Post-Dijital Çağda Tasarım Estetiği ve Yükselen Trendler

Year 2025, Issue: 46, 119 - 127, 24.09.2025

Hatice Bahattin Ceylan

https://doi.org/10.47571/sanatyorum.1620982

Abstract

Post- dijital çağ, dijital teknolojilerin hayatımızın neredeyse tümüne entegre olduğu, dokunup hissedebildiğimizle hayal ettiğimizin arasındaki sınırın giderek yok olduğu bir dönemi ifade eder. Bu etkileşim, tasarım ve sanat dünyası için yeni ve yaratıcı bir kapı aralamış, kreatif düşünme noktasında önemli değişikliklere yol açmıştır. Tasarımcılar dijital ortamda imgeledikleri fikirlere yönelik kaliteli ve sıra dışı görseller hazırlarken, etkileşim ve deneyim yaratma odaklı çalışmalara yönelmektedirler. AR ve VR gibi teknolojiler, mimarlık, oyun tasarımı ve enstalasyon sanatında izleyiciyle gerçek zamanlı etkileşimler kurarken, kimi firmalar planlanan etkileşimli öğelerle, müşterilerine marka deneyimi yaşatmakta ve dijital teknolojiyi bir satış stratejisine dönüştürmektedir. Yapay zekâ ise izleyici katılımlı sanatı beraberinde getirmiş, AI ile tasarımcılar benzersiz, karmaşık ve özgün tasarımlar üretebilmişlerdir. Ayrıca dijital tasarımlarda geçmişin estetik anlayışını geleceğin teknolojisiyle harmanlamayı hedefleyen retro-fütürist yaklaşımlar, dijital scrapbook tekniği, parallax tekniği, siberpunk ve distopya estetik anlayışı da dönemin tasarım trendleri arasındadır. Bu çalışmanın amacı, post-dijital çağın tasarım trendlerini açıklamak ve tasarım ürünlerinin estetiğine yönelik olası etkileri hakkında bilgi vermektir. Araştırmada dijital tasarım trendlerinden scrapbook tekniği ile hazırlanmış 2 film afişi ve siberpunk distopya estetiğini içeren 1 film afişi ve 1 ambalaj tasarımı olmak üzere 4 farklı tasarım ürünü içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir. Erişilen bulgulara göre sanat mekânlarının dijital entegrasyonlardan faydalandığı, tasarım ürünlerinin günümüz tasarım trendleri dikkate alınarak oluşturulduğu, güncel tasarım estetiğinin tüketici ile etkileşimi artırmada aracı bir rol oynadığı ve kişiselleştirilmiş veri sayesinde tasarımların tüketicinin profiline uygun olarak kişiselleştirilebildiği görülmüştür. Bu çalışma, yaratıcı ve etkileşimli tasarımlar oluşturmak isteyen tasarımcıların, yeni trendleri fark ederek kullanım amaçları ve etkileri hakkında fikir sahibi olmaları açısından önemlidir.

Keywords

Artırılmış gerçeklik , post-dijital çağ , scrapbook , siberpunk , tasarım , yapay zekâ

Design Aesthetics and Rising Trends in the Post-Digital Age

Abstract

The post-digital age refers to a period in which digital technologies have penetrated most, if not all, aspects of our lives, causing the boundaries between what we can touch and feel and what we can imagine to blur and fade away. This interaction has cracked the door to a new and creative world for design and art, leading to significant changes in creative thinking. Designers now create high-quality extraordinary visuals for ideas they envision in digital environment, focusing their work on creating interaction and experience. While technologies such as AR and VR create real-time audience interaction in architecture, game design and installation art, some companies use planned interactive elements to offer their customers particular brand experiences and turn digital technology into a sales strategy. AI has brought about audience-participatory art and has enabled designers to produce unique designs. Design trends include also retro-futurist approaches aiming to blend the aesthetics of the past with the technology of the future, along with digital scrapbooks, parallaxes, cyberpunk, and dystopian aesthetics. The aim of this study was to provide insight into the design trends of the post-digital age and explore their potential implications for the aesthetics of design products. 4 different design products including 2 movie posters using the scrapbook technique and 1 movie poster and 1 packaging design with cyberpunk dystopia aesthetics were analyzed by content analysis method. The study results showed that art venues use digital integrations, that design products are created in line with the latest design trends, that current design aesthetics play an intermediary role in increasing consumer interaction, and that designs are customizable according to consumer profiles through personalized data. The study provides valuable information for designers striving to create interactive designs, guiding them about trends and providing insight into the intended use and effects of these trends.

