Usage of Hadith in S̲h̲ams al-Tabrīzī’s Maḳālāt

Year 2021, , 83 - 110, 31.12.2021

Ömer Faruk Akpınar

https://doi.org/10.47702/sema.2021.17

Abstract

S̲h̲ams al-Tabrīzī (d. 645/1247?) is a wandering dervish who became famous as the teacher and friend of Mawlānā Jalāl al-Dīn al-Rūmī (d. 672/1273), one of the important figures of Turkish Sufism. Even though there is no detailed information about who he is and his life, it is stated that he attained high ranks in the apparent and mystic/esoteric sciences. Unfortunately, he did not write down his scientific acquis. His various conversations with both Mawlānā and others were recorded by his students and reached today as Maḳālāt. This work, most of which was written in Persian, is the most important source that conveys the mystic thoughts and experiences of S̲h̲ams al-Tabrīzī. It reveals the depth of the scientific aspect of S̲h̲ams with many verses, hadiths and their interpretations it contains. However, as it is generally seen in the works on sufism, the evaluations of the hadith scholars about authenticity of ahadith were not taken into account in it while the hadith narrations are mentioned. This study aims to determine the hadith narrations, their sources and authenticity in that work referred to S̲h̲ams-i Tabrīzī.

Keywords

Hadith, S̲h̲ams Tabrīzī, Mawlānā, Maḳālāt, Takhrij(verification)

Şems-i Tebrîzî’nin Makâlat’ında Hadis Kullanımı

Abstract

Şems-i Tebrîzî (öl. 645/1247?), Türk tasavvufunun önemli şahsiyetlerinden biri olan Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî’nin (öl. 672/1273) hocası ve dostu olarak şöhret bulmuş gezgin bir derviştir. Kim olduğu ve hayatı hakkında ayrıntılı bilgi bulunmayan Şems-i Tebrîzî’nin, zâhirî ve bâtınî ilimlerde yüksek mertebelere eriştiği ifade edilmiştir. Ne yazık ki o, ilmi müktesebatını yazma yoluna gitmemiştir. Onun gerek Mevlânâ gerekse başkaları ile yaptığı muhtelif konuşmaları öğrencileri tarafından kayda geçirilmiş ve Makâlât adıyla bugüne ulaşmıştır. Büyük kısmı Farsça kaleme alınan bu eser, Şems-i Tebrîzî’nin tasavvufî düşünce ve tecrübelerini günümüze ulaştıran en önemli kaynak olmasının yanı sıra içerdiği pek çok ayet, hadis ve bunların yorumları ile Şems’in ilmî yönünün derinliğini ortaya koymaktadır. Ne var ki tasavvufa dair eserlerde genellikle görüldüğü üzere eserde hadis rivayetlerine yer verilirken hadisçilerin sıhhat değerlendirmelerinin dikkate alınmadığı görülmektedir. Bu çalışma, Şems-i Tebrîzî’ye nispet edilen söz konusu eserde yer alan hadis rivayetlerini, bunların kaynak ve sıhhatini tespit etmeyi hedeflemektedir.

