sevk ve iskân politikasıyla ilgili araştırmalara
ilave bir bakış açısı katmaktadır.  

Keywords

Ermeni Sorunu, Taşnaksutyun, Birinci Dünya Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi

The 1915 Events In The Light Of The Russian Archives And International Court Decisions

Abstract

There are two main points that help us
better understand the developments leading to the Relocation and Resettlement
Law of 27 May 1915. The first point is the alliance between the sections of the
Ottoman Armenian population under the Dashnaktsutyun leadership and the
imperialist European states and Tsarist Russia. The second is the policy of
ethnic cleansing against the Muslim population by the Armenian volunteer
committees in order to change the demographic balance in the region in their
favour to achieve the aim of “Great Armenia”. Documents (correspondences
between officials, field reports etc.) contained at the Tsarist Russian
archives, the archives of a state that was outright at war with the Ottoman
Empire, provide us evidence and context to properly understand the rationale
and legitimacy of the relocation policy carried out by the Ottoman Empire
concerning its Armenian subjects. National and international court verdicts,
such as those of the European Court of Human Rights, in contemporary times concerning
issues on genocide disputes and freedom of expression add additional
perspective on the research of the relocation policy.

Keywords

Armenian Question, Dashnaktsutyun, First World War, Ottoman Empire, the European Court of Human Rights

