‘FEMİNİST DERGİSİ’NİN KAPAK SAYFALARININ İNCELENMESİ

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 1, 21 - 47, 21.01.2021

Ali Korkmaz , Derya Boyraz

Öz

Dergiler, bulundukları dönemin tarihini, toplumsal olaylarını ve kültürlerini aktaran en önemli materyaldir. Dergilerin kurulmasında bu etkenlerin varlığının yanı sıra her zaman ideolojik bir gayeye ulaşma amacı da yer almaktadır. Çalışmada incelenen Feminist dergisi de “kadınların sesi olmak, özgür olduklarını haykırmak ve şiddete karşı tek yürek” olma gibi kadın odaklı temeller üzerine kurulmuştur. Son dönemlerde yaşanan kadına karşı şiddet, taciz ve cinayet olaylarının artması nedeniyle kadınların mağduriyetini dile getirmek ve haklarının olduğunu hatırlatmak anlamında böyle bir çalışma yapılması gerekli görülmüştür. Çalışmanın kavramsal çerçevesi kadın hakları, kadın hareketleri, feminizm ve bununla ilgili Türkiye’de 1980’lerde yaşanan başlıca olaylar üzerinde durulmuştur. Bu bağlamda Feminist dergisinin tüm sayılarının kapak sayfaları göstergebilimsel yöntemle görseller, renkler, jest ve mimikler ile sloganlar üzerinden incelenmiştir. Genel olarak incelendiğinde de ana temayı “kadına karşı şiddet ve baskı” sorunları oluşturmuştur.

Anahtar Kelimeler

Feminist Dergisi, feminizm, kadın, kadın hareketleri, 1980'lerde Türkiye

FEMİNİST DERGİSİ’NİN KAPAK SAYFALARININ İNCELENMESİ

Öz

Dergiler, bulundukları dönemin tarihini, toplumsal olaylarını ve kültürlerini aktaran en önemli materyaldir. Dergilerin kurulmasında bu etkenlerin varlığının yanı sıra her zaman ideolojik bir gayeye ulaşma amacı da yer almaktadır. Çalışmada incelenen Feminist dergisi de “kadınların sesi olmak, özgür olduklarını haykırmak ve şiddete karşı tek yürek” olma gibi kadın odaklı temeller üzerine kurulmuştur. Son dönemlerde yaşanan kadına karşı şiddet, taciz ve cinayet olaylarının artması nedeniyle kadınların mağduriyetini dile getirmek ve haklarının olduğunu hatırlatmak anlamında böyle bir çalışma yapılması gerekli görülmüştür. Çalışmanın kavramsal çerçevesi kadın hakları, kadın hareketleri, feminizm ve bununla ilgili Türkiye’de 1980’lerde yaşanan başlıca olaylar üzerinde durulmuştur. Bu bağlamda Feminist dergisinin tüm sayılarının kapak sayfaları göstergebilimsel yöntemle görseller, renkler, jest ve mimikler ile sloganlar üzerinden incelenmiştir. Genel olarak incelendiğinde de ana temayı “kadına karşı şiddet ve baskı” sorunları oluşturmuştur.

Anahtar Kelimeler

Feminist Dergisi, Feminizm, Kadın, Kadın Hareketleri, 1980’lerde Türkiye.