Keywords

Hadis, Şems-i Tebrîzî, Mevlânâ, Makâlât, Tahric

References

• Abd b. Humeyd. el-Müntehab min Müsnedi Abd b. Humeyd. thk. Subhî es-Sâmerrâî-Mahmûd es-Sâîdî. Kahire: Mektebetü’s-sünne, 1988.
• Abdurrezzâk b. Hemmâm es-San’ânî. el-Musannef. thk. Habîburrahmân el-A’zamî. Beyrût: el-Mektebu’l-İslâmî, 1403.
• Aclûnî, İsmâîl b. Muhammed. Keşfu’l-hafâ ve müzîlü’l-ilbâs ammen işteherâ mine’l-ehâdîs alâ elsineti’n-nâs. Kâhire: Mektebü’l-Kudüs, 1351.
• Ahmed b. Muhammed b. Hanbel. Fezâilü’s-sahâbe. thk. Vasıyyullâh Muhammed Abbâs. 2 Cilt. Beyrût: Müessesetü’r-Risâle, 1983.
• Ahmed b. Muhammed b. Hanbel. Müsnedü’l-İmâm Ahmed b. Hanbel. thk. Şuayb el-Arnâvût vd. 50 Cilt. Beyrût: Müessesetü’r-Risâle, 1995.
• Alî el-Kârî, Ebü’l-Hasen Nûrüddîn Alî b. Sultân Muhammed. el-Esrâru’l-merfûa fi’l-ahbâri’l-mevdûa. thk. Muhammed es-Sabbâğ. Beyrût: Mektebetü’r-Risâle, 1971.
• Alî el-Kârî, Ebü’l-Hasen Nûrüddîn Alî b. Sultân Muhammed. el-Masnû’ fî ma’rifeti’l-hadîsi’l-mevzû’. thk. Abdülfettâh Ebû Ğudde. Haleb: Mektebü’l-Matbûâti’l-İslâmiyye, 1994.
• Âlûsî, Mahmûd Ebu’l-Fadl. Rûhu’l-meânî fî tefsîri’l-Kur’âni’l-azîm. 30 Cilt. Beyrût: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, ts.
• Avcı, Seyit, “Keşif Yoluyla Hadis Rivayeti Meselesi”. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi. Cilt: 4, Sayı: 4, 2004, s.161-193.
• Bağdadî, İsmâîl Paşâ b. Muhammed Emîn. Îzâhu’l-meknûn fi’z-zeyl alâ Keşfi’z-zünûn an esâmi’l-kütüb ve’l-fünûn. 2 Cilt. Beyrût: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, ts.
• Beyhakî, Ebû Bekir Ahmed b. el-Hüseyin. el-Âdâb. Nşr. Ebû Abdullâh es-Saîd el-Medûh. Beyrût: Müessesetü’r-Risâle, 1988.
• Beyhakî, Ebû Bekir Ahmed b. el-Hüseyin. es-Sünenü’l-kübrâ. thk. Muhammed Abdülkadîr Atâ. Mekke: Mektebetü Dâri’l-Bâz, 1994.
• Beyhakî, Ebû Bekir Ahmed b. el-Hüseyin. ez-Zühdü’l-kebîr. thk. Âmir Ahmed Haydar. Beyrût: Müessesetü’l-Kütübi’s-Sekâfiyye, 1996.
• Beyhakî, Ebû Bekir Ahmed b. el-Hüseyin. Şuabü’l-îmân. thk. Muhammed b. Saîd Besyûnî Zağlûl. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1410.
• Bezzâr, Ebû Bekir Ahmed b. Amr el-Atekî. el-Bahru’z-zehhâr el-ma’rûf bi Müsnedi’l-Bezzâr. thk. Mahfûzurrahmân Zeynullah ve Âdil b. Sa’d. 20 Cilt. Medine: Mektebetü’l-Ulûm ve’l-Hikem, 2003.
• Buhârî, Muhammed b. İsmâîl. el-Câmiu’s-sahîhu’l-muhtasar. thk. Mustafa Dîb el-Buğa. 6 Cilt. Beyrût: Dâru İbn Kesir, 1987.
• Buhârî, Muhammed b. İsmâîl. et-Târîhu’l-kebîr. 8 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, ts.
