1-3 YAŞ ARASINDA ÇOCUĞU OLAN ANNELERİN PSİKOLOJİK ESNEKLİK DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2022, Sayı: Özel Sayı (Ö1), 295 - 303, 31.03.2022

Hümeyra Arı , Nihan Turhan

Öz

Bu araştırmanın amacı 1-3 yaş arasında çocuğu olan annelerin psikolojik esneklik düzeylerinin farklı değişkenlere göre incelenmesidir. Araştırmanın çalışma grubunu 489 anne oluşturmaktadır. Araştırmada nicel yöntem ve ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Annelerin psikolojik esneklik düzeyleri 1-3 yaş arasında olan çocuğun cinsiyeti, kardeş sırası, kendinden küçük kardeşin varlığı, annenin çalışma durumu, çocuk bakımında ve ev işlerinde destek alma değişkenleriyle ele alınmıştır. Bu çalışmada veri toplama aracı olarak “Kişisel Bilgi Formu” ile Bond ve diğerleri (2011) tarafından geliştirilen ve Yavuz ve diğerleri (2016) tarafından Türkçe’ye uyarlanan “Kabul ve Eylem Formu-II” kullanılmıştır. Bu formlar ilgili çalışma grubuna Google Formlar üzerinden ulaştırılıp elde edilen veriler SPSS programında Mann-Whitney- U ve Kruskall Wallis-H testleri ile analiz edilmiştir. Sonuç olarak annelerin psikolojik esneklikleri üzerinde ele alınan değişkenlerden sadece annenin çalışma durumunun anlamlı bir farklılığa yol açtığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

