VOCABULARY ELEMENTS IN TURKISH WORKBOOKS FOR FOREIGN STUDENTS

Yıl 2022, Sayı: Özel Sayı (Ö1), 226 - 246, 31.03.2022

Gökçen Göçen , Ahmet İleri

Öz

Language can be defined as the system that provides agreement for communication or the array of systems that people use to express their thoughts. In order to use a language effectively, it is necessary to learn the vocabulary of that language. In the process of teaching Turkish as a foreign language, learning vocabulary is important for learners to use their basic language skills effectively. Various materials are used in the teaching of vocabulary. Since the teaching of frequently used words is essential in language teaching, these materials are expected to be prepared with frequently used words.Thus, in this study, it is aimed to determine the frequently used vocabulary elements in the books prepared for those who learn Turkish as a foreign language. In this study, it is aimed to determine the vocabulary elements in Turkish workbooks for foreign students. For this purpose, case study was chosen as the method of the study. The data of the vocabulary elements in the examined workbook were collected by document analysis. According to the data from the study, the book examined includes words consisting of nouns and verbs, a small number of reduplications and idioms; It was seen that the proverbs were not included.

Anahtar Kelimeler

Teaching Turkish as a foreign language, teaching vocabulary, vocabulary, vocabulary frequency

YABANCI ÖĞRENCİLER İÇİN TÜRKÇE ÇALIŞMA KİTAPLARINDAKİ SÖZ VARLIĞI UNSURLARI

Öz

Dil iletişim için anlaşmayı sağlayan şeffaf bir sistem veya insanların duygu ve düşüncelerini ifade için kullandıkları dizgeler sistemi olarak tanımlanabilir. Bir dille konuşabilmek, anlaşılabilmek, okuyup yazabilmek için o dilin söz varlığını öğrenmek gereklidir. Söz varlığı toplumun düşünce sistemini, kavram dünyasını, alışkanlıklarını, kültürünü yansıtmaktadır. Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi sürecinde, söz varlığının bilinmesi, öğrenenlerin temel dil becerilerini etkin kullanabilmeleri için önemlidir. Söz varlığının öğretimi sürecinde ders kitaplarından, çalışma kitaplarından ve okuma kitaplarından yararlanılmaktadır. Dil öğretiminde öncelikli olarak sık kullanılan sözcüklerin öğretimi esas olduğundan bu materyallerin de sık kullanılan sözcüklerle hazırlanmış olması beklenmektedir. Bu bakımdan bu çalışmada Piktes tarafından Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenler için hazırlanmış çalışma kitaplarındaki sıklıkla kullanılan söz varlığı unsurlarını tespit etmek hedeflenmiştir. Alanyazın incelendiğinde bu kitaplar içinde çalışma kitapları üzerinde araştırma yapılmadığı fark edilmektedir. Bu çalışmada, bu materyallerden daha önce incelenmediği görülen “Yabancı Öğrenciler için Türkçe Çalışma Kitaplarında” (1, 2, 3) yer alan söz varlığı unsurlarının tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla yapılan çalışmanın yöntemi olarak nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması seçilmiştir. İncelenen çalışma kitabında bulunan söz varlığı unsurlarına ait veriler doküman analizi ile toplanmıştır. Çalışma sonunda elde edilen verilere göre incelenen kitapta isim ve fiillerden oluşan sözcüklere, az sayıda ikileme ve deyimlere yer verildiği; atasözlerine yer verilmediği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi, sözcük öğretimi, söz varlığı, sözcük sıklığı, yabancı öğrenciler için Türkçe çalışma kitabı

