OKUL MÜDÜRLERİNİN ÇATIŞMA YÖNETİM ŞEKİLLERİNİN İNCELENMESİ: NİTEL ANALİZ ÇALIŞMASI

Year 2023, Volume: 4 Issue: 2, 126 - 140, 30.04.2023

Hayati Sağır , Nihan Turhan

Abstract

Bu araştırmanın amacı ortaokullarda görev yapan okul müdürlerinin çatışmalara ve çatışma yönetimine dair görüşlerini analiz etmektir. Araştırma vaka deseni kullanılarak yapılan nitel bir çalışmadır. Çalışma grubu İstanbul ili Kağıthane ve Eyüpsultan ilçelerindeki ortaokul müdürleri arasından amaçlı örneklemin kolay ulaşılabilir durum örneklemesi yoluyla seçilmiştir. Çalışma 2021-2022 eğitim öğretim yılında 10 ortaokul ve 10 imam hatip ortaokulu olmak üzere toplam 20 okul müdürüyle gerçekleştirilmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme formu oluşturulmuştur. Araştırmada toplanan veriler içerik analizi yoluyla kod, kategori ve temalar geliştirilmiştir. Bu araştırma sonucunda toplamda 13 kategori, bu kategorilerden ise 7 farklı tema oluşmuştur. Bunlar: Çatışmaların örgütün geleceğine dair etkisi, çatışmanın tarafları, çatışmaya sebep olan konular, çatışma yönetiminin etkisi, çatışmanın kişilik özellikleriyle olan ilişkisi, mevzuat ve politikanın çatışmaya etkisi ve çatışma yönetimidir. Bu araştırmada ortaya çıkan öneri okul müdürlerinin çatışma yönetimine ilişkin algılarının anket geliştirerek düzenli aralıklarla takip edilmesiyle okul müdürlerinin çatışma algılarının ortaya çıkmasının sağlanmasıdır. Bu sayede okul müdürlerinin çatışma yönetim stillerinin belirlenmesi sağlanacaktır.

Keywords

Okul Müdürü, Çatışma, Çatışma Yönetimi

An Examination Of School Principals’ Conflict Management Styles: Qualitative Analysis Study

Abstract

The purpose of this research was to analyse the opinions of school principals working in secondary schools on conflicts and conflict management. The research is a qualitative study using a case design. The study group was selected from among the secondary school principals in the Kağıthane and Eyüpsultan districts of Istanbul through the easily accessible case sampling of the purposeful sample. The study was carried out with a total of 20 school principals, including 10 secondary schools and 10 Imam Hatip secondary schools, in the 2021-2022 academic year. A semi-structured interview form was created as a data collection tool in the research. Code, categories and themes were developed through content analysis of the data collected in the research. As a result of this research, a total of 13 categories and 7 different themes were formed from these categories. These are the effect of conflicts on the future of the organization, the parties to the conflict, the issues that cause the conflict, the effect of conflict management, the relationship of conflict with personality traits, the effect of legislation and policy on conflict, and conflict management. The suggestion that emerged in this research is to ensure that school principals' perceptions of conflict can be revealed by developing a questionnaire and monitoring the perceptions of school principals on conflict management at regular intervals. In this way, the conflict management styles of school principals will be determined.

