Research Article
BibTex RIS Cite

Osmanlı Arşiv Belgelerinde Fenari İsa Camisi’ne İlişkin 1894 Depremi Kayıtları

Year 2017, Issue: 20, 11 - 23, 23.08.2017

Abstract

Fenari Isa Mosque is located at Aksaray, Fatih in Istanbul, at the corner of Vatan Street and Halıcılar Street;

an important important historical monument for the Byzantine and Ottoman Period. The building is the

Constantinos Lips Monastery Church which was built in the 10th century (Middle Byzantine Period). The

church was extended with new buildings in the Paleologan Period. At the end of the 13th century or at the

just begining of the 14th century, a new church (Hagios Ioannes Prodromos Church) was built the south side.

Then, at the end of the 14th century a parecclesion and an exonartex were erected. In the 17th century, the

building was converted into a mosque with new arrangements.

In this article; the effects of the 1894 earthquake on the building and repair works are evaluated with the

Ottoman archival documents. After the 1894 earthquake, the building was closed because it was ruined. As

it was an old monument (Asar-ı Atika) and used before the earthquake; petitions by local community and

authorities, were submitted to the Sultan for its renovation (According to documents BOA, BEO 517/38754

and BOA, EV.MKT 02048.00107). The repair book which is dated 1896 (BOA, İ.EV.13) shows the work items

about repair and budget for them, that 27.526 kuruş. The information and quantities given by this document

are checked with drawings of the building and old photographs.

From the repair book, we could learn the condition of the building in the 19th century; the exterior walls

of the building were plastered, the roof covering was tile except the domes were lead cover. An important

information that learned; the exonarthex had served as a last prayer hall and covered with a timber roof and

a timber (bağdâdî) ceiling. The dimensions of the minaret, which was recorded to repair book, show that

the expansion of it was smaller that the minaret of today.

References

  • 1- Ayvansarâyî Hüseyîn Efendi, Âlî Satı Efendi, Süleymân Besîm Efendi, 1281 (1865) / 2001, Hadikatü’l-Cevami / İstanbul Camileri ve Diğer Dini-Sivil Mimari Yapıları, Haz. Ahmet Nezih Galitekin, İşaret Yayınları, İstanbul. 2- Arseven, C., 1947, Sanat Ansiklopedisi, cilt II, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul, s. 1046-1050, 3- Ayverdi, E. H., 1958, 19. Asırda İstanbul Haritası, Şehir Matbaası, İstanbul. 4- Barkan, Ö. M., ve Ayverdi, E. H., 1970, İstanbul Vakıfları Tahrir Defteri 953 (1546) tarihli, İstanbul Fetih Cemiyeti, İstanbul. 5- Batur, A., 1994, “Bir Depremin Yüzyıl Dönümü”, İstanbul Dergisi, sayı 10, Temmuz 1984, s. 25-32. 6- Cezar, M., 1963, Osmanlı Devrinde İstanbul Yapılarında Tahribat Yapan Yangınlar ve Tabii Afetler, GSA Türk San’atı Tarihi Enstitüsü Yayınları, İstanbul. 7- Eghinitis, D., 1895, “Le tremblement de terre de Constantinople du 10 Juillet 1894”, Annales de Géographie, c. 4, Paris 1895, s. 151-165. 8- Ebersolt, J., 1934, Monuments d’architecture Byzantine, Paris. 9- Ebersolt, J., ve Thiers, A., 1913, Les églises de Constantinople, Paris. 10- Erel, L., Eriş, K. K., Akçer, S., Biltekin, D., Beck, C., Çağatay, M. N., 2009, “Bayrampaşa (Lykos) Deresi Havzası ve Ağzındaki Yenikapı (Theodosius) Limanı Kıyı Alanındaki (Marmara Denizi) Değişim Süreçleri”, 62. Türkiye Jeoloji Kurultayı, 13-17 Nisan 2009, MTA, Ankara, s. 58-59. 11- Eyice, S., 1963, Son Devir Bizans Mimarisi İstanbul’da Palaiologoslar Devri Anıtları, Baha Matbaası, İstanbul. 12- Eyice, S., 1988a, “Fenari İsa Camii”, TDV İslâm Ansiklopedisi, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınevi, c. 12, İstanbul, s. 337-339. 13- Eyice, S., 1988b, “Bizans Mimarisi”, Mimarbaşı Koca Sinan Yaşadığı Çağ ve Eserleri, yay. haz. .S. Bayram, VGM yayını, c. 1, İstanbul, s. 45-51. 14- Eyice, S., 2013, Semavi Eyice ile İstanbul’a dair, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür A.Ş. Yayınları, İstanbul. 15- Gyllius, P., 1997, İstanbul’un Tarihi Eserleri, Çev. Dr. Erendiz Özbay, Eren Yayıncılık, İstanbul. 16- Kırımtayıf, S., 1960, Converted Byzantine churches: Their Transformation into Mosques and Masjids, Ege Yayınları, İstanbul. 17- Krautheimer, R., 1986, Early Christian and Byzantine Architecture, Yale University Press, London. 18- Kuban, D., 2004, İstanbul Bir Kent Tarihi: Bizantion, Konstantinopolis, İstanbul, Çev. Zeynep Rona, Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı, İstanbul. 19- Hasol, D., 2005, Ansiklopedik Mimarlık Sözlüğü, YEM Yayın, İstanbul. 20- Macridy, T., 1964, “The Monastery of Lips, the Burials of the Palaeologi”, DOP (Dumbarton Oaks Papers), c. 18, XXIII, s. 253-277. 21- Mango, C., 1964, “Editor’s Preface”, DOP, c. 18, s. 251-252. 22- Mango, C., 2006, Bizans Mimarisi, Çev. Mine Kadiroğlu, Ankara. 23- Mango, C., and Hawkins, E., 1964, “Additional Notes”, DOP, c. 18, s. 299-315. 24- Mango, C., and Hawkins, E., 1968, “Additional Finds at Fenari Isa Camii, İstanbul”, DOP, c. 22, s. 177-184. 25- Marinis, V., 2009, “Tombs and Burials in the Monastery tou Libos in Constantinople”, DOP, c. 63, s. 147-166. 26- Mathews, T. F., 1971, The Early Churches of Constantinople, Architecture and Liturgy, Pennsylvania State University Press, 27- Megaw, A. H. S., 1964, “The Original Form of the Theotokos Church of Constantine Lips”, DOP, c. 18, s. 278-298 . 28- Millingen, 1912, Byzantine Churches in Constantinople, Their History and Architecture, Mac Milan and Co., Londra. 29- Ousterhout, R., 2008, Master Builders of Byzantium, University of Pennsylvania Museum of Archaeology and Anthropology, Philadelphia. 30- Özkılıç, Ş., K., 2015, 1894 Depremi ve İstanbul, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul. 31- Paspates, A., 1877, Bizantinai Meletai, İstanbul. 32- Patrik Konstantios, 1846, Constantiniade ou description de Constantinople ancienne et moderne, İstanbul.
Year 2017, Issue: 20, 11 - 23, 23.08.2017

