Pedagojik Formasyon Alan Tarih Öğretmeni Adaylarının “Tarih” Kavramına İlişkin Algıları: Metafor Analizi

Year 2018, Volume: 6 Issue: 1, 259 - 273, 01.01.2018

Hatice Memişoğlu Ayşe Taşkın

Abstract

Bu çalışmanın amacı, pedagojik formasyon alan Tarih öğretmen adaylarının “tarih” kavramına ilişkin algılarını metafor analizi yardımıyla ortaya çıkarmaktır. Araştırmanın çalışma alanını Abant İzzet Baysal Üniversitesi’nde Tarih bölümünde formasyon eğitimi alan 33’ü erkek, 44’ü kız toplam 77 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmada, nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Olgu bilim deseninden yararlanılmıştır. Elde edilen veriler içerik analizi yöntemiyle çözümlenmiştir.Araştırma verileri yarı yapılandırılmış açık uçlu soru formu aracılığıyla toplanmıştır.Formda öğretmen adaylarının “Tarih …………. istenmiştir. Öğretmen adaylarının tek bir metafora yoğunlaşarak tarih kavramını tanımlamaları ve bunun gerekçesini açıklamaları istenmiştir. Üretilen tüm metaforlar ve gerekçeleri incelenerek, ortak özellikleri tespit edilmiş ve bunları temsil edebileceği düşünülen kategoriler oluşturulmuştur. Bulgulara bakıldığında, öğretmen adayları tarafından geliştirilen 51 metafor 12 kategori altında toplanmıştır. Çalışma sonucunda formasyon öğretmen adaylarının en çok oluşturdukları metaforların “geçmişin bilgisi olarak tarih” kategorisinde toplandığı görülmektedir. Bu kategoride en çok oluşturulan metafor ise insandır n:9 .En az metafor oluşturulan kategorilerin ise, “zorunluluk olarak tarih, bilgilendiren ve geçmişten ders almayı sağlayan tarih ile öznel tarih” olduğu görülmüştür. Sonuç olarak, 77 öğretmen adayı tarafından 51 metaforun geliştirilmesi öğretmen adayları tarafından tarih kavramının farklı özelliklerinin tanımlanabilmesini sağlaması açısından önemlidir. Ayrıca, bu kadar çok metaforun üretilmiş olması öğretmen adaylarının tarih kavramını tanımlama konusunda zorluk çekmediklerini göstermektedir

Keywords

Tarih Metafor Formasyon öğretmen adayı

The Perceptions Of History Teacher Candidates’s Who Take Pedagogical Formation On The Concept Of History: Metaphore Analysis

Abstract

The purpose of the present study is to reveal History teacher candidates who take Pedagogical formation perception about "history" through the use of metaphors. The research study involves a total of 77 teacher candidates, of whom 33 are male and 44 female. These candidates receive formation on history at Abant Izzet Baysal University. In the study, qualitative research method was applied and phenomenological research design was employed. The content analysis technique was used in this study in order to evaluate the data collected. Survey data were collected through a semi-structured open-ended questionnaire. In the form, each participant was asked to complete the prompt "History is similar to....because.......”.Teacher candidates were asked to define the concept of history by focusing on only one metaphor and to explain the reason of their metaphor afterwards. After all the created metaphors and their reasons were examined, the common characteristics of these metaphors were identified and categories considered to represent them were formed. According to findings, 51 valid metaphors were grouped under 12 categories. As a consequence of the study, it was revealed that the metaphors, which were mostly developed by teacher candidates, gathered under the category of "history as knowledge of the past". The most developed metaphor in this category is "human n:9 ". It was observed that the lowest number of metaphors was in the category of "history as a necessity, history as an informative source and history that enables us to take lessons from the past". As a result, it can be stated that the development of 51 metaphors by 77 teacher candidates is important for the identification of various characteristics of the concept of history. Moreover, the creation of countless metaphors reveals that prospective teachers had no difficulties in defining the notion of history.

Keywords

History Metaphor Prospective Formation Teachers

References

• Arslan, M. ve Bayrakcı, M. (2006). Metaforik düşünme ve öğrenme yaklaşımının eğitimöğretim açısından incelenmesi. Mili Eğitim. 171(Yaz), 100-108.
• Carr, E. (1996). Tarih nedir? İstanbul: İletişim Yayınları.
• Demircioğlu, İ. H. ve Tokdemir, M. A. (2008). Değerlerin oluşturulma sürecinde tarih eğitimi: amaç, işlev ve içerik. Değerler Eğitimi Dergisi, 6 (15), 69-88.
• Dilek, D. (2007). Tarih derslerinde öğrenme ve düşünce gelişimi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Kabapınar, F. (2003). Kavram yanılgılarının ölçülmesinde kullanılabilecek bir ölçeğin bilgi kavrama düzeyini ölçmeyi amaçlayan ölçekten farklılıkları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. 230. 40-47.
• Kütükoğlu, M. S. (2014). Tarih araştırmalarında usul. İstanbul: Kubbealtı Neşriyat.
• Miles, M. B. &Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis (2nd ed.). Thousand Oaks, London: Sage Publications
• Mutluer, C. (2014). Edebiyat öğrencilerinin tarih kavramına ilişkin algılarının metaforlar aracılığıyla analizi. Journal Of History School, 7(19), 699-718.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. (M. Bütün, S. B. Demir, Çev. Ed.) Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Saban, A. (2004). Giriş düzeyindeki sınıf öğretmeni adaylarının öğretmen kavramına ilişkin ileri sürdükleri metaforlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2 (2), 131-155.
• Saban, A. (2009). Öğretmen adaylarının öğrenci kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7 (2), 281-326.
• Saban, A.,Koçbeker, B. N. ve Saban, A. (2006). Öğretmen adaylarının öğretmen kavramına ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 6 (2), 461–522.
• Safran, M ve Ata, B. (1996). Barışçı tarih öğretimi üzerine çalışmalar; Türkiye’de tarih ders kitaplarında yunanlılara ilişkin kullanılan dil ve yunanlılara ilişkin öğrenci görüşleri. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, (1),11-26.
• Senemoğlu, N. (2005) Gelişim öğrenme ve öğretim: Kuramdan uygulamaya. Ankara: Gönül Yayıncılık.
• Sönmez, V. &Alacapınar, F.G. (2011). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Şıvgın, H. (2009). Ulusal tarih eğitiminin kimlik gelişimindeki önemi. Gazi Akademik Bakış Dergisi, 2 (4), 35-52.
• Şimşek, A. (2011). Tarih nasıl yazılır?İstanbul:Tarihçi Kitabevi.
• Tuna, Y.E.ve Budak, F. M. (2013). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının tarih kavramına ilişkin algılarının mecazlar/ metaforlar yardımıyla analizi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Üniversitesi Dergisi, 6(14), 609-642.11
• Yalçınkaya, E. (2010). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin tarih kavramına ilişkin metaforları. I. Uluslararası Tarih Eğitimi Sempozyumu Bildiri Özet Kitabı.
• Yalçınkaya, E. (2013). Tarih kavramına yönelik sınıf öğretmeni adaylarının ürettikleri metaforların incelenmesi. ZFWT Dergisi, 5(3), 95-112.
• Yıldırım, A. ve Şimşek H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldız, Ö. (2003). Türkiye’de tarih öğretiminin sorunları ve çağdaş çözüm önerileri. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15 (2), 181- 190.