• Bursevî, İsmâîl Hakkı. Tefsîru rûhi’l-beyân. Beyrût: Dâru İhyâi’l-Arabî, ts.
• Cessâs, Ebû Bekr Ahmed b. Alî er-Râzî. Ahkâmu’l-Kur’ân. thk. Muhammed Sâdık el-Kumhâvî. Beyrût: Dâru İhyâi’l-Arabî, 1405.
• Ceyhan, Semih. “Şems-i Tebrîzî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 38/511-516. İstanbul: TDV Yayınları, 2010.
• Cürcânî, Ebu’l-Hasen Ali b. Abdülazîz. et-Ta’rîfât, thk. İbrâhîm el-Ebyârî. Beyrût: Dâru’l-Kitâbi’l-Arabî, 1405.
• Çelik, Taha. “El-Fükûk İsimli Eseri Çerçevesinde Sadreddin Konevî’nin Hadis Kullanımı”. Mütefekkir 6/11, 2019, 65-100.
• Çetinkaya, Bayram Ali. Şems-Mevlânâ Dostluğu. İstanbul: İnsan Yayınları, 2007.
• Deylemî, Ebû Şucâ’ Şîrûye b. Şerhdâr. el-Firdevs bi me’sûri’l-hıtâb. thk. es-Saîd b. Besyûnî Zağlûl. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1986.
• Ebû Avâne, Ya'kûb b. İshâk el-İsferâinî. Müsnedü Ebî Avâne. thk. Eymen b. Ârif ed-Dımeşkî. Beyrût: Dâru’l-Ma’rife, 1998.
• Ebû Ca’fer, Muhammed b. Osmân b. Ebî Şeybe el-Absî. el-Arş. thk. Muhammed b. Halîfe et-Temîmî. Riyâd: Mektebetü’r-Rüşd, 1998.
• Ebû Dâvud, Süleymân b. el-Eş’as es-Sicistânî. Sünenu Ebî Dâvûd. thk. Şuayb el-Arnâvut. Dâru’r-Risâleti’l-Âlemiyye, 2009.
• Ebû Hayyân et-Tevhîdî, Alî b. Muhammed. el-Besâir ve’z-zehâir. thk. Vedâd el-Kâdî. Beyrût: Dâru Sâdır, 1988.
• Ebû Nuaym, Ahmed b. Abdullâh el-İsfehânî. Hılyetü’l-evliyâ ve tabakâtü’l-asfiyâ. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1988.
• Ebû Tâlib el-Mekkî, Muhammed b. Alî b. Atıyye. Kûtu’l-kulûb fî muâmeleti’l-mahbûb ve vasfu tarîki’l-mürîd ilâ makâmi’t-tevhîd. thk. Âsım İbrâhîm el-Keyyâlî. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2005.
• Ebû Ya’lâ, Ahmed b. Alî b. el-Müsennâ. Müsnedü Ebî Ya’lâ. thk. Hüseyin Selîm Esed. Dımeşk: Dâru’l-Me’mûn, 1984.
• Ebu’l-Feth el-Âmidî, Nâsıhuddîn Abdülvâhid b. Muhammed. Gureru’l-hıkem ve düreru’l-kilem. Nşr. Abdülhasen Düheynî. Beyrût: Dâru’l-Hâdî, 1992.
• Ebu’l-Mehâsin el-Hanefî, Yûsuf b. Mûsâ. el-Mu’tesar mine’l-Muhtasar min Meşkeli’l-âsâr. Beyrût: Âlemu’l-kütüb, ts.
• Efendioğlu, Mehmet. “Taktî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 39/483. İstanbul: TDV Yayınları, 2010.
• Eflâkî, Ahmet. Âriflerin Menkıbeleri. çev. Tahsin Yazıcı. 2 Cilt. Ankara: Maarif Basımevi, 1954.
• Elbânî, Muhammed Nâsıruddîn. es-Silsiletü’l-ehâdîsi’d-daîfe ve’l-mevdûa. Riyâd: Mektebetü’l-Meârif, 1992.
• Fettenî, Muhammed Tâhir b. Alî. Tezkiratü’l-mevzûât. İdâretü’t-Tıbâati’l-Munîriyye, 1343.
• Gazâlî, Ebû Hâmid Muhammed b. Muhammed. İhyâu ulûmi’d-dîn. 4 Cilt. Kâhire, Dâru’ş-şâb, ts.
