Türkiye Cumhuriyeti’nin Kuruluş Döneminde Kadro Dergisi’nin İdeolojik Tasarımı

Year 2015, Volume: 3 Issue: 4, 139 - 160, 01.10.2015

İhsan Karlı

Abstract

Türkiye Cumhuriyeti, kapitalist Batı ülkeleri sisteminin içerisinde yer almış, bu yönde ilerlemeye başlamışken, az bir zaman sonra 1929’da dünya ekonomik bunalımı doğmuştur. Dolayısıyla Türkiye’de de ekonomik, sosyal buhranlar şiddetle yaşanmıştır. Kurtuluş Savaşı’ndan yeni çıkmış ve ekonomik anlamda henüz rahatlayamamış ülkede halk hükümetten memnun değildir. Ekonomik bunalım halkın sıkıntısını daha da arttırmıştır. Ayrıca ekonomik alanda devlet eliyle yeni yatırımların yapılması zaruri bir duruma yol açmış; özel girişimciliğin yapamadığı yatırımların devlet tarafından yapılması kararı verilmiş, ‘Devletçilik’ politikaları uygulanmaya başlamıştır. Ancak bu kapitalizmden tamamen vazgeçildiği anlamına da gelmez. Günün koşullarında kapitalizmi iyileştirme aracı olarak devletçilik politikalarının uygulanması gerekmekteydi. Bu bağlamda kendisine ‘devletçilik’ politikalarının hayata geçirilmesi için ideolojik olarak destekleyici bir mecra da arayan yöneticiler Kadro dergisinin çıkışını olumlu karşılamışlardır. Kadrocular Marksist bir gelenekten gelmelerine rağmen devletin devletçilik uygulamalarına katı bir Marksist bakış açısıyla yaklaşmamış, resmi hükümet politikalarıyla uyumlu olmuşlardır.

Keywords

Kadro Dergisi, Devletçilik, Marksizm, Kapitalizm, İnkılâp

Ideologic Design of Kadro Magazine In The Foundation Republic of Turkey

Abstract

Republic of Turkey has positioned itself in the capitalist Western countries and as the country started to improve, slightly later World economic crisis in 1929 has emerged. This is why economic and social problems have been felt deeply in Turkey. Citizens were not happy with the government as the country has just relieved itself from the War of Independence and severe financial problems. Economic problems have even brought more stress to the citizens. In addition, a necessity has arisen in order to invest with the support of the state, thus a decision has been made so investment with the support of state has taken place as private entrepreneurship failed to do so. The “Stateship” philosophy has emerged and however it should not mean that capitalism has been forgone. At that time, stateship policies had to be implemented to enhance capitalism. This is why the emergence of Kadro magazine has been favorable as managers tried to get support ideologically in terms of implementing stateship policies. Even though Kadro Magazine founders have originated from Marxist tradition, they have not brought this approach to the Kadro Magazine management despite the state’s “Stateship” implementation. They worked well with the government policies

