İLKOKUL TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDAKİ ŞİİRLERİN ÇOCUĞA GÖRELİK AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2022, Sayı: Özel Sayı (Ö1), 133 - 144, 31.03.2022

Aykut Narin

Öz

Bir edebi tür olarak şiirler eğitim öğretimin tüm kademelerindeki Türkçe ders kitaplarında önemli bir yer tutmaktadır. Şiir estetik bir bakış açısıyla yazılır ve ölçü, kafiye, asonans, aliterasyon gibi birtakım ahenk unsurlarını barındırır. Bu yönüyle düz yazıdan ayrılır. Çocuklara şiirsel bir bakış açısı kazandırmak adına ders kitaplarında ilkokuldan itibaren şiirler yer almaktadır. Çocuk kitaplarının çocuğa görelik kavramı açısından taşıması gereken bazı özellikler vardır. İlkokul Türkçe ders kitaplarında yer alan tüm metinlerde olduğu gibi şiirlerde de çocuğa görelik kavramı hassasiyetle incelenmesi gereken bir konudur. Bu çalışmanın amacı ilkokulda ders kitabı olarak okutulan Türkçe kitaplarındaki şiirlerin çocuğa görelik bağlamında incelenmesidir. İlkokul 1, 2, 3 ve 4. Sınıflar olmak üzere, Türkçe ders kitabı olarak okutulan dört kitapta toplam 51 şiir bulunmaktadır. Şiirlerin tamamı görsellerinden temasına, biçim ve içerik açısından incelenmiş olup, şiirlerin çocuğa göreliği ile ilgili çıkarımlarda bulunulmuştur. Araştırma sonucuna göre ilkokul Türkçe ders kitaplarında yer alan bazı şiirlerin çocuğa görelik kavramı açısından uygun olmadığı anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İlkokul Türkçe Ders Kitapları, Şiir, Çocuğa Görelik

Kaynakça

• 1. Akyol, Hayati. (2006). Yeni Programa Uygun Türkçe Öğretim Yöntemleri. Ankara: Kök Yayıncılık.
• 2. BAŞ, A. G. B. (2003). Altıncı sınıf Türkçe ders kitaplarında metin türleri üzerine bir inceleme. Türklük Bilimi Araştırmaları, (13), 257.
• 3. Bayat, N., Çetinkaya, G. (2017). Şiirsel yapı açısından çocuk şiirleri. Mediterranean Journal of Humanities, 7(1), s.67-76.
• 4. Coşkun, M. V.,Önkaş, N. A. (2006). Fonetik Laboratuvarı Destekli Edebiyat Öğretimi, 6. Uluslar arası Eğitim Teknolojileri Konferansı.
• 5. Çer, E. (2016). Türkçe öğretiminde çocuğa görelik ilkesine uygun edebiyat yapıtlarının önemi. Elementary Education Online, 15(4), s.1400-1410.
• 6. Çıraklı, E. K. (2019).Çocuklara yabancı dil olarak İngilizce sözcük öğretiminde şiir kullanımı. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• 7. Ercan, A. N. (2014). 8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki şiirlerin şekil, tema ve tür açılarından incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 2(2), s.15-27.
• 8. Günesu, Y. (2015). Beşinci sınıf türkçe ders kitaplarındaki şiirlerin 'çocuğa görelik' ilkesi doğrultusunda incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• 9. Kaya, M. (2013). Okuma-yazma öğretiminde şiir. Dil ve Edebiyat Dergisi, 10(1), s.49-96.
• 10. Kolaç, E. (2009). İlköğretim Türkçe ders kitaplarında yer alan metinlerin tür açısından değerlendirilmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(1), s.594-626.
• 11. Küçükavşar, A.,Hasırcı, S. (2013). Türkçe Ders Kitaplarındaki Şiirlerin Çocuğa Göreliği. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(24), s.57-76.
• 12. Özbay, M. (2002). Öğretmen Görüşlerine Göre Ankara Merkez İlköğretim Okullarında Türkçe Öğretimi. Ankara: Gölge Ofset Matbaacılık.
• 13. Saltık, O. (2019). “Şiirimi Kedi Kaptı” Adlı Şiir Kitabında Çocuk Gerçekliği. Uluslararası Beşeri Bilimler ve Eğitim Dergisi, 5(10), s.180-194.
• 14. Şahbaz, N. K. (2003). Türkçe Öğretimi Açısından Ceyhun Atuf Kansu’nun Çocuk Şiirleri. Türklük Bilimi Araştırmaları, (13), s.351-371.
• 15. Ülper, H. (Editör) (2010). Türkçe ders kitabı çözümlemeleri. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• 16. Yıldırım, E. (2012). Şiirin Türkçe eğitimindeki işlevi ve ilköğretim ikinci kademe Türkçe ders kitaplarındaki şiirlerin yerinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.