• Güllüce, Hüseyin. “Mevlânâ ve Şems-i Tebrîzî”. Uluslararası Mevlânâ ve Mevlevîlik Sempozyumu. 11-23. Şanlıurfa: 2007.
• Güllüce, Hüseyin. Mevlânâ ve Mesnevî Gerçeği. Ankara: Akçağ Yayınları, 2007.
• Hâdimî, Ebû Saîd Muhammed b. Muhammed. Berîkatün Mahmûdiyye fî şerhi Tarîkatin Muhammediyye ve şerîatin nebeviyye fî sîretin Ahmediyye. Matbaatü’l-Halebî, 1348.
• Hafâcî, Şihâbuddîn Ahmed b. Muhammed. Inâyetü’l-kâdî ve kifâyetü’r-râzî alâ Tefsîri’l-Beydâvî. Beyrût: Dâru Sâdır, ts.
• Hâkim, Muhammed b. Abdullâh en-Nîsâbûrî. el-Müstedrek ale’s-Sahîhayn. thk. Yûsuf Abdurrahmân Mar’aşlî. 4 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Ma’rife, ts.
• Hatîb el-Bağdâdî, Ebû Bekr Ahmed b. Alî. Târîh Bağdâd. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, ts.
• Hennâd b. es-Serî el-Kûfî. ez-Zühd. thk. Abdurrahmân Abdulcebbâr el-Ferîvâî. 2 Cilt. Kuveyt: Dâru’l-Hulefâ li’l-Kitâbi’l-İslâmî, 1406.
• Irâkî, Ebü’l-Fazl Zeynüddîn Abdürrahîm b. el-Hüseyn. el-Muğnî an hamli’l-esfâr. thk. Eşref Abdülmaksûd. Riyâd: Mektebetü Taberiyye, 1995.
• İbn Abdilber, Ebû Ömer Yûsuf b. Abdullâh. et-Temhîd li mâ fi’l-Muvatta’ mine’l-meânî ve’l-esânîd, thk. Mustafa b. Ahmed el-Alevî, Muhammed el-Bekrî, Müessesetü’l-Kurtuba, ts.
• İbn Adiy, Ebû Ahmed Abdullâh el-Cürcânî. el-Kâmil fî duafâi’r-ricâl. thk. Yahyâ Muhtâr Ğazzâvî. Beyrût: Dâru’l-Fikr, 1988.
• İbn Arrâk, Ebu’l-Hasen Ali b. Muhammed el-Kinânî. Tenzîhü’ş-şerîati’l-merfû'a ani’l-ahbâri’ş-şenîati’l-mevdûa. thk. Abdülvehhâb Abdüllatîf-Abdullâh Muhammed es-Sıddîk. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1378.
• İbn Ebî Şeybe, Ebû Bekr Abdullâh b. Muhammed. el-Musannef. thk. Muhammed Avvâme. Cidde: Dâru’l-Kıble, 2006.
• İbn Ebi’l-Hadîd, İzzuddîn Abdülhamîd b. Hibetullâh. Şerhu Nehci’l-belâğa. thk. Muhammed Abdülkerim en-Nemerî. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1998.
• İbn Hamdûn, Ebu’l-Meâlî Muhammed b. el-Hasen el-Bağdâdî. et-Tezkiratü’l-hamdûniyye, Beyrût: Dâru Sâdır, 1417.
• İbn Hıbbân, Ebû Hâtim Muhammed el-Büstî, Sahîhu İbn Hıbbân bi tertibi İbn Belebân. thk. Şuayb el-Arnâvût. Beyrût: Müessesetü’r-Risâle, 1993.
• İbn Huzeyme, Ebû Bekr Muhammed b. İshâk. es-Sahîh. thk. Muhammed Mustafa el-A’zamî. Beyrût: el-Mektebü’l-İslâmî, 1980.
• İbn Kayyım el-Cevziyye, Ebû Abdullâh Muhammed b. Ebî Bekr. Medâricu’s-sâlikîn beyne menâzili iyyâke na’büdü ve iyyâke neste‘în. thk. Muhammed Hâmid el-Fakî. Beyrût: Dâru’l-Kitâbi’l-Arabî, 1973.
• İbn Mâce, Muhammed b. Yezîd el-Kazvînî. Sünenü İbn Mâce. Nşr. Ahmed Şemsüddîn. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2004.