Keywords

School Principal, Conflict, Conflict Management

References

• Açıkalın, A. (1994a). Çağdaş örgütlerde insan kaynağının personel yönetimi. Ankara: Personel Eğitim Merkezi Yayınları.
• Akçadağ, T. (2008). Etkili sınıf yönetimi. H. Kıran (Ed.), Sınıf yönetimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Akçakaya, M. (2003). Çatışma yönetimi ve örgüt verimliliğine etkisi. Kamu-İş, 2(7), 1-26.
• Akgöz, E. E., & Cemaloğlu, N. (2020). Ortaokullarda çatışma nedenleri ve çözümüne ilişkin yönetici ve öğretmen görüşleri. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi 22(7), 60-84.
• Bilgir, D. (2018). İlkokullarda öğretmen-yönetici çatışmaları ve çözüm yöntemleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul Kültür Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Creswell, J. (2003). Research design: Qualitative quantitative and mixed method approaches. California: Sage Publications.
• Çınkır, Ş. (2010). İlköğretim okulu müdürlerinin sorunları: Sorun kaynakları ve destek stratejileri. Elementary Education Online 3(9), 1027-1036.
• Erişti, S. D., Kuzu, A., Yurdakul, I. K., Akbulut, Y., & Kurt, A. A. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Erol, E. (2009). İlköğretim okulu yöneticilerinin çatışma yönetim stratejileri ve bu çatışma yönetimi stratejilerinin öğretmenlerin stres düzeylerine etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Uşak Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak.
• Folger, J., Poole, M., & Stutman, R. (2020). Working through conflict (Çev. F. Akkoyun). Ankara: Nobel Yayınları.
• Geçmez, T. (2009). Yöneticilerin dönüşümcü ve etkileşimci liderlik stilleri ile çatışma yönetimi stilleri arasındaki ilişki ve kimya sektöründe bir araştırma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Genç, N. (2007). Yönetim ve organizasyon çağdaş sistemler ve yaklaşımlar. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Göçer, O. (2021). Ortaokul müdürlerinin çatışmalara ilişkin görüşleri ve çatışma yönetimi stratejileri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi, Eğitim Enstitüsü, Antalya.
• Güllüoğlu, Ö. (2013). Kayseri'de hizmet veren özel ilköğretim okulu öğretmenlerinin çatışma faktörlerinin ve çatışma yönetimi stratejilerinin analizi. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 36(1), 195-221.
• Gümüşeli, A. İ. (1994). İzmir ilköğretim okulları yöneticilerinin öğretmenler ile aralarındaki çatışmaları yönetme biçimleri. Yayımlanmamış doktora lisans tezi. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Güneş, A. M. (2020). İlkokul müdürlerinin okul yönetimlerinde öğretmenlerin etkisi. Gefad, 1(40), 23-50.
• Jones, R., & Melcher, B. (1982). Personality and the preference for modes of conflict resolution. Human Relations 8(35), 649-658.
• Karip, E. (2020). Çatışma yönetimi. Ankara: Pegem Akademi.
• Kaya, T. (2008). Okul müdürlerinin çatışma yönetim yöntemlerini kullanma sıklıkları ve bu yöntemlerin etkililiğine ilişkin öğretmen algıları. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
• Koçel, T. (2011). İşletme yöneticiliği. İstanbul: Beta Basım Yayım.
• Konak, M., & Erden, M. (2015). Öğretmenlerin görüşlerine göre ilkokul yöneticilerinin etik liderlik davranışları ile çatışma yönetme stratejileri arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 21(1), 69-91.
• Kürçe, S. G. (2015). Endüstri meslek liselerinde görev yapan okul yöneticilerinin çatışma yönetim stilleri: Ankara örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Başkent Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Murphy, J. (1997). Managing conflict at work. New York: Mirror Press.
• Özcan, Ş. (2021). Çatışma yönetimi. Ankara: İksad Yayınevi.
• Özgan, H. (2006). İlköğretim okulu öğretmenlerinin çatışma yönetimi stratejilerinin incelenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi. Gaziantep Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
• Sağ, K. Ş. (2021). Kamu okullarının finansman sorunları ve eğitim öğretime yansımaları. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Sevinç, N. (2017). Okul yöneticilerinin yönetsel deneyimlerinin yöneticilerin yeterlikleri ve entelektüel liderliği üzerindeki etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
• Sönmez, V., & Alacapınar, F. G. (2019). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Tanrıöğen, A. (2018). Örgütlerde etkili insan ilişkileri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Tekarslan, E., Kılınç, T., Şencan, H., & Baysal, C. (2000). Davranışın sosyal psikolojisi. İstanbul: İ. Ü. İşletme Fakültesi.
• Turan, H. (2007). Çankaya ilçesinde görev yapan ilköğretim okulu müdürlerinin yönetim işlevlerinde karşılaştıkları sorunlar ve sorun çözme uygulamları. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Ensitüsü, Ankara.
• Turan, S. (2014). Eğitim yönetimi teori, araştırma ve uygulama. (Ed. S. Turan). Ankara: Pegem Akademi. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası. (1982: 42, 11 09). https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=2709&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5 adresinden alındı
• Usul, F. (2020). Proje okullarındaki okul müdürlerinin rol ve yeterliliklerinin hesap verebilirlik açısından incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Üstün, B. (2005). Çünkü iletişim çok şeyi değiştirir. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 2(8), 88-95.
• Yalçıner, M. (2006). Eğitimde gözlem ve değerlendirme. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yurdunkulu, A. (2016). İlköğretim okullarındaki öğretmenlerin çatışma durumları ve çatışma yönetim stratejilerinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
• Yüksel, Y. M. (2020). Okul müdürlerinin çatışma yönetim stillerinin öğretmen motivasyonu açısından incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.