Keywords

Augmented reality , post-digital age , scrapbook , cyberpunk , design , artificial intelligence

References

• Boğday Sayğılı, B., & Güven, P. (2024). Moda tasarımında yapay zekânın kullanımı. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 23(92), 1698-1715. https://doi.org/10.17755/esosder.1477707
• Ceylan, İ. (2015). Amblem ve Logo tasarımlarında renklerin Dili. Art-E Sanat Dergisi, 8(16), 314-330. https://doi.org/10.21602/sgsfsd.27667
• Çelenk, A., & Kurak Açıcı, F. (2022). Tasarımda yeni yaklaşımlar: Refik Anadol ve makine hatıraları. Akademik Sanat, (17), 73–86. https://doi.org/10.34189/asd.2022.17.005
• Demir, H. (2023). Postmodern distopik geleceğin estetiği: Siberpunk estetik ve grafik tasarım. Sosyal Bilimler Dergisi (Sobider), 10(66), 296–316. https://doi.org/10.29228/SOBIDER.72349
• Doğan, S. (2017). Antik Yunan felsefesinde “güzel” kavramı ve Rönesans resim sanatına yansıma biçimleri. Journal of Awareness, 2(Special Issue), 451–462.
• Erenözlü, S. S. (2023). Orta çağ estetiğini anlamak: Plotinus’da güzellik kavramı. Sosyal, beşerî ve idarî bilimler alanında uluslararası araştırmalar (s. 329–344). Eğitim Yayınevi.
• Karasar, N. (1998). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayın Dağıtım.
• Korkmaz, İ. (2024). Teknolojik dönüşümde yeni bir dil: post dijital baskı resim. Lokum Sanat ve Tasarım Dergisi, 2(1), 86-100.
• Kutanova, D. (2025). The use of generative graphics in graphic design: Aesthetics and ethics. Journal of Arts and Humanities, 14(2), 1–9. https://doi.org/10.18533/journal.v13i2.2524
• Murano, P., & Pandey, S. (2024). A usability investigation of parallax scrolling for web pages. In A. Marcus, E. Rosenzweig, M. M. Soares, P.-L. P. Rau, & A. Moallem (Eds.), HCI International 2024 – late Breaking Papers (pp. 109–119). Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-031-54791-1_9
• Okan, O. (2021). Retro kavramı bağlamında 2 boyutlu piksel sanatta estetik algısı. İstanbul Aydın Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Dergisi,7(14), 179-187.
• Putra, A. K., Selviandro, N., & Wulandari, G. S. (2024). Adaptation of Parallax Scrolling Effect Technique in
• LegitCheck Website Interface Development. Asian Journal of Engineering, Social and Health, 3(9), 2035–2048.
• Renkçi, T. (2014). Postmodernizmde yeni bir oluşum: Durumsal estetik. Turkish Online Journal of Design Art and Communication, 4(1), 61-68. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tojdac/issue/21411/229973
• Selçuk, Z., Palancı, M., Kandemir, M., & Dündar, H. (2014). Eğitim ve bilim dergisinde yayınlanan araştırmaların eğilimleri: İçerik analizi. Eğitim ve Bilim, 39(173), 201–220.
• Setyorini, H. D. W., Nuswowati, M., & Prasetya, A. T. (2025). Development of digital scrapbook media based on problem-based learning in an effort to increase learning motivation and science literacy of elementary school students. International Journal of Research and Review, 12(1), 269–277. https://doi.org/10.52403/ijrr.20250135
• Tjärnhage, A., Söderström, U., Norberg, O., Andersson, M., & Mejtoft, T. (2023). The impact of scrollytelling on the reading experience of longform journalism. European Conference on Cognitive Ergonomics (ECCE ‘23), 1–9. https://doi.org/10.1145/3605655.3605683
• Ural, A. G. (2020). Konut tasarımında formsuzluk. Sanat Dergisi, (35), 41–48.
• Yılmaz, A. (2012). Sanat bilincinin dili olarak estetik. Muhafazakâr Düşünce Dergisi, 9(33–34), 63–75.
• Wusqo, I. U., & Jatiningsih, N. A. L. (2022). The effect of science digital scrapbook based on the Universal Design for Learning (UDL) on students’ academic achievement. 5th International Conference on Current Issues in Education (ICCIE 2021). https://doi.org/10.2991/assehr.k.220129.072