Kaynakça

• Açık, F. (2013). Temel Türkçe (A 1/ A 2) için söz dağarcığı tespit denemesi. Abdurrahman Güzel İçin Armağan Kitabı. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Aksan, D. (2000). Her yönüyle dil, ana çizgileriyle dilbilim (3.Baskı). Ankara: TDK Yayınları.
• Arslan, N., & Durukan, E. (2014). Yabancılara Türkçe öğretimi ders kitaplarında söz varlığı unsurlarının incelenmesi. International Journal of Language Academy, 2(4), 247-265.
• Aydın, M. (2015). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde kullanılan ders ve okuma kitaplarındaki kelime sıklığı ve seviyelere göre sözcük hazinesi çalışması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Aytaçlı, B. (2012). Durum çalışmasına ayrıntılı bir bakış. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(1), 1-9.
• Bağcı, H., & Özdemir, A. (2021). A1 ve a2 seviyesi ders kitaplarında yer alan okuma metinlerinin söz varlığı açısından incelenmesi (Gazi üniversitesi Tömer örneği). Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (60), 385-407
• Barın, E. (2003). Yabancılara Türkçenin öğretiminde temel söz varlığının önemi. Tübar, 13, 311-317.
• Bozpolat, E. (2015). Türkçe öğretmen adaylarının dört temel dil becerisine ilişkin metaforik algıları. Turkish Studies, 10(11), 313-340.
• Büyükikiz, K., & Hasırcı, S. (2013). Yabancı dil olarak Türkçenin öğretiminde sözcük öğretimi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(21), 145-155.
• Çelik, S. (2014). Yabancı dil olarak Almanca ve Türkçe öğretimi A1 ve A2 seviyesindeki ders kitaplarında kullanılan söz varlığının karşılaştırılması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Demirel, M. V. (2013). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenenlere kelime öğretiminde farklı kelime gruplarının kullanımının etkisi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 2(4), 286-299.
• Durmuş, M. (2013). Türkçenin yabancılara öğretimi: sorunlar, çözüm önerileri ve yabancılara Türkçe öğretiminin geleceğiyle ilgili görüşler. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Türkçenin Eğitimi Öğretimi Özel Sayısı(11), 207-228.
• Göçen, G. (2016). Yabancılar için hazırlanan Türkçe ders kitaplarındaki söz varlığı ile Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenlerin yazılı anlatımlarındaki söz varlığı. Yayımlanmamış doktora tezi. Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Göçen, G., & Aydın, E. (2021). Yabancılar için hazırlanmış Türkçe okuma kitaplarındaki söz varlığı: çocuk hikâyeleri dizisi a1-a2 örneği. Uluslararası Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Dergisi, 4(1), 93-126.
• Göçen, G., & Göker, M. (2021). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde kullanılan okuma kitaplarındaki söz varlığı ögelerinin incelenmesi. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (Ö10), 407-446. doi: 10.29000/rumelide.1011968
• Gökçen, G., Gümüş, B., Kışla, C., & Güdek, G. (2020). Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenler için hazırlanan okuma kitaplarında yer alan sözcüklerin incelenmesi. Journal of Sustainable Educational Studies (JSES), 1(1), 33-63.
• Göçen, G., Karabulut, G., Yıldız Memiş, N., & Darama, M. (2020). Yabancılar için Türkçe okuma kitaplarında yer alan ikileme, deyim ve atasözlerinin kullanım sıklığı ve seviyelere göre dağılımı. International Journal of Languages’ Education and Teaching, 8(2), 112-142. doi: 10.29228/ijlet.41764
• Göçen, G., & Okur, A. (2017). Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenlerin yazılı anlatımlarındaki sözcüklerin kullanım sıklığı. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 119-136. doi: 10.17556/erziefd.336484
• Göçen, G., & Okur, A. (2016). Yabancılar için Türkçe ders kitaplarındaki sözcüklerin kullanım sıklığı ve yaygınlığı. Milli Eğitim Dergisi, 45(210), 447-476.
• Göçen, G., Şen, B., & Duman, S. (2020). Yabancılar için Türkçe okuma kitaplarındaki isim soylu kelimelerin kullanım sıklığı. TÜRÜK Uluslararası Dil, Edebiyat ve Halkbilimi Araştırmaları Dergisi, 21, 46-73.
• Gökdayı, H. (2016). Yabancılara Türkçe öğretiminde sözcük öğretimi ve kalıp sözler. Turkish Studies, 11(19), 379-394.
• Güleç, E., & Özdemir, M. (2021). Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi kaynakça çalışması. II. Çukurova Araştırmaları, 7(1), 1-24.
• Göz, İ. (2003). Yazılı Türkçenin kelime sıklığı sözlüğü, Ankara: TDK Yayınları.
• Hayran, T. (2019). Yabancılara Türkçe öğretiminde kullanılan ders kitaplarında söz varlığına yönelik bir inceleme. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Burdur.
• İpek, N., & Bilgin, A. (2007). İlköğretim çağı çocuklarında kelime dağarcığı gelişimi. İlköğretim Online, 6(3), 344-365.
• Karadağ, Ö., & Kurudayıoğlu, M. (2010). Türkçedeki kelime türetme özelliğinin ilköğretim öğrencilerinin yazılı anlatımlarına yansıması. Türklük Bilimi Araştırmaları(27), 437-455.
• Mustafaoğlu, R. (2018). Yabancı dil olarak İngilizce ve Türkçe öğretimi A1 ve A2 seviyesindeki ders kitaplarının söz varlığı bakımından karşılaştırılması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Ozil, Ş. (1991). Dil ve kültür çağdaş kültürümüz olgular – sorunlar içinde. İstanbul: Cem Yayınevi.
• Özbay, M., & Melanlıoğlu, D. (2008). Türkçe eğitiminde kelime hazinesinin önemi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 30-45.
• Özkan, M. (2004). Deyimleşmiş ikilemeler. V. Uluslararası Türk Dili Kurultayı, (ss. 2289-2317). Serin, N. (2017). Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi için hazırlanmış ders kitapları ile bu kitapları kullanan öğrencilerin söz varlığının karşılaştırılması. Yayımlanmamış doktora tezi. Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Şimşek, N. D. (2015). Yabancılara Türkçe öğretimi ders kitaplarındaki metinlerin ilişkisel söz varlığı açısından değerlendirilmesi. International Journal of Science Culture and Sport (IntJSCS), 3, 809-827.
• Tiryaki, E. N., & Oğraş, İ. (2020). Türkçe dersinin Suriyeli öğrencilere öğretim sürecine ilişkin öğretmen görüşleri. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 9(4), 1581-1601.
• TDK. (2021). Güncel Türkçe sözlük. Erişim Adresi: https://sozluk.gov.tr/. Erişim Tarihi: 15.01.2021. Tosun, C. (2006). Yabancı dille eğitim sorunu. Journal of Language and Linguistic Studies, 2(1), 28-42.
• Ural, M. N., & Tuna, Ö. (2019). Kurumsal sürdürülebilirliğin dünyanın en çok konuşulan dillerinde çevrimiçi görsel algısı. Mavi Atlas, 7(2), 220-242.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.