• İbn Sa’d, Muhammed b. Sa’d b. Menî’. et-Tabakâtü’l-kübrâ. thk. İhsân Abbâs. Beyrût: Dâru Sâdır, 1968.
• İbn Teymiye, Takıyyuddîn Ahmed b. Abdülhalim. Ehâdîsu’l-kussâs. thk. Muhammed b. Lütfî es-Sabbâğ. Beyrût: el-Mektebu’l-İslâmî, 1988.
• İbn Teymiye, Takıyyuddîn Ahmed b. Abdülhalim. Mecmûu’l-fetâvâ. Nşr. Âmir el-Cezzâr-Enver el-Bâz. Mansûra: Dâru’l-Vefâ, 2005.
• İbnü’l-Cevzî, Ebu’l-Ferac Abdurrahmân b. Alî. el-İlelü’l-mütenâhiye fi’l-ehâdîsi’l-vâhiye. thk. Halîl el-Meys. 2 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1403.
• İbnü’l-Cevzî, Ebu’l-Ferac Abdurrahmân b. Alî. el-Mevzûâtu’l-kübrâ. thk. Abdurrahmân Muhammed Osmân. 3 Cilt. Medine: el-Mektebetü’s-Selefiyye, 1966.
• İbnü’l-Esîr, Ebu’l-Hasen Ali b. Muhammed el-Cezerî. el-Kâmil fi’t-târîh. thk. Abdullâh el-Kâdî. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1415.
• İbnü’l-Esîr, Ebu’l-Hasen Ali b. Muhammed el-Cezerî. Üsdü’l-ğâbe fî ma’rifeti’s-sahâbe. Beyrût: Dâru’l-Fikr, 1989.
• İbnü’l-Hâc, Ebû Abdullâh Muhammed b. Muhammed el-Fâsî. el-Medhal. Dâru’t-Türâs, ts.
• İbnü’l-Mübârek, Abdullâh el-Mervezî. ez-Zühd. thk. Habîburrahmân el-A’zamî. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, ts.
• İbnü’l-Mülakkın, Ebû Hafs Ömer b. Alî. el-Bedru’l-münîr fî tahrîci’l-ehâdîs ve’l-âsâri’l-vâkıati fi’ş-Şerhi’l-kebîr. thk. Mustafa Ebu’l-Ğayt vd. Riyâd: Dâru’l-Hicre, 2004.
• İshâk b. Râhûye. Müsnedü İshâk b. Râhûye. thk. Abdülğafûr b. Abdülhak. Medîne: Mektebetü’l-Îmân, 1991.
• Kabaklı, Ahmet. Mevlânâ. İstanbul: Türk Edebiyatı Vakfı, 1984.
• Kâdî Iyâz, Ebu’l-Fadl b. Mûsâ el-Yahsûbî. eş-Şifâ bi ta’rîfi hukûki’l-Mustafâ. Beyrût: Dâru’l-Fikr, 1988.
• Kâsım b. Sellâm, Ebû Ubeyd el-Herevî. el-Emvâl. thk. Halîl Muhammed Herrâs. Beyrût: Dâru’l-Fikr, ts.
• Kudâî, Muhammed b. Selâme b. Ca’fer. Müsnedü’ş-Şihâb. thk. Hamdî b. Abdülmecîd es-Selefî. Beyrût: Müessesetü’r-Risâle, 1986.
• Kurtubî, Ebû Abdullâh Muhammed b. Ahmed. el-Câmi li ahkâmi’l-Kur’ân. thk. Hişâm Semîr el-Buhârî. Riyâd: Dâru Âlemi’l-Kütüb, 2003.
• Küçük, Osman Nuri. “Şems-i Tebrîzî’nin Tasavvufî Meşrebi ve Mevlânâ’nın Düşüncelerine Tesiri”. Tasavvuf İlmî ve Akademik Araştırmalar Dergisi. 24 (2009/2). 11-38.
• Mâlik b. Enes, Ebû Abdullâh el-Esbahî. el-Muvatta’. thk. Muhammed Fuâd Abdülbâkî. Mısır: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, ts.
• Mâverdî, Ebu’l-Hasen Ali b. Muhammed el-Bağdâdî. el-Hâvî fî fıkhi’ş-Şâfiî. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1994.
• Mizzî, Cemâluddîn Yûsuf b. Abdurrahmân. Tehzîbü’l-Kemâl fî esmâi’r-ricâl. thk. Beşşâr Avvâd Ma’rûf. Beyrût: Müessesetü’r-Risâle, 1980.
• Muhammed el-Mâlikî, el-Emîr el-Kebî, en-Nuhbetü’l-behiyye fi’l-ehâdîsi’l-mekzûbe alâ hayri’l-beriyye. thk. Züheyr eş-Şâvîş. Beyrût: el-Mektebü’l-İslâmî, 1988.
• Müslim, Ebu’l-Hüseyn b. el-Haccâc el-Kuşeyrî. Sahîhu Müslim. thk. Muhammed Fuâd Abdülbâki. Beyrût: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, ts.
• Nesâî, Ahmed b. Şuayb b. Alî. el-Müctebâ mine’s-Sünen. thk. Abdülfettâh Ebû Ğudde. Haleb: Mektebü’l-Matbûâti’l-İslâmiyye, 1986.
• Nesâî, Ahmed b. Şuayb b. Alî. es-Sünenü’l-Kübrâ, thk. Hasen Abdülmün’ım Şelbî. Beyrût: Müessesetü’r-Risâle, 2001.
• Nîsâbûrî, Nizâmuddîn el-Hasen b. Muhammed el-Kummî. Ğarâibü’l-Kur’ân ve rağâibü’l-Furkân. thk. Zekeriyya Umeyrât. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1416.
• Râzî, Fahruddîn Muhammed b. Ömer. Mefâtîhu’l-ğayb, Beyrût: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, 1420.
• Sâğânî, Radıyyuddîn el-Hasen b. Muhammed. el-Mevzûât. thk. Necm Abdurrahmân Halef. Dımeşk: Dâru’l-Me’mûn, 1405.
• Seâlibî, Ebû Zeyd Abdurrahmân b. Muhammed. el-Cevâhiru’l-hısân fî tefsîri’l-Kur’ân. thk. Muhammed Alî Muavvid-Âdil Ahmed. Beyrût: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, 1418.
• Sehâvî, Şemsüddîn Ebu’l-Hayr Muhammed b. Abdirrahmân. el-Makâsıdü’l-hasene fî beyâni kesîrin mine’l-ehâdîsi’l-müştehira ale’l-elsine. thk. Muhammed Osmân el-Huşt. Beyrût: Dâru’l-Kitâbi’l-Arabî, 1985.
• Sem’ânî, Ebû Sa’d Abdülkerîm b. Muhammed. Edebü’l-imlâ ve’l-istimlâ. Beyrût: Mektebetü Hilâl, 1989.
• Sem’ânî, Ebu’l-Muzaffer Mansûr b. Muhammed. Tefsîru’l-Kur’ân. thk. Yâsîr b. İbrâhîm-Ğanîm b. Abbâs. Riyâd: Dâru’l-Vatan, 1997.
• Serahsî, Ebû Bekr Muhammed b. Ahmed. el-Mebsût. 31 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Ma’rife, 1993.
• Sipehsâlâr Mecduddîn Feridun. Risâle-i Sipehsâlâr: Hazret-i Mevlânâ’nın Menkıbeleri. çev. Ahmed Avni Konuk. İstanbul: Rûmî Yayınları, 2005.
• Sivâsî, Şemsüddîn Ahmed. Menâkıb-i Çehâr-i Yâr-i Güzîn (Dört Büyük Halife), İstanbul: Milli Gazete, 2005.
• Sultan Veled. İbtidâ-nâme. çev. Abdülbaki Gölpınarlı. Ankara: Güven Matbaası, 1976.
• Süyûtî, Celâluddîn Abdurrahmân b. Ebî Bekr. Câmiu’l-ehâdîs: el-Câmii’s-sağîr ve zevâidühû ve’l-Câmiu’l-kebîr. nşr. Abbâs Ahmed Sakar vd. Beyrût: Dâru’l-Fikr, 1994.
• Süyûtî, Celâluddîn Abdurrahmân b. Ebî Bekr. el-Câmiu’s-sağîr fî ehâdîsi’l-beşîri’n-nezîr. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2004.
