Türk Rekabet Hukukunda Münhasırlık Uygulamalarına İlişkin Tutarlı Bir Yaklaşım Arayışı

Yıl 2017, Sayı: 67, 4 - 31, 01.06.2017

Şahin Yavuz

Öz

Dağıtım ağı içerisinde yer alan alıcı konumundaki teşebbüslere sağlayıcıları tarafından sıklıkla rakiple çalışma yasağı şartı getirilmektedir. Bu şart kimi durumda açık bir sözleşme hükmüne dayanırken kimi durumlarda alıcıya verilen indirim ve diğer teşvik uygulamalarıyla sağlanmakta ve aynı pazarda faaliyet gösteren rakip sağlayıcıların pazara erişimlerini aynı alıcılar ile çalışabilmelerini kısıtladığı ölçüde rekabet hukukunun radarına girmektedir. İşin esası ve pazardaki etkisi değişmiyor olsa da Rekabet Kurumu tarafından yapılan incelemelerde uygulamanın rekabeti sınırlayıcı anlaşmaya mı yoksa hakim durumun kötüye kullanılmasına mı karşılık geldiğine göre somut olayda benimsenen yaklaşım ve ihlal standardı farklılaşabilmektedir. Çalışmada, mehaz AB içtihadı da gözetilerek bu farklı yaklaşımların bir eleştirisi yapılmakta ve münhasırlığa yönelik gerek düzenleyici veya açıklayıcı metinlerde gerekse uygulamada daha tutarlı ve net bir değerlendirme standardı önerisi tartışılmaktadır

Anahtar Kelimeler

Münhasırlık, Rekabet Etmeme Yükümlülüğü, Rakiple Çalışma

Seeking a Consistent Approach to Exclusivity Practices in Turkish Competition Law

Öz

Limiting ability of buyers operating in a distribution chain to deal with competitors is a frequent restriction imposed by the suppliers. This may be brought by explicit contractual terms in some cases while ensured through discounts or other incentive mechanisms in other cases and on the radar screen of competition law in cases where market access ability to work with the same buyers of competing suppliers is restricted. Although the substance and market impact remain unchanged, the approach and the standard of proof may differ depending on whether the practice in question is said to correspond to a restrictive agreement or an abuse of dominant position in proceedings of the Competition Authority. In this paper, the different approaches are criticized by taking the EU case law into account and a policy proposal to enhance consistent and clear standard of assessment is discussed in respect to the exclusivity in practice as well as under soft laws and guidelines