1-3 Yaş Arası Çocuk, Anne, Psikolojik Esneklik

Kaynakça

• Akkoç Arabacı, L. N. (2020). Zaman perspektifi ve psikolojik iyi oluş ilişkisinde psikolojik esnekliğin aracı rolü. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul Medipol Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul
• Aktepe, M. (2016). Bipolar bozukluk hastalarında psikolojik esneklik. Yayınlanmamış tıpta uzmanlık tezi. Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi Psikiyatri Kliniği, İstanbul.
• Arslan Dikme, Ş., ve Gültekin, B. K. (2021). Covid19 Pandemi sürecinde evde kalan ebeveynlerin çocuklarıyla ilişkilerinin incelenmesi. EducatIon & Youth Research-EYOR, 1(1), 31-48.
• Bağlamsal Bilimlerde Kullanılan Ölçekler. (t.y.). 15 Kasım 2021 tarihinde https://www.baglamsalbilimler.org/materyaller-3/ adresinden erişildi.
• Bakar Kahraman, B. (2018). Psoriasis hastalarında psikolojik esneklik. Yayınlanmamış tıpta uzmanlık tezi. İstanbul Medeniyet Üniversitesi Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları ABD, İstanbul
• Bilgen İ. (2021). Terapide psikolojik esneklik kabul ve adanmışlık terapisi. İstanbul: Epsilon Yayınları
• Büyüköztürk, Ş., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., Demirel, F. ve Kılıç, E. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi
• Bond, F. W., Hayes, S.C., Baer, R. A., Carpenter, K., Orcutt, H. K., Waltz, T. , & Zettle, R.D.(2011). Preliminary psychometric properties of the Acceptance and Action 172 Questionnaire-II: A revised measure of psychological flexibility and acceptance. Behavior Therapy, 42 (4), 676–688.
• Canadian Pediatric Society. (2017). Screen time and young children: Promoting health and development in a digital World. Paediatrics & Child Health, 22(8), 461–468. DOI: 10.1093/pch/pxx123
• Cansız, A., Nalbant, A. ve Yavuz, K. F. (2020). Şizofreni hastalarında psikolojik esnekliğin araştırılması. Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırmalar Dergisi, 20(9), 82-93.
• Coyne, L. W. ve Murrell A. R. (2021). Keyifli ebeveynlik: Çocuğunuzun erken dönemlerindeki zorluklar için bir kabul ve kararlılık terapisi (ACT) kılavuzu. (çev. H. Sap). İstanbul: Litera Yayıncılık
• Çalışkan, M. N. (2020). Tek çocuklu ailelerde ebeveynlik stresinin psikolojik esneklik ve eş desteği ile ilişkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
• Diril, S. (2021). Ebeveyn psikolojik esneklik ölçeğinin Türkçeye uyarlanması ve demografik özellikler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Bolu
• Gözübüyük, F. (2015). Annelerin ebeveynlik özyeterlik algıları, sözel etkileşim uygulamaları ve 1-3 yaş aralığında çocukların gelişimi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul
• Günel, D. (2020). Okul psikolojik danışmanlarının mesleki doyumları ile psikolojik iyi oluşları arasındaki ilişkide psikolojik esnekliğin aracı rolünün incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu
• Harris, R. (2018). ACT’ı Kolay Öğrenmek İlkeler ve Ötesi İçin Hızlı Bir Başlangıç (H. T. Karatepe ve F. Yavuz, Çev.). İstanbul: Litera Yayıncılık
• İnce, Z. (2020). Üniversite öğrencilerinde internette oyun oynama türünün kişilik bozuklukları, bilişsel esneklik ve psikolojik esneklikle ilişkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Hamidiye Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul
• Kademoğlu, S. (2014). Annenin Rehberi: 1-3 Yaş çocuk gelişiminde sağlam bir temel oluşturmak. İstanbul: Remzi Kitabevi
• Kamu Personeli Genel Tebliği (Seri No:6). (2016). T.C. Resmi Gazete (29683, 13 Nisan 2016)
• Karakuş, S. ve Akbay S. E. (2020). Psikolojik esneklik ölçeği: Uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 32-43. DOI: 10.17860/mersinefd.669825
• Kuşçu, B. (2019). Bireylerin evlilik uyumlarının psikolojik esneklik, affetme ve benlik kurgusu açısından incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul
• Mahler, M.S., F. Pine, A. ve Bergman. (2018). İnsan yavrusunun psikolojik doğumu. İstanbul: Metis Yayınları
• Milli Eğitim Bakanlığı Okul Öncesi Eğitim ve İlköğretim Kurumları Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik. (2019). T.C. Resmi Gazete (30827, 10 Temmuz 2019)
• Özkan, S. (2020). Belirsizliğe tahammülsüzlük ve sürekli kaygı arasındaki ilişkide psikolojik esnekliğin aracılık rolü. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu
• Pappas, S. (2020). What do we really know about kids and screens?. Monitor On Psychology, 51(3), 42-48. https://www.apa.org/monitor/2020/04/cover-kids-screens
• Sağıroğlu, N. (t.y.). Bir çocuğu büyütmek için bir köye ihtiyaç vardır. Erişim adresi http://www.terapienstitusu.com.tr/tr/yazilar/66/bir-cocugu-buyutmek-icin-bir-koye-ihtiyac-vardir.html
• Ulutaş, A., Aksoy, A. B., & Çalışkan, Z. (2016). Anne-bebek etkileşimi. İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2016; 5(1): 38-44
• Usta, F. (2017). Kabul ve kararlılık terapisi yönelimli psiko-eğitim programının ergenlerin sosyal görünüş kaygısı ve kabul ve eyleme geçme düzeylerine etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi. Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya
• Yavuz, F., Ulusoy, S., Iskin, M., Esen, F. B., Burhan, H. S., Karadere, M. E., ve Yavuz, N. (2016). Turkish version of Acceptance and Action Questionnaire-II (AAQ-II):195 A reliability and validity analysis in clinical and non-clinical samples. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, 26(4), 397- 408.
• Yeler, Z. (2021). Çeyrek yaşam krizinde büyüme korkusu ve psikolojik esnekliğin rolü. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
• Yetgin, A. (2020). İlkokulda okuduğunu anlama yaratıcı okuma eleştirel düşünme ve üstbilişsel farkındalık: İlişkisel tarama modelinde bir araştırma. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Kırıkkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırıkkale.