Kamu Çalışanlarının Tükenmişlik Düzeyleri İle Örgütsel Adalet Algıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Sakarya SGK Örneği
Year 2016,
Volume: 4 Issue: 1, 189 - 207, 01.01.2016
Özlem Balaban
Hakan Konyalı
Abstract
Bu çalışmada, çalışanların tükenmişlik düzeyleri ile örgütsel adalet algıları arasındaki ilişki incelenmiştir. Çalışmanın örneklemini, Sakarya Sosyal Güvenlik Kurumu çalışanları oluşturmaktadır. Araştırmada yüz-yüze anket yöntemi kullanılmış olup ankete katılan çalışan sayısı 207’dir. Araştırmaya katılan katılımcıların duygusal tükenme ve duyarsızlaşma düzeylerinin normal; düşük kişisel başarı hissi düzeylerinin yüksek; örgütsel adalet algılarının ise düşük olduğu ortaya çıkmıştır. Tükenmişlik düzeyinin normal olması kurum açısından olumlu bir durum iken örgütsel adalet algısının düşük olması olumsuz bir durumu ifade etmektedir. Bu nedenle, örgütsel adalet algısını etkileyen değişkenler detaylı şekilde incelenerek, kurum yöneticilerinin öncelikle örgütsel adalet konusunda bir takım önlemler alması gereği ortaya çıkmaktadır.
References
- Altunışık, R., R. Coşkun, S. Bayraktaroğlu ve E. Yıldırım (2012). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı, 7. Baskı, Sakarya, Sakarya Yayıncılık.
- Ardıç, K. ve S. Polatçı (2009). “Tükenmişlik Sendromu ve Madalyonun Öbür Yüzü: İşle Bütünleşme”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı: 32, Ocak-Haziran, 21-46.
- Baduroğlu, G. E. (2010). Hakim ve Cumhuriyet Savcılarında Psikosomatik Hastalıklar ve Tükenmişlik Sendromu, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, İstanbul Üniversitesi Adli Tıp Enstitüsü.
- Balcıoğlu, İ., S. Mehmetali ve R. Rozant, (2008). “Tükenmişlik Sendromu”, Dirim Tıp Gazetesi, Sayı: 83, 99-104.
- Budak, G. ve O. Sürgevil (2005). “Tükenmişlik Ve Tükenmişliği Etkileyen Örgütsel Faktörlerin Analizine İlişkin Akademik Personel Üzerinde Bir Uygulama”, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 20, Sayı:2, 95-108.
- Colquitt, Jason A., Donald E. Conlon, Michael J. Wesson, Christopher O. L. H. Porter, K. Yee Ng. (2001): “Justice At The Millennium: A Meta Analytic Review of 25 Years of Organizational Justice Research”. Journal of Applied Physicology. Vol. 86 No: 3 425-445.
- Cordes, C. L. ve T. W. Dougherty (1993), “A Review and an Integration of Research on Job Burnout”, The Academy of Management Review, Vol:18 No:(4), October, 621-656.
- Çakmak, K. (2005). Performans Değerlendirme Sistemlerinde Örgütsel Adalet Algısı ve Bir Örnek Olay Çalışması, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Freudenberger, H.J. (1974), “Staff Burn-out”, Journal of Social Issues, Vol. 30, No. 1, 159-165.
- Hogan, R. L. ve McKnight M. A. (2007), “Exploring Burnout Among University Online Instructors: An Initial Investigation”, Internet and Higher Education, 10, 117-124.
- Izgar, H. (2000); “Okul Yöneticilerinin Tükenmişlik Düzeyleri (Burnout) ve Bazı Etken Faktörlere Göre İncelenmesi (Arta Anadolu Örneği)”, Doktora Tezi, Konya, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü
- İçerli, L, (2009). Örgüt Yapısı ve Örgütsel Adalet Arasındaki İlişkiler, Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Karaman, P. (2009). “Örgütsel Adalet Algısı İle Tükenmişlik Arasındaki İlişkinin İncelenmesine Yönelik Öğretmenler Üzerinde Bir Uygulama, Örgütsel Adalet Algısı İle Tükenmişlik Arasındaki İlişkinin İncelenmesine Yönelik Öğretmenler Üzerinde Bir Uygulama”, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Kaya, U. ve Özhan Ç. K. (2012). “Duygusal Emek ve Tükenmişlik İlişkisi: Turist Rehberleri Üzerine Bir Araştırma”, Çalışma İlişkileri Dergisi, Cilt 3, Sayı 2, Temmuz, 109-130.
- Köse, G. (2014). Örgütsel Adalet Algısının Tükenmişlik Üzerindeki Etkisini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Ankara, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Lambert E. G., N. L. Hogan, S. Jiang, O. O. Elechi, B. Benjamin, A.A. Morris, J. M. Laux, P. Dupuy (2010). “The relationship among distributive and procedural justice and correctional life satisfaction, burnout, and turnover intent: An exploratory study”, Journal of Criminal Justice, 38, 7–16.
- Lawson, K. J., A. J. Noblet and J. J. Rodwell (2009). “Promoting Employee Wellbeing: The Relevance Of Work Characteristics And Organizational Justice”, Health Promotion International, Vol. 24, No. 3, 223-233.
- Maslach, C. ve S. E. Jackson (1981), “The Measurement of Experienced Burnout”, Journal of Occupational Behavior, Vol:2, 99-113.
- Okutan, E. (2010). Kişilik Özelliklerinin Tükenmişliğe Etkisi: Bir Örnek Olay İncelemesi, Doktora Tezi, Sakarya, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Pelit, E. ve İ. Bozdoğan (2014). “ Çalışanların Örgütsel Adalet algılamalarının Tükenmişlik Düzeyleri Üzerindeki Etkisi: Kemer’deki Beş Yıldızlı Otel İşletmelerinde Bir Uygulama”, İşletme Araştırmaları Dergileri, Sayı:6/2, 37-66.
- Ployhart, R.E., Ryan, A.M., (1997). “Toward an Explanation of Applicant Reactions: An Examination of Organizational Justice and Attribution Frameworks”, Organizational Behavior and Human Decision Processes, Vol.72, No:3, 308-335.
- Poole, W.L., (2007). “Organizational Justice As A Framework For Understanding Union-management Relations In Education”, Canadian Journal Of Education, 30, 3, 725‐748.
- Sürgevil, Olca, (2014). Çalışma Hayatında Tükenmişlik Sendromu Tükenmişlikle Mücadele Teknikleri, 2. Baskı, Ankara, Nobel Yayın Dağıtım.
- Şahin, B. ve S. Taşkaya (2010). “Sağlık Çalışanlarının Örgütsel Adalet Algılarını Etkileyen Faktörlerin Yapısal Eşitlik Modeli İle İncelenmesi”, Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, Cilt:13, Sayı:2, 85-114.
- Şenel, B., M. Şenel ve G. E. Gümüştekin (2013). “Kamu Sektöründe Çalışanların Duygusal Zekalarının Tükenmişliklerine Etkisi” Akademik Bakış Açısı Dergisi, Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler http://www.akademikbakis.org/34/20.pdf, 02.12.2013. Sayı:34 Ocak-Şubat, 1-19
- Şeşen, H. (2011). “Adalet Algısının Tükenmişliğe Etkisi: İş Tatmininin Aracı Değişken Rolünün Yapısal Eşitlik Modeli ile Testi”, Savunma Bilimleri Dergisi, 9 (2), 67 – 90.
- Titrek, O. (2009). “Okul Türüne Göre Okullardaki Örgütsel Adalet Düzeyi”, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, Cilt: 6, Sayı:2, 551-573.
- Türk Dil Kurumu, Www.tdkterim.gov.tr (Erişim 29 Ekim 2013)
- Yeniçeri, Ö., Y., Demirel ve Z. Seçkin, (2009). “Örgütsel Adalet ile Duygusal Tükenmişlik Arasındaki İlişki: İmalat Sanayi Çalışanları Üzerine Bir Araştırma”, KMU İİBF Dergisi. Sayı: 16 Haziran.
- Yıldırım, C. M., Ekinci, A., ve Öter, Ö. M. (2012); “Eğitim Müfettiş Yardımcılarının Örgütsel Adalet Algılarının Mesleki Tükenmişlik Düzeylerine Etkisi”, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, Cilt: 45, Sayı: 1, 327 – 345.
- Yürür, S. (2005). Ödüllendirme Sistemleri İle Örgütsel Adalet Arasındaki İlişkilerin Analizi Ve Bir Uygulama, Doktora Tezi, Bursa, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
The Relatıonshıp Between The Receptıons Of Organızatıonal Justıce And Burnout Of Publıc Employees: Sakarya Socıal Securıty Instıtutıon Sample
Year 2016,
Volume: 4 Issue: 1, 189 - 207, 01.01.2016
Özlem Balaban
Hakan Konyalı
Abstract
In this study the relationship between the perception of organizational justice and level of burnout of employees has been investigated. Sakarya Social Security Institution employees constitute the sample of study. Face-to-face survey method is used in the study and number of employees who participted in the research are 207. The participants of the study have normal levels of emotional exhaustion and depersonalization ; sense of low personal accomplishment is high;and the perception of organizational justice appeared to be low. While the normal level of burnout is a positive situation, low perception of organizational justice represent a negative sitution for the organization . Therefore, by examining the variables affecting the perception of organizational justice in detail, the need of taking certain measures in terms of organizational justice by the corporate managers is arised
References
- Altunışık, R., R. Coşkun, S. Bayraktaroğlu ve E. Yıldırım (2012). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı, 7. Baskı, Sakarya, Sakarya Yayıncılık.
- Ardıç, K. ve S. Polatçı (2009). “Tükenmişlik Sendromu ve Madalyonun Öbür Yüzü: İşle Bütünleşme”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı: 32, Ocak-Haziran, 21-46.
- Baduroğlu, G. E. (2010). Hakim ve Cumhuriyet Savcılarında Psikosomatik Hastalıklar ve Tükenmişlik Sendromu, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, İstanbul Üniversitesi Adli Tıp Enstitüsü.
- Balcıoğlu, İ., S. Mehmetali ve R. Rozant, (2008). “Tükenmişlik Sendromu”, Dirim Tıp Gazetesi, Sayı: 83, 99-104.
- Budak, G. ve O. Sürgevil (2005). “Tükenmişlik Ve Tükenmişliği Etkileyen Örgütsel Faktörlerin Analizine İlişkin Akademik Personel Üzerinde Bir Uygulama”, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 20, Sayı:2, 95-108.
- Colquitt, Jason A., Donald E. Conlon, Michael J. Wesson, Christopher O. L. H. Porter, K. Yee Ng. (2001): “Justice At The Millennium: A Meta Analytic Review of 25 Years of Organizational Justice Research”. Journal of Applied Physicology. Vol. 86 No: 3 425-445.
- Cordes, C. L. ve T. W. Dougherty (1993), “A Review and an Integration of Research on Job Burnout”, The Academy of Management Review, Vol:18 No:(4), October, 621-656.
- Çakmak, K. (2005). Performans Değerlendirme Sistemlerinde Örgütsel Adalet Algısı ve Bir Örnek Olay Çalışması, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Freudenberger, H.J. (1974), “Staff Burn-out”, Journal of Social Issues, Vol. 30, No. 1, 159-165.
- Hogan, R. L. ve McKnight M. A. (2007), “Exploring Burnout Among University Online Instructors: An Initial Investigation”, Internet and Higher Education, 10, 117-124.
- Izgar, H. (2000); “Okul Yöneticilerinin Tükenmişlik Düzeyleri (Burnout) ve Bazı Etken Faktörlere Göre İncelenmesi (Arta Anadolu Örneği)”, Doktora Tezi, Konya, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü
- İçerli, L, (2009). Örgüt Yapısı ve Örgütsel Adalet Arasındaki İlişkiler, Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Karaman, P. (2009). “Örgütsel Adalet Algısı İle Tükenmişlik Arasındaki İlişkinin İncelenmesine Yönelik Öğretmenler Üzerinde Bir Uygulama, Örgütsel Adalet Algısı İle Tükenmişlik Arasındaki İlişkinin İncelenmesine Yönelik Öğretmenler Üzerinde Bir Uygulama”, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Kaya, U. ve Özhan Ç. K. (2012). “Duygusal Emek ve Tükenmişlik İlişkisi: Turist Rehberleri Üzerine Bir Araştırma”, Çalışma İlişkileri Dergisi, Cilt 3, Sayı 2, Temmuz, 109-130.
- Köse, G. (2014). Örgütsel Adalet Algısının Tükenmişlik Üzerindeki Etkisini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Ankara, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Lambert E. G., N. L. Hogan, S. Jiang, O. O. Elechi, B. Benjamin, A.A. Morris, J. M. Laux, P. Dupuy (2010). “The relationship among distributive and procedural justice and correctional life satisfaction, burnout, and turnover intent: An exploratory study”, Journal of Criminal Justice, 38, 7–16.
- Lawson, K. J., A. J. Noblet and J. J. Rodwell (2009). “Promoting Employee Wellbeing: The Relevance Of Work Characteristics And Organizational Justice”, Health Promotion International, Vol. 24, No. 3, 223-233.
- Maslach, C. ve S. E. Jackson (1981), “The Measurement of Experienced Burnout”, Journal of Occupational Behavior, Vol:2, 99-113.
- Okutan, E. (2010). Kişilik Özelliklerinin Tükenmişliğe Etkisi: Bir Örnek Olay İncelemesi, Doktora Tezi, Sakarya, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Pelit, E. ve İ. Bozdoğan (2014). “ Çalışanların Örgütsel Adalet algılamalarının Tükenmişlik Düzeyleri Üzerindeki Etkisi: Kemer’deki Beş Yıldızlı Otel İşletmelerinde Bir Uygulama”, İşletme Araştırmaları Dergileri, Sayı:6/2, 37-66.
- Ployhart, R.E., Ryan, A.M., (1997). “Toward an Explanation of Applicant Reactions: An Examination of Organizational Justice and Attribution Frameworks”, Organizational Behavior and Human Decision Processes, Vol.72, No:3, 308-335.
- Poole, W.L., (2007). “Organizational Justice As A Framework For Understanding Union-management Relations In Education”, Canadian Journal Of Education, 30, 3, 725‐748.
- Sürgevil, Olca, (2014). Çalışma Hayatında Tükenmişlik Sendromu Tükenmişlikle Mücadele Teknikleri, 2. Baskı, Ankara, Nobel Yayın Dağıtım.
- Şahin, B. ve S. Taşkaya (2010). “Sağlık Çalışanlarının Örgütsel Adalet Algılarını Etkileyen Faktörlerin Yapısal Eşitlik Modeli İle İncelenmesi”, Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, Cilt:13, Sayı:2, 85-114.
- Şenel, B., M. Şenel ve G. E. Gümüştekin (2013). “Kamu Sektöründe Çalışanların Duygusal Zekalarının Tükenmişliklerine Etkisi” Akademik Bakış Açısı Dergisi, Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler http://www.akademikbakis.org/34/20.pdf, 02.12.2013. Sayı:34 Ocak-Şubat, 1-19
- Şeşen, H. (2011). “Adalet Algısının Tükenmişliğe Etkisi: İş Tatmininin Aracı Değişken Rolünün Yapısal Eşitlik Modeli ile Testi”, Savunma Bilimleri Dergisi, 9 (2), 67 – 90.
- Titrek, O. (2009). “Okul Türüne Göre Okullardaki Örgütsel Adalet Düzeyi”, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, Cilt: 6, Sayı:2, 551-573.
- Türk Dil Kurumu, Www.tdkterim.gov.tr (Erişim 29 Ekim 2013)
- Yeniçeri, Ö., Y., Demirel ve Z. Seçkin, (2009). “Örgütsel Adalet ile Duygusal Tükenmişlik Arasındaki İlişki: İmalat Sanayi Çalışanları Üzerine Bir Araştırma”, KMU İİBF Dergisi. Sayı: 16 Haziran.
- Yıldırım, C. M., Ekinci, A., ve Öter, Ö. M. (2012); “Eğitim Müfettiş Yardımcılarının Örgütsel Adalet Algılarının Mesleki Tükenmişlik Düzeylerine Etkisi”, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, Cilt: 45, Sayı: 1, 327 – 345.
- Yürür, S. (2005). Ödüllendirme Sistemleri İle Örgütsel Adalet Arasındaki İlişkilerin Analizi Ve Bir Uygulama, Doktora Tezi, Bursa, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.