Kaynakça

• Arat, N. (1997). “Yaşanan Örneklerinde Şeriat ve Kadın”, 9-26. Kadınların Gündemi (Necla Arat), Say Yayınları, İstanbul.
• Atılgan, D. K. (2013). “Antik Yunan’da Toplumsal Cinsiyet Rollerinin Temsili”. Yedi: Sanat, Tasarım Ve Bilim Dergisi. İzmir Ekonomi Üniversitesi, Güzel Sanatlar ve Tasarım Fakültesi. 10, 15-27.
• Barthes, R. (2018). Göstergebilimsel Serüven. (Çev. Mehmet Rifat ve Sema Rifat). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Berktay, F. (1997). “Tanımlanması Serbest Bir Nesne: Kadın”, 89-97. Kadınların Gündemi (Necla Arat). İstanbul: Say Yayınları.
• Bilmiş, H. O. (2006). 1988-1990 Yıllarında Dünya Değişirken Türkiye’de Sosyalist Feminizme Kaktüs’ten Bakmak. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kadın Çalışmaları Bilim Dalı.
• Bora, A. ve Asena G. (2016). 90’larda Türkiye’de Feminizm. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Fiske, John. (2013). İletişim Çalışmalarına Giriş. (Çev. Süleyman İrvan). Ankara: Pharkmakon Yayınevi.
• Işık, S. N. (2016). “1990’larda Kadına Yönelik Aile İçi Şiddetle Mücadele Hareketi İçinde Oluşmuş Bazı Gözlem ve Düşünceler”, 41-72. 90’larda Türkiye’de Feminizm (Aksu Bora ve Asena Günal), İletişim Yayınları, İstanbul.
• Kardam, F. ve Yıldız E. (2016). “1990’ların Sonunda Bir kadın İletişim Kuruluşu: Uçan Süpürge”, 87-108. 90’larda Türkiye’de Feminizm (Aksu Bora ve Asena Günal), İstanbul: İletişim Yayınları.
• Kılıç, S. M. (2019).“Cumhuriyet Dönemi Kadın Dergileri (1923-1992)”. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi. 10 (17), 2139-2156.
• Kırkpınar, L. (2001). Türkiye’de Toplumsal Değişme ve Kadın. Ankara: Kalkan Matbaacılık.
• Odabaşı, H. A. (2006). Grafikte Temel Tasarım. İstanbul: Yorum Sanat Yayınları.
• Oktay, S. (1997). “Medeni kanunda Kadın”, 51-64. Kadınların Gündemi (Necla Arat). İstanbul: Say Yayınları.
• Özdemir, A. (2012). Beden Dili Etkili İletişim Etkili Konuşma. Ankara: Altınpost Yayıncılık.
• Özen, H. (1994). Tarihsel Süreç İçinde Türk Kadın Gazete ve Dergileri (1868-1990). İstanbul: Graphis Ltd.
• Özüdoğru, B. (2018). “Beyaz Feminizm Ve Öteki Kadınlar”. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. 12, 304-319.
• Peltekoğlu, F. B. (1995). “Dergiciliğin Gelişimi ve Türkiye’de Kadın Dergileri”. Marmara Üniversitesi İletişim Dergisi. 9, 113-139.
• Rifat, M. (2008). XX. Yüzyılda Dilbilim ve Göstergebilim Kuramları. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Salmış, F. (2012). Söz, Renk, Mekan ve İmaj Uyumunda Beden Dili – Beden Dili ve Kodları-. İstanbul: Elit Kültür.
• Sancar, S. (2014). Türk Modernleşmesinin Cinsiyeti: Erkekler Devlet, Kadınlar Aile Kurar. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Schroeder, S. K. (2007). Popüler Feminizm: Türkiye ve Britanya’da Kadın Dergileri. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• Sözen, M. (2003). Sinemada Renk –Sembolik Anlamlar-. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Tekeli, Ş. (2015). “1980’ler Türkiye’sinde Kadınlar”, 15-46. 1980’ler Türkiye’sinde Kadın Bakış Açısından Kadınlar (Şirin Tekeli), İstanbul: İletişim Yayınları.
• Tekeli, Ş. (2017). Feminizmi Düşünmek. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Timisi, N. ve Meltem A. G. (2016). “1980’ler Türkiyesi’nde Feminist Hareket: Ankara Çevresi”, 13-39. 90’larda Türkiye’de Feminizm (Aksu Bora ve Asena Günal), İstanbul: İletişim Yayınları.
• İnternet Kaynakları Dayağa Karşı Dayanışma Kampanyası (http://bianet.org/kadin/medya/10139-dayaga-karsi-dayanisma-kampanyasi-bildirisi-1987) (Erişim Tarihi: 19.12.2019).
• Feminist Dergisi http://www.pazartesidergisi.com/feminist.html (Erişim Tarihi: 10.11.2019).
• Feminist Dergisi Tanıtımı (https://www.birazoku.com/feminist-dergisi-tum-sayilar-tipkibasim-kolektif) (Erişim Tarihi: 23 Aralık 2019).
• Koç, H. (Ekim 1987). Feminist Dergisi (http://www.pazartesidergisi.com/pdf/Feminist3.pdf) 3. Sayı (Erişim Tarihi: 9 Ocak 2020).
• Madde 438. (http://www.kararlaryeni.anayasa.gov.tr/Karar/Content/45464874-be29-4931-bb44-0bf2ae0415ef?excludeGerekce=False&wordsOnly=False). (Erişim Tarihi: 08 Ocak 2020).
• Türk Dil Kurumu https://sozluk.gov.tr/?kelime= (Erişim Tarihi: 23 Aralık 2019).