Keywords

Kadro Magazine, Statism, Marksizm, Capitalism, Reform

References

• Alemdar, K. (1978). “Basında Kadro Dergisi ve Kadro Hareketi İle İlgili Bazı Görüşler”. http://kadrodergisi.com, Erişim Tarihi: 05.08.2015.
• Aydemir, Ş.S. (2003). İnkılap ve Kadro. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Aydemir, Ş.S. (1932). “İnkılap Heyecanı”. Kadro Aylık Fikir Mecmuası (Tıpkı Basım 1- 18. Sayıları 1932- 1933). (Kasım 2011), Cilt 1, Sayı 2. İstanbul: İleri Yayınları.
• Aydemir, Ş.S. (1932). “İnkılap Bitti mi?”. Kadro Aylık Fikir Mecmuası (Tıpkı Basım 1- 18. Sayıları 1932- 1933). (Kasım 2011), Cilt 1, Sayı 3. İstanbul: İleri Yayınları.
• Aydemir, Ş.S. (1933). “Beynelmilel Fikir Hareketleri Arasında Türk Nasyonalizmi III. Türk Nasyonalizmi”. Kadro Aylık Fikir Mecmuası (Tıpkı Basım 19- 36. Sayıları 1933- 1934).(Kasım 2011), Cilt 2, Sayı 20. İstanbul: İleri Yayınları.
• Aydemir, Ş.S. (1933). “Milli İktisat Planı ve Şeker Sanayimiz”. Kadro Aylık Fikir Mecmuası (Tıpkı Basım 19- 36. Sayıları 1933- 1934).(Kasım 2011), Cilt 2, Sayı 24. İstanbul: İleri Yayınları.
• Aydemir, Ş.S. (1934). “Programlı Devletçilik”. Kadro Aylık Fikir Mecmuası (Tıpkı Basım 19- 36. Sayıları 1933- 1934).(Kasım 2011), Cilt 2, Sayı 34. İstanbul: İleri Yayınları.
• Belge, B.A. (1932). “İnkılabımızın Sesi”. Kadro Aylık Fikir Mecmuası (1- 18. Sayıları 1932- 1933). (Kasım 2011), Cilt 1, Sayı 11. İstanbul: İleri Yayınları.
• Bostancı, N. (1990). Kadrocular ve Sosyo-Ekonomik Görüşleri. Kültür Bakanlığı Yayınları Kültür Eserleri Dizisi, No. 156
• Çavdar, T. (2004). Türkiye’nin Demokrasi Tarihi. 3. Baskı, Ankara: İmge Kitabevi.
• Demirci, F. (2006). Kadro Hareketi ve Kadrocular. Kütahya: Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 15.
• Ertan, T.F. (1994). Kadrocular ve Kadro Hareketi. Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Hamdi, A. (1933). “Türk Devletçiliği ve Himayeci Ferdiyetçilik”. Kadro Aylık Fikir Mecmuası (Tıpkı Basım 19- 36. Sayıları 1933- 1934).(Kasım 2011), Cilt 2, Sayı 22. İstanbul: İleri Yayınları.
• Işık, M. Ve Eşitti, Ş. (2014). “Kadro Dergisinde Üçüncü Yol Söylemi”. TSA Dergisi, Yıl 18, Sayı 2.
• İnönü, İ. (1933). “Fırkamızın Devletçilik Vasfı”. Kadro Aylık Fikir Mecmuası (Tıpkı Basım 19- 36. Sayıları 1933- 1934).(Kasım 2011), Cilt 2, Sayı 22. İstanbul: İleri Yayınları.
• Hamdi, A. (1933). “Türk Devletçiliği ve Himayeci Ferdiyetçilik”. Kadro Aylık Fikir Mecmuası (Tıpkı Basım 19- 36. Sayıları 1933- 1934).(Kasım 2011), Cilt 2, Sayı 22. İstanbul: İleri Yayınları.
• Kadro Aylık Fikir Mecmuası (Tıpkı Basım 1- Sayıları 1932- 1933). (Kasım 2011), Cilt 1, İstanbul: İleri Yayınları.
• Kadro Aylık Fikir Mecmuası (Tıpkı Basım 19- 36 Sayıları 1933- 1934). (Kasım 2011), Cilt II, İstanbul: İleri Yayınları.
• Karaosmanoğlu, Y.K. (1932). “Ankara, Moskova, Roma”. Kadro Aylık Fikir Mecmuası (Tıpkı Basım 1- 18. Sayıları 1932- 1933). (Kasım 2011), Cilt 1, Sayı 10. İstanbul: İleri Yayınları.
• Karaosmanoğlu, Y.K. (1984). Zoraki Diplomat. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Sezgin, Ö. (1978). “Kadro Hareketi”. http://kadrodergisi.com, Erişim Tarihi: 05.08.2015.
• Sunar, L. (2004). “Kadro Dergisi/Hareketi ve Etkileri”. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, Cilt 2, Sayı 1, 511- 526.
• Şişmanov, D. (1990). Türkiye’de İşçi ve Sosyalist Hareketi (Kısa Tarih: 1908- 1965), İstanbul: Alfa Yayınları.
• Talay, Birsen (2002). “Yakup Kadri Karaosmanoğlu”. Modern Türkiye’de Siyasî Düşünce, Cilt 2: Kemalizm, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Tevetoğlu, F. (1967). Türkiye’de Sosyalist ve Komünist Hareketler(1910- 1960). Ankara: Yalçın Yayınları.
• Tör, V.N. (1932). “Müstemleke İktisadiyatından Millet İktisadiyatına”. Kadro Aylık Fikir Mecmuası (Tıpkı Basım 1- 18. Sayıları 1932- 1933). (Kasım 2011), Cilt 1, Sayı 1. İstanbul: İleri Yayınları.
• Tör, V.N. (1933). “Devletin Yapıcılık ve İdarecilik Kudretine İnanmak Gerektir”. Kadro Aylık Fikir Mecmuası (Tıpkı Basım 1- 18. Sayıları 1932- 1933). (Kasım 2011), Cilt 1, Sayı 15. İstanbul: İleri Yayınları.
• Tör, V.N. (1933). “İktisatta İstiklal”. Kadro Aylık Fikir Mecmuası (Tıpkı Basım 19- 36. Sayıları 1933- 1934).(Kasım 2011), Cilt 2, Sayı 22. İstanbul: İleri Yayınları.
• Tökin, İ.H. (1933). “Milli Kurtuluş Devletçiliği”. Kadro Aylık Fikir Mecmuası (Tıpkı Basım 19- 36. Sayıları 1933- 1934).(Kasım 2011), Cilt 2, Sayı 19. İstanbul: İleri Yayınları.
• Tunaya, T.Z. (2010). Türkiye’nin Siyasi Hayatında Batılılaşma Hareketi. 2. Baskı, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Türkdoğan, O. (1999). Kemalist Modelde Fert ve Devlet İlişkiler. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Türkeş, M. (1999). Ulusçu Sol Bir Akım Kadro Hareketi. 1. Baskı, Ankara: İmge Kitabevi.
• Uludağ, M.E. (2005). Üç Devrin Yol Ayrımında: Yakup Kadri Karaosmanoğlu. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Yanardağ, M. (2012). Kadro Hareketi. 3. Baskı, İstanbul: Destek Yayınevi.