Elderly People’s Perceptions of Change after Urban Regeneration: A Comparison of Istanbul Neighborhoods

Yıl 2024, Cilt: 2 Sayı: 1, 45 - 68, 30.04.2024

Furkan Başarslan

https://doi.org/10.26650/senectus.2024.2.1.0019

Öz

This study investigates the social effects of urban regeneration, exploring how cities that have undergone historical changes and transformations are dealing with this phenomenon today. It attempts to reveal the effects of urban regeneration on the elderly concerning gentrification, displacement, and youthification by making comparisons at the neighborhood level. Urban renewal is a social phenomenon that transforms cities, involving different types of practices throughout history and bringing about different societal changes. In this context, the post-urban renewal social changes have gained attention from not only sociology but also several other disciplines. The data set used in this study belongs to the research project “Urban Transformation and Aging in the Metropolis: The Case of Istanbul,” which was funded by the TUBITAK ARDEB 1001 program. In this study, the perceptions of people, aged ≥65 and living in Istanbul, concerning the urban transformation were compared according to the neighborhood characteristics. The study reflects that displacement, youthification, and sociocultural changes occurring after urban renewal begin to shape the minds of the elderly before their urban renewal experience. Notably, in socioeconomically weak neighborhoods with a low elderly population, land use problems, and under the pressure of urban renewal, elderly people have a higher tendency to relocate, anticipating an increased presence of a younger demographic.

Anahtar Kelimeler

Urban renewal, Elderly, Neighborhoods, Displacement, Youthification

Yaşlıların Kentsel Dönüşüm Sonrasına Yönelik Değişim Algıları: İstanbul Mahalleleri Üzerine Bir Karşılaştırma

Öz

Bu çalışma tarihsel süreç içerisinde değişim ve dönüşüme konu olan kentlerin günümüzde karşı karşıya olduğu kentsel dönüşüm olgusunun toplumsal etkilerinin sosyokültürel değişim, yer değiştirme ve gençleşme bağlamında yaşlılar üzerindeki etkisini konu edinmektedir. Kentsel dönüşüm tarih içerisinde farklı tarzlarda uygulamaları içeren kenti dönüştürürken toplumsal düzeyde de çeşitli değişimler meydana getiren sosyal bir olgudur. Bu bağlamda kentsel dönüşüm sonrasında meydana gelen toplumsal değişim birçok disiplin gibi sosyolojinin de konusu olmuştur. Bu çalışmada kullanılan veri seti TÜBİTAK ARDEB 1001 programı kapsamına desteklenen “Kentsel Dönüşüm ve Metropolde Yaşlanmak: İstanbul Örneği” araştırmasına aittir. Çalışmada İstanbul’da ikamet eden 65 yaş üstü bireylerin kentsel dönüşümün meydana getireceği değişime dair algıları mahallelerin özelliklerine göre karşılaştırmalı analizler aracılığıyla ortaya konulmaya çalışılmaktadır. Araştırma bulgularına göre kentsel dönüşüm sonrasında meydana gelebilecek olan yer değiştirme, gençleşme ve sosyokültürel değişim henüz kentsel dönüşüm yaşanmadan yaşlı bireylerin zihninde oluşmaya başlamaktadır. Özellikle yaşlı nüfus oranı düşük, Mahalle sosyoekonomik düzeyi düşük, imar sorunu olan, göçle kurulmuş ve dönüşüm baskısı altında olan mahallelerde yaşlı bireylerin yer değiştirme eğilimlerinin daha yüksek olduğu ve gençlerin daha görünür olacağına dair bir kanaate sahip oldukları görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kentsel dönüşüm, Yaşlı, Mahalle, Yerinden edilme, Gençleşme