• Zhang, H., Hong, D., Yang, M., Cheng, Y., Zhang, Z., Shao, J., Wu, X., Wu, Z., & Jiang, Y.-G. (2025). CreatiDesign: A unified multi-conditional diffusion transformer for creative graphic design [Preprint]. arXiv. https://doi.org/10.48550/arXiv.2505.19114
• Zou, X., Zhang, W., & Zhao, N. (2025). From fragment to one piece: A survey on AI-driven graphic design [Preprint]. arXiv. https://doi.org/10.48550/arXiv.2503.18641
• İnternet Kaynakçası
• Blockchain. (24.06.2023). Sanat ile yapay zekanın buluştuğu yeni bir sergi deneyimi: MASTERPIECE / An Immersive AI Experience.
• https://bctr.org/sanat-ile-yapay-zekanin-bulustugu-yeni-bir-sergi-deneyimi-masterpiece-an-immersive- ai-experience-29551/ adresinden 06 ocak 2025 tarihinde alınmıştır.
• El Masri, S. (21.02.2024). Overview of generative architecture and its methodology.
• https://parametric-architecture.com/overview-of-generative-architecture-and-its-methodology/? srsltid=AfmBOooIhsEghAozmgNg0WFVqbVvcnYjyt_bTkYWe-WsWXEqjXlPkrrY adresinden 09 ocak 2025 tarihinde alınmıştır.
• Graphics4u. (28.09.2024). The Collage Trend: Scrapbooking in Graphic Design.
• https://buzz.uni.edu/graphics4u/the-collage-trend/ adresinden 09 ocak 2025 tarihinde alınmıştır.
• Greeksforgreeks. (04.06.2024). The Role of AI in Enhancing User Experience Design in 2024. https://www.geeksforgeeks.org/the-role-of-ai-in-enhancing-user-experience-design/ adresinden 07 ocak 2025 tarihinde alınmıştır.
• Kültür ve Turizm Bakanlığı. (15.06.2024). Dünyanın En İyisi “Efes Deneyim Müzesi” https://basin.ktb.gov.tr/TR- 373944/dunyanin-en-iyisi-efes-deneyim-muzesi.html adresinden 09 ocak 2025 tarihinde alınmıştır.
• Refikanadol. (2025). About Refik Anadol. https://refikanadol.com/refik-anadol/ adresinden 09 ocak 2025 tarihinde alınmıştır.
• Sominterior. (2023). Retro-fütürizm 2024’te Geri Dönüyor.
• https://sominterior.com/retro-futurizm-2024te-geri-donuyor/ adresinden 09 ocak 2025 tarihinde alınmıştır.
• Görsel Kaynakça
• Görsel 1. https://bi-ozet.com/2023/07/10/x-media-art-museum-yeni-sergisi-masterpiece-an-immersive-ai- experience-ile-dasdasta/ adresinden 01 ocak 2025 tarihinde alınmıştır.
• Görsel 2. https://parametric-architecture.com/overview-of-generative-architecture-and-its-methodology/?srsltid=AfmBOooIhsEghAozmgNg0WFVqbVvcnYjyt_bTkYWe-WsWXEqjXlPkrrY adresinden 01 ocak 2025 tarihinde alınmıştır.
• Görsel 3. https://refikanadolstudio.com/wp-content/uploads/home/RAS_FB.jpg https://refikanadol.com/works/machine-hallucination-nyc/ adresinden 30 aralık 2024 tarihinde alınmıştır.
• Görsel 4. https://www.demmuseums.com/tr/muzeler/efes-deneyim-muzesi/ adresinden 06 ocak 2025 tarihinde alınmıştır.
• Görsel 5. https://i.pinimg.com/736x/a9/b1/85/a9b1856817b01f52c39728767a8875a3.jpg adresinden 06 ocak 2025 tarihinde alınmıştır.
• Görsel 6. https://static.wikia.nocookie.net/netflix/images/3/32/Enola_Holmes_Poster.jpg/revision/latest?cb=20200819025603 adresinden 07 ocak 2025 tarihinde alınmıştır. https://static.wikia.nocookie.net/netflix/images/1/10/Enola_Holmes_2_with_date.jpg/revision/latest?cb=20221029023233 adresinden 07 ocak 2025 tarihinde alınmıştır.
• Görsel 7. https://ceramica--colibri-webflow-io.translate.goog/?_x_tr_sl=en&_x_tr_tl=tr&_x_tr_hl=tr&_x_tr_pto=tc adresinden 05 ocak 2025 tarihinde alınmıştır.
• Görsel 8. https://store.playstation.com/en-ca/concept/10011049 adresinden 03 ocak 2025 tarihinde alınmıştır.
• Görsel 9. https://i.pinimg.com/736x/5b/5d/0e/5b5d0e90ff7cad6e87361362a4265b69.jpg adresinden 03 ocak 2025 tarihinde alınmıştır.
• Görsel 10. https://varionica.com/en/wp-content/uploads/sites/3/2020/04/lively-neon-header-fotka-fotka-za-zamijeniti_mokkus.jpg adresinden 07 ocak 2025 tarihinde alınmıştır.