• Süyûtî, Celâluddîn Abdurrahmân b. Ebî Bekr. el-Leâli’l-masnûa fi’l-ehâdîsi’l-mevdûa. thk. Salah b. Muhammed b. Uveyda. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1996.
• Şems-İ Tebrîzî. Makâlât (Konuşmalar). çev. Mehmet Nuri Gençosman. İstanbul: Ataç Yayınları, 2012.
• Şevkânî, Muhammed b. Ali b. Muhammed. el-Fevâidü’l-mecmûa fi’l-ehâdîsi’l-mevdûa. thk. Abdurrahmân el-Muallimî. Beyrût: el-Mektebu’l-İslâmî, 1407.
• Şeybânî, Ebû Abdullâh Muhammed b. el-Hasen. el-Kesb. thk. Süheyl Zekkâr. Dımeşk: 1400.
• Taberânî, Ebu’l-Kâsım Süleymân b. Ahmed. el-Mu’cemu’l-evsat. thk. Târık b. Ivadillâh-Abdülmuhsin el-Hüseynî. 10 Cilt. Kahire: Dâru’l-Harameyn, 1995.
• Taberânî, Ebu’l-Kâsım Süleymân b. Ahmed. el-Mu’cemu’l-kebîr. thk. Hamdî Abdülmecîd es-Selefî. 24 Cilt. Beyrût: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, 1985.
• Taberî, Muhammed b. Cerîr. Câmiu’l-beyân fî tefsîri’l-Kur’ân (Tefsîr). thk. Ahmed Muhammed Şakir. Beyrût: Müessesetü’r-Risâle, 2000.
• Tahavî, Ebû Ca’fer Ahmed b. Muhammed. Şerhu Müşkili’l-âsâr. thk. Şuayb el-Arnavût. Beyrût: Müessesetü’r-Risâle, 1994.
• Tayâlisî, Süleymân b. Dâvûd b. Câlût. Müsnedü Ebî Dâvûd et-Tayâlisî. thk. Muhammed b. Abdülmuhsin et-Türkî. Kâhire: Dâru Hicr, 1999.
• Tebrîzî, Şemsuddîn Muhammed. Mâkâlât-ı Şems-i Tebrîzî. Nşr. Muhammed Ali Muvahhid. Tahrân: İntişârât-i Hârezmî, 1391 hş.
• Tilmisânî, Ahmed b. Muhammed el-Makkarî. Nefhu’t-tîb min gusni Endelüsi’r-ratîb. thk. İhsan Abbâs. Beyrût: Dâru Sâdır, 1988.
• Tirmizî, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ. el-Câmiu’l-kebîr / Sünenü’t-Tirmizî. thk. Beşşâr Âvvâd Ma’rûf. Beyrût: Dâru’l-Ğarbi’l-İslâmî, 1998.
• Uludağ, Süleyman. “Bâtın İlmi”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 5/188-189. İstanbul: TDV Yayınları, 1992.
• Uysal, Muhittin. Tasavvuf Kültüründe Hadis. Konya: Yediveren Yayınları, 2001.
• Vekî, b. el-Cerrâh er-Ruâsî, ez-Zühd. thk. Abdurrahmân Abdulcebbâr el-Ferîvâî. Medine: Mektebetü’d-Dâr, 1984.
• Yüceer, Mustafa. “Mevlânâ’nın Fîhi Mâ Fîh İsimli Eserinde Hadis Kullanımı”. Akademik Us 2/2, 2018, 197-237.
• Zeylaî, Cemâluddîn Abdullâh b. Yûsuf. Tahrîcu’l-ehâdîs ve’l-âsâri’l-vâkıa fî tefsîri’l-Keşşâf li’z-Zemahşerî. thk. Abdullah b. Abdurrahmân es-Sa’d. Riyâd: Dâru İbn Huzeyme, 1414.
• Zeylaî, Fahruddîn Osmân b. Alî. Tebyînü’l-hakâik şerhu Kenzi’d-dekâik. Bulak-Kâhire: el-Matbaatü’l-Kübrâ el-Emîriyye, 1313.
• Zeynelâbidîn, Alî b. el-Hüseyn. es-Sahîfetü’s-seccâdiyye el-kâmile min ed’iyeti’l-imâm Zeyni’l-âbidîn. Beyrût: Menşûrâtü Müesseseti’l-A’lemî li’l-Matbûât, ts.