Anahtar Kelimeler

Exclusive Dealing, Non-Compete Obligation, Restriction to Work with

Kaynakça

• BISHOP, S. (2003) “Pro-competitive Exclusive Supply Agreements: How Refreshing”, ECLR, 24(5), s.229-232.
• GALARZA, A.F., E. L. DZIADYKIEWICZ ve P. FIGUEROA (2012), “Exclusive Distribution: An Overview of EU and National Case Law”, Antitrust Case Laws e-Bulletin, No: 41235, http://www.gibsondunn.com/publications/ Documents/GalarzaDziadykiewicz-ExclusiveDistribution.pdf, Erişim Tarihi: 25.07.2017
• JACOBSON, J. M. (2002), “Exclusive Dealing, Foreclosure, and Consumer Harm”, Antitrust Law Journal, Vol.70, s.311-369.
• JONES, A. ve B. SUFRIN (2011), EU Competition Law, Fourth Edition, Oxford University Press, New York.
• KELIN, B. (2002), “Exclusive Dealing as Competition for Distribution on the Merits”, George Mason Law Rev., Vol. 12:1, s.119-162.
• NORRIS, L. N. (2013) “Exclusive Dealing: An Antitrust Analysis”, http:// www.americanbar.org/groups/young_lawyers/publications/the_101_201_ practice_series/exclusive_dealing_an_antitrust_analysis.htmlhttp://www. americanbar.org/; Erişim Tarihi: 17.07.2017.
• OECD (2002), Policy Roundtables, Loyalty and Fidelity Discounts and Rebates, http://www.oecd.org/competition/abuse/2493106.pdf, Erişim Tarihi: 15.07.2017
• RIDYARD, D. (2008) “Exclusive Contracts and Article 82 Enforcement: an Effect Based Perspective”, European Competition Journal, Vol.4, No.2, s.579- 594.
• ROUSSEVA, E. (2005), “Modernizing by eradicating: How the Commission’s new approach to Article 81 EC dispenses with the need to apply Article 82 EC to vertical restraints”, 42 CMLRev, Issue 3, s.587-638.
• SALOP, S. C. (2001), “Analysis of Foreclosure in the EC Guidelines on Vertical Restraints”, Fordham Corporate Law Institute, (Barry E. Hawk ed.), s.177- 200.
• WISH, R. (2009), Competition Law, Sixth Edition, Oxford University Press, New York.
• Rekabet Kurulu Kararları
• 05.2004 tarihli, 04-32/377-95 sayılı Frito Lay kararı
• 08.2004 tarihli, 04-52/699-180 sayılı Digitürk kararı
• 09.2007 tarihli ve 07-70/863-326 sayılı Mey İçki kararı
• 09.2007 tarihli, 07-70/864-327 sayılı Coca-Cola kararı
• 05.2008 tarihli, 08-33/421-147 sayılı Algida kararı
• 06.2009 tarihli, 09-27/575-135 sayılı Mey İçki kararı
• 10.2009 tarihli ve 09-47/1160-294 sayılı Türk Telekom kararı
• 12.2009 tarihli ve 09-60/1490-379 sayılı Turkcell Mobil Pazarlama
• 06.2011 tarihli, 11-34/742-230 sayılı Turkcell YTSN kararı
• 06.2011 tarihli ve 11-37/784-247 sayılı İşbir kararı
• 06.2012 tarihli, 12-33/922-281 sayılı Turkcell kararı
• 08.2012 tarihli, 12-42/1258-410 sayılı Algida kararı
• 08.2013 tarihli, 13-49/711-300 sayılı Frito Lay kararı
• 09.2013 tarihli, 13-55/767-326 sayılı Brisa kararı
• 11.2013 tarihli, 13-61/851-359 sayılı Biletix kararı
• 12.2013 tarihli ve 13-71/988-414 sayılı Turkcell Araç Takip Hizmetleri kararı
• 06.2014 tarihli, 14-21/410-178 sayılı Mey İçki I kararı
• 03.2015 tarihli, 15-10/148-65 sayılı Coca-Cola kararı.
• 02.2017 tarihli ve 17-07/84-34 sayılı Mey İçki II kararı AB Komisyonu Kararı
• COMP/E-1/38.113, Prokent-Tomra (2012)
• AB Mahkemeleri Kararları
• C-322/81, Michelin v. Commission (1983)
• C-277/87, Sandoz Prodotti Farmaceutici SpA v. Commission (1990)
• C-234/89, Delimitis v. Henninger Brau (1991)
• C-395/96P, Compagnie Maritime Belge Transports v. Commission (2000)
• T-41/96, Bayer AG v. Commission (2000)
• T-208/01, Volkswagen v. Commission (2003)
• T-65/98, Van den Bergh Foods (formerly HB Ice Cream) v Commission (2003)
• C-2/01 ve C-3/01 P, BAI and Commission v Bayer AG (2004)
• T-193/02, Piau v. Commission (2005)
• C-74/04, P Commission v Volkswagen (2006)
• T99/04, AC-Treuhand v Commission (2008)
• T-155/06, Tomra and Others v. Commission (2010)
• C-549/10 P, Tomra and Others v. Commission (2012)
• ABD Mahkemeleri Kararları
• Standard Fashion v. Magrane-Houston Co., 258 U.S. 346 (1922)
• Standard Oil Co. of Cal. v. United States, 337 U.S. 293 (1949)
• Beltone Electronics Corp., 100 F.T.C. 68 (1982)