Kaynakça

• Aksürmeneli, Z. S. (2017). Yaşlılık ekseninde Türkiye’de iç göç ve kent. Akademik Bakış Dergisi, 64, 703-716. google scholar
• Buffel, T., & Phillipson, C. (2016). Can global cities be ‘age-friendly cities’? Urban development and ageing populations”. Cities, 55, 94-100. google scholar
• Coşkun, İ., Şentük, M., Duman Bay, B., Güler, Z., & Otrar, M. (2019). Kentsel dönüşüm ve metropolde yaşlanmak: İstanbul örneği. TÜBİTAK. google scholar
• Cortina, J. M. (1993). What ıs coefficient alpha? examination of theory and applications. Journal of Applied Psychology, 78(1), 98-104. google scholar
• David, L. (1986). Alternative explanations for ınner-city gentrification: a Canadian assessment. Annals of the Association of American Geographers, 76(4), 521-535. google scholar
• Davidson, M., & Lees, L. (2005). New-build ‘gentrification’ and London’s riverside renaisssance. Environment and Plannig A(37), 1165-1190. google scholar
• Duman, B., & Coşkun, İ. (2015). Kentsel dönüşüm: temel meseleler üzerine. B. Duman, & İ. Coşkun (Ed.), Neden nasıl ve kim için kentsel dönüşüm (s. 21-52). Litera Yayıncılık. google scholar
• Erkilet, A. (2017). Kenti dinlemek. Büyüyenay Yayınları. google scholar
• Field, A. (2009). Discovering statistics using SPSS. Sage. google scholar
• Glass, R. (2010). Aspects of change. In J. B. Saracino (Ed.), The gentrification debates (pp. 19-30). Rotledge. google scholar
• Gotham, K. (2005). Tourism gentrification: the case of New Orleans’ Vieus Carre (French Quarter). Urban Studies, 7(42), 1099-1121. google scholar
• Hackworth, J., & Smith, N. (2002). The changing state of gentrification. Tijdschrift voor Economische en Sociale Geografie, 92(4), 464-477. google scholar
• Handler, S. (2014). An alternative age-friendly handbook. University of Manchester Library. google scholar
• Kaiser, H. F. (1974). An ındex factorial simplicity. Psychometrika, 39(1), 31-36. google scholar
• Kennedy, M., & Leonard, P. (2001). Dealing with neighborhood change: a primer on gentrification and policy changes. A Discussion Paper Prepared for the Brooking Institution Center on Urban and Metropolitan Policy. google scholar
• Kiecolt, K. J., & Nathan, L. E. (1985). Secondary analysis of survey data. Sage. google scholar
• Kurtuluş, H. (2016). Bir ütopya olarak Bahçeşehir. H. Kurtuluş (Ed.), İstanbul’da kentsel ayrışma içinde (s. 77-126). Bağlam Yayınları. google scholar
• Legates, R. T., & Hartman, C. (2015). Birleşik Devletlerde yer değiştirmenin anatomisi. N. Smith, & P. Williams (Ed.), Kentin mutenalaştırılması içinde (s. 238-267). Yordam Kitap. google scholar
• Marcuse, P. (2015). Terk etme, mutenalaştırma ve yerinden edilme. N. Smith, & P. Williams (Ed.), Kentin mutyenalaştırılması içinde (s. 207-237). Yordam Kitap. google scholar
• Moos, M. (2016). From gentrification to youthification? the increasing importance of young age in delineating high-density living. Urban Studies, 56(6), 2903-2920. google scholar
• Moos, M., Revington, N., Wilkin, T., & Andrey, J. (2019). The knowledge economy city: gentrification, studentification and youthification, and their connections to universities. Urban Studies, 56(6), 1075-1092. google scholar
• Özmete, E., & Dinç, B. (2020). Yaşlıların göç ve yerinde yaşlanma bağlamında kentsel dönüşüm ile ilgili değerlendirmeleri. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 46, 197-234. google scholar
• Park, R. E. (2015). Şehir: Kent ortamındaki insan davranışlarının araştırılması üzerine öneriler. R. E. Park, & E. W. Burgess (Ed.), Şehir içinde (s. 37-85). Heretik Yayınları. google scholar
• Philips, M. (1993). Rural gentrification and the process of class colonization. Journal of Rural Studies, 9(2), 123-140. google scholar
• Smith, D. P. (2005). “Studentification”: The gentrification factory? R. Atkinson, & G. Bridge (Eds.), Gentrification in a global context: the new urban colonialism (pp. 73-90). Taylor & Francis. google scholar
• Şahin, S. Z. (2015). Uluslararası örnekler ışığında bir kavram ve kamu politikası olarak kentsel dönüşüm. B. Duman, & İ. Coşkun (Ed.), Neden nasıl ve kim için kentsel dönüşüm içinde (s. 53-81). Litera Yayıncılık. google scholar
• Şeker, M. (2017). Mahallem İstanbul. İstanbul Kalkınma Ajansı. google scholar
• Şentürk, M. (2019). Kentsel dönüşümün sosyolojisi. K. Alver (Ed.), Kent sosyolojisi (s. 377-392). Çizgi Kitabevi. google scholar
• Şentürk, M., & Kurtkapan, H. (2017). Yaşlılığın mekansallaşması: Kadıköy Moda’daki bir apartman üzerine nitel bir çalışma. Senex Yaşlılık Çalışmaları Dergisi, 1, 4-19. google scholar
• Tuncer, T., & İslam, T. (2017). Yeni bir soylulaştrıma formu olarak öğrencileştirme(studentification): Bosna Hersek Mahallesi’nde (Konya) değişen mahalle içi dinamikler. Planlama Dergisi, 27(3), 303-313. google scholar
• Weber, M. (2012). Şehir modern kentin oluşumu. Yarın Yayınları. google scholar
• Widaman, K. F., Little, T. D., Preacher, K. J., & Sawalani, G. M. (2011). On creating and using shot forms of scales in secondary research. In K. H. Trzesniewski, M. B. Donnellan, & R. E. Lucas (Eds.), Secondary data analysis: an ıntroduction for pyschologists (pp. 39-63). American Psychological Association Press. google scholar
• Williams, P., & Smith, N. (2015). “Rönesans”tan yeniden yapılandırmaya: çağdaş kentsel gelişimin dinamikleri. N. Smith, & P. Williams (Ed.), Kentin mutenalaştırılması (s. 271-297). Yordam Kitap. google scholar
• Yılmaz, C. (2011). Anadolu kentlerinde öğrencileşme: Başka bir kentleşme deneyimi. Sosyoloji Dergisi, 25, 1-17. google scholar