Abstract

References

  • 1- Ayvansarâyî Hüseyîn Efendi, Âlî Satı Efendi, Süleymân Besîm Efendi, 1281 (1865) / 2001, Hadikatü’l-Cevami / İstanbul Camileri ve Diğer Dini-Sivil Mimari Yapıları, Haz. Ahmet Nezih Galitekin, İşaret Yayınları, İstanbul. 2- Arseven, C., 1947, Sanat Ansiklopedisi, cilt II, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul, s. 1046-1050, 3- Ayverdi, E. H., 1958, 19. Asırda İstanbul Haritası, Şehir Matbaası, İstanbul. 4- Barkan, Ö. M., ve Ayverdi, E. H., 1970, İstanbul Vakıfları Tahrir Defteri 953 (1546) tarihli, İstanbul Fetih Cemiyeti, İstanbul. 5- Batur, A., 1994, “Bir Depremin Yüzyıl Dönümü”, İstanbul Dergisi, sayı 10, Temmuz 1984, s. 25-32. 6- Cezar, M., 1963, Osmanlı Devrinde İstanbul Yapılarında Tahribat Yapan Yangınlar ve Tabii Afetler, GSA Türk San’atı Tarihi Enstitüsü Yayınları, İstanbul. 7- Eghinitis, D., 1895, “Le tremblement de terre de Constantinople du 10 Juillet 1894”, Annales de Géographie, c. 4, Paris 1895, s. 151-165. 8- Ebersolt, J., 1934, Monuments d’architecture Byzantine, Paris. 9- Ebersolt, J., ve Thiers, A., 1913, Les églises de Constantinople, Paris. 10- Erel, L., Eriş, K. K., Akçer, S., Biltekin, D., Beck, C., Çağatay, M. N., 2009, “Bayrampaşa (Lykos) Deresi Havzası ve Ağzındaki Yenikapı (Theodosius) Limanı Kıyı Alanındaki (Marmara Denizi) Değişim Süreçleri”, 62. Türkiye Jeoloji Kurultayı, 13-17 Nisan 2009, MTA, Ankara, s. 58-59. 11- Eyice, S., 1963, Son Devir Bizans Mimarisi İstanbul’da Palaiologoslar Devri Anıtları, Baha Matbaası, İstanbul. 12- Eyice, S., 1988a, “Fenari İsa Camii”, TDV İslâm Ansiklopedisi, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınevi, c. 12, İstanbul, s. 337-339. 13- Eyice, S., 1988b, “Bizans Mimarisi”, Mimarbaşı Koca Sinan Yaşadığı Çağ ve Eserleri, yay. haz. .S. Bayram, VGM yayını, c. 1, İstanbul, s. 45-51. 14- Eyice, S., 2013, Semavi Eyice ile İstanbul’a dair, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür A.Ş. Yayınları, İstanbul. 15- Gyllius, P., 1997, İstanbul’un Tarihi Eserleri, Çev. Dr. Erendiz Özbay, Eren Yayıncılık, İstanbul. 16- Kırımtayıf, S., 1960, Converted Byzantine churches: Their Transformation into Mosques and Masjids, Ege Yayınları, İstanbul. 17- Krautheimer, R., 1986, Early Christian and Byzantine Architecture, Yale University Press, London. 18- Kuban, D., 2004, İstanbul Bir Kent Tarihi: Bizantion, Konstantinopolis, İstanbul, Çev. Zeynep Rona, Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı, İstanbul. 19- Hasol, D., 2005, Ansiklopedik Mimarlık Sözlüğü, YEM Yayın, İstanbul. 20- Macridy, T., 1964, “The Monastery of Lips, the Burials of the Palaeologi”, DOP (Dumbarton Oaks Papers), c. 18, XXIII, s. 253-277. 21- Mango, C., 1964, “Editor’s Preface”, DOP, c. 18, s. 251-252. 22- Mango, C., 2006, Bizans Mimarisi, Çev. Mine Kadiroğlu, Ankara. 23- Mango, C., and Hawkins, E., 1964, “Additional Notes”, DOP, c. 18, s. 299-315. 24- Mango, C., and Hawkins, E., 1968, “Additional Finds at Fenari Isa Camii, İstanbul”, DOP, c. 22, s. 177-184. 25- Marinis, V., 2009, “Tombs and Burials in the Monastery tou Libos in Constantinople”, DOP, c. 63, s. 147-166. 26- Mathews, T. F., 1971, The Early Churches of Constantinople, Architecture and Liturgy, Pennsylvania State University Press, 27- Megaw, A. H. S., 1964, “The Original Form of the Theotokos Church of Constantine Lips”, DOP, c. 18, s. 278-298 . 28- Millingen, 1912, Byzantine Churches in Constantinople, Their History and Architecture, Mac Milan and Co., Londra. 29- Ousterhout, R., 2008, Master Builders of Byzantium, University of Pennsylvania Museum of Archaeology and Anthropology, Philadelphia. 30- Özkılıç, Ş., K., 2015, 1894 Depremi ve İstanbul, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul. 31- Paspates, A., 1877, Bizantinai Meletai, İstanbul. 32- Patrik Konstantios, 1846, Constantiniade ou description de Constantinople ancienne et moderne, İstanbul.
There are 1 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Architecture
Journal Section articles
Authors

Gülçin, Yegân Kahraman, Kâhya This is me

Publication Date August 23, 2017
Published in Issue Year 2017 Issue: 20

Cite

APA Kahraman, Kâhya, G. Y. (2017). Osmanlı Arşiv Belgelerinde Fenari İsa Camisi’ne İlişkin 1894 Depremi Kayıtları. Restorasyon Ve Konservasyon Çalışmaları Dergisi, 1(20), 11-23.
AMA Kahraman, Kâhya GY. Osmanlı Arşiv Belgelerinde Fenari İsa Camisi’ne İlişkin 1894 Depremi Kayıtları. Restorasyon ve Konservasyon Çalışmaları Dergisi. August 2017;1(20):11-23.
Chicago Kahraman, Kâhya, Gülçin, Yegân. “Osmanlı Arşiv Belgelerinde Fenari İsa Camisi’ne İlişkin 1894 Depremi Kayıtları”. Restorasyon Ve Konservasyon Çalışmaları Dergisi 1, no. 20 (August 2017): 11-23.
EndNote Kahraman, Kâhya GY (August 1, 2017) Osmanlı Arşiv Belgelerinde Fenari İsa Camisi’ne İlişkin 1894 Depremi Kayıtları. Restorasyon ve Konservasyon Çalışmaları Dergisi 1 20 11–23.
IEEE G. Y. Kahraman, Kâhya, “Osmanlı Arşiv Belgelerinde Fenari İsa Camisi’ne İlişkin 1894 Depremi Kayıtları”, Restorasyon ve Konservasyon Çalışmaları Dergisi, vol. 1, no. 20, pp. 11–23, 2017.
ISNAD Kahraman, Kâhya, Gülçin, Yegân. “Osmanlı Arşiv Belgelerinde Fenari İsa Camisi’ne İlişkin 1894 Depremi Kayıtları”. Restorasyon ve Konservasyon Çalışmaları Dergisi 1/20 (August 2017), 11-23.
JAMA Kahraman, Kâhya GY. Osmanlı Arşiv Belgelerinde Fenari İsa Camisi’ne İlişkin 1894 Depremi Kayıtları. Restorasyon ve Konservasyon Çalışmaları Dergisi. 2017;1:11–23.
MLA Kahraman, Kâhya, Gülçin, Yegân. “Osmanlı Arşiv Belgelerinde Fenari İsa Camisi’ne İlişkin 1894 Depremi Kayıtları”. Restorasyon Ve Konservasyon Çalışmaları Dergisi, vol. 1, no. 20, 2017, pp. 11-23.
Vancouver Kahraman, Kâhya GY. Osmanlı Arşiv Belgelerinde Fenari İsa Camisi’ne İlişkin 1894 Depremi Kayıtları. Restorasyon ve Konservasyon Çalışmaları Dergisi. 2017;1(20):11-23.