References

• Russian State Archive of Socio-Political History (RGASPI) - fond 5 opis 1 delo 279
• Russian State Military Historical Archive (RGVIA) - fond 2000 opis 1 delo 7716, fond 2100 opis 1 delo 94, fond 2100 opis 1 delo 517, fond 2100 opis 1 delo 558, fond 2100 opis 1 delo 604, fond 2100 opis 1 delo 698, fond 2100 opis 1 delo 982, fond 2100 opis 1 delo 1191, fond 2100 opis 2 delo 460, fond 2100 opis 2 delo 1094, fond 2168 opis 1 delo 264, fond 2295 opis 1 delo 616, fond 2295 opis 3 delo 542, fond 2295 opis 3 delo 772, fond 2295 opis 3 delo 757, fond 2300 opis 1 delo 498, fond 2300 opis 2 delo 119, fond 2303 opis 2 delo 314
• State Archive of the Russian Federation (GARF) - fond 102 DOO opis 1912 delo 14, fond 102 OO opis 1913 delo 14 chast 92B, fond 102 OO opis 1914 delo 343 chast 4, fond 102 OO, opis 1914 delo 14 chast 79B
• “Application of the Convention on the Prevention and Punishment of the Crime of Genocide (Croatia v. Serbia) - Summary of the Judgment of 3 February 2015.” International Court of Justice, verdict summary, February 3, 2015, https://www.icj-cij.org/files/case-related/118/18450.pdf
• “Application of the Convention on the Prevention and Punishment of the Crime of Genocide (Croatia v. Serbia) - The Court rejects Croatia’s claim and Serbia’s counter-claim.” International Court of Justice, press release, February 3, 2015, https://www.icj-cij.org/files/case-related/118/18448.pdf
• “Armenian Issue”, Great Soviet Encyclopaedia, 1926
• “European Convention on Human Rights does not protect negationist and anti-Semitic performances,” European Court of Human Rights, press release, November 10, 2015, http://hudoc.echr.coe.int/app/conversion/pdf?library=ECHR&id=003-5219244-6470067&filename=Decision%20M%27Bala%20M%27Bala%20v.%20France%20-%20ECHR%20does%20not%20protect%20negationist%20and%20anti-Semitic%20performances.pdf
• “Grand Chamber - Case of Perinçek v. Switzerland (Application No. 27510/08) – Judgment,” European Court of Human Rights, Grand Chamber judgement, October 15, 2015, https://hudoc.echr.coe.int/app/conversion/docx/pdf?library=ECHR&id=001-158235&filename=CASE%20OF%20PER%C4%B0N%C3%87EK%20v.%20SWITZERLAND.pdf&logEvent=False
• “Protocol Additional to the Geneva Conventions of 12 August 1949, and Relating to the Protection of Victims of Non-International Armed Conflicts (Protocol II),” United Nations Human Rights Office of the High Commissioner, https://www.ohchr.org/en/professionalinterest/pages/protocolii.aspx
• “Q&A - Grand Chamber judgment in the case of Perinçek v. Switzerland (application no. 27510/08),” European Court of Human Rights, Q&A document issued by the Press Unit of the Court.
• “Rossiya, Turtsiya i Armeniya.” Vestnik Narodnogo Komissariata Inostrannykh Del, March 15, 1921, No. 1-2.
• “Second Section - Case of Perinçek v. Switzerland (Application No. 27510/08) – Judgment,” European Court of Human Rights, Second Chamber judgment, December 17, 2013, https://hudoc.echr.coe.int/eng#{%22itemid%22:[%22001-139724%22]}
• Bolhovitinov, L.M. Resmi Ermeni Raporu – 5. Basım. Ed. Mehmet Perincek. İstanbul: Kaynak Yayınları, Kasım 2014.
• Dokumenty i Materialy Po Vneshney Politike Zakavkazya i Gruzii. Tiflis, 1919.
• Kacaznuni, Ovanes. Taşnak Partisi’nin Yapacağı Bir Şey Yok. İstanbul: Kaynak Yayınları, Kasım 2005.
• Karibi. Gürcü Devleti’nin Kırmızı Kitabı. İstanbul: Kaynak Yayınları, Nisan 2007.
• Karinyan. A.B. Ermeni Milliyetçi Akımları, 2. Basım. İstanbul: Kaynak Yayınları, Ekim 2006.
• Korsun, N.G. Turtsiya: Kurs Lektsii Po Voyennoi Geografii, Chitannykh v Voyennoi Akademi RKKA. Moskva: Vysshii Voyenny Redaktsionny Sovyet, 1923.
• Lalayan, A.A. Taşnak Partisi’nin Karşıdevrimci Rolü (1914-1923), 3. Basım. İstanbul: Kaynak Yayınları, Mart 2006.
• Maxime Gauin, “Stopping the Censors: The Final Defeat of Armenian Nationalism at the French Constitutional Council in January 2017, ” Review of Armenian Studies, Issue 36 (2017): 75-112.
• Perinçek, Mehmet. Ermeni Devlet Adamı B. A. Boryan’ın Gözüyle Türk-Ermeni Çatışması, 4. Basım. İstanbul: Kaynak Yayınları, Ocak 2012.
• Perinçek, Mehmet. Ermeni Milliyetçiliğinin Serüveni: Taşnaklardan ASALA’ya Yeni Belgelerle, 2. Basım. İstanbul: Kaynak Yayınları, Mart 2015.
• Perinçek, Mehmet. Rus Devlet Arşivlerinden 150 Belgede Ermeni Meselesi, 4. Basım. İstanbul: Kırmızı Kedi Yayınevi, Mart 2014.
• Perinçek, Mehmet. Sovyet Devlet Kaynaklarında Kürt İsyanları. İstanbul: Kaynak Yayınları, Kasım 2011.
• Sazanov, S. Kader Yılları. İstanbul: Derin Yayınları, 2002.
• Simonyan, Mger Slavikovich. “Armyanskaya Diaspora Severo-Zapadnogo Kavkaza: Formirovanie, Konfessionalny Oblik, Vzaimootnoshenie S Vlastyu, Obshestvennymi i Religoznymi Obyedinyeniyami (Konets XVII-Konets XX Veka).” Dissertatsiya Na Soiskanie Uchenoy Stepeni Kandidata Istoricheskikh Nauk Krasnodarskogo Gosudarsvennogo Universiteta Kultury i Iskusstv Kafedra Istorii i Muzeyevedeniya. Krasnodar, 2003.
• Tverdohlebov. I Witnessed and Lived Through (Erzurum 1917-1918). Ankara: Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yayınları, 2007.
• Yeliseyev, F.I. Kazaki Na Kavkazskom Fronte (1914 – 1917): Zapiski Polkovnika Kubanskogo Kazachego Voyska v Trinadtsati Broshyurakh-Tedradakh. Moskva: Voyenizdat, 2001.