Research on the Effect of Workflow Experience on Digital Addiction

Yıl 2025, Cilt: 4 Sayı: 2, 49 - 68

Serdar Daşcı , Gamze Ebru Çiftçi

Öz

İş Akış Deneyiminin Dijital Bağımlılığa Etkisi Üzerine Bir Araştırma

Öz

Bu çalışmanın amacı, öğretmenlerde iş akış deneyiminin dijital bağımlılığa etkisini incelemektir. Araştırmanın örneklemini, Çorum il merkezinde Milli Eğitim Müdürlüğünde çalışan rastgele belirlenmiş 351 öğretmen oluşturmuştur. Veriler IBM SPSS programı ile p<0,05 anlamlılık düzeyinde değerlendirilmiştir. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistiksel analizler (sayı, yüzde, ortalama, standart sapma), değişkenler ile demografik özelliklerin karşılaştırılmasında bağımsız örneklem t testi ve tek yönlü varyans analizleri, post-hoc analizler ve ilişki arayıcı regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre iş akış deneyimi boyutlarından işten zevk alma ve motivasyon ile dijital bağımlılık boyutlarından negatif hayat kalitesi düzeyleri arasında bir ilişki tespit edilmemiştir. Demografik özellikler bakımından cinsiyet ve medeni durumun iş akış deneyimi ve dijital bağımlılık düzeyleri üzerinde bir etkisi olmadığı bulunmuştur. İş akış deneyiminin dijital bağımlılık üzerinde negatif bir etkisi olduğu görülmüştür. Sonuçlar iş akış deneyimi, işe adanma ile dijital bağımlılık boyutlarından aşırı kullanım, bırakamama ve negatif hayat kalitesi arasında; ayrıca iş akış deneyimi, işten zevk alma ve motivasyon düzeyleri ile dijital bağımlılık boyutlarından aşırı kullanım ve bırakamama arasında negatif yönlü ve anlamlı bir ilişki olduğunu göstermektedir. Ancak iş akış deneyimi, işten zevk alma ve motivasyon düzeyleri ile dijital bağımlılık boyutlarından negatif hayat kalitesi arasında anlamlı bir ilişki olmadığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Anahtar Kelimeler: Akış , İş Akış deneyimi , Bağımlılık , Dijital Bağımlılık

Etik Beyan

Bu çalışmada Hitit Üniversitesi’nden 2023-99 sayı ve 08.05.2023 tarihli numaralı etik kurul belgesi alınmıştır. Araştırmayı yürütürken her türlü etik kurallarına uyulmuştur.

Kaynakça

• Atalay, Z. (2019). Mindfulness-bilinçli farkındalık, İnkılap Kitabevi Yayın :İstanbul.
• Atalı, Y. & Siyez, D. M. (2023). İş akışı deneyimi. Kariyer Psikolojik Danışmanlığı Dergisi, 6(2), 86-100.
• Atombo, C., Wu, C., Zhang, H. & Wemegah, T. D. (2017). Perceived enjoyment, concentration, intention, and speed violation behavior: Using flow theory and theory of planned behavior, Traffic Injury Prevention, 18(7), 694-702.
• Awofala, A. O. A., & Esealuka, A. R (2021). Nomophobia, smartphone addiction, depression, and anxiety as predictors of ınternet addiction among nigerian preservice mathematics teachers. Journal of Informatics and Vocational Education, 4(3), 107-117.
• Colombo, L., & Zito, M. (2014), Demands, resources and the three dimensions of flow at work. A study among professional nurses. Open Journal of Nursing, 4, 255-264.
• Çelik, E., & Çelik, O. T. (2023). Çocuklarda dijital bağımlılığın öncülleri ve ardılları: Bir metasentez çalışması. Millî Eğitim Dergisi, 52(239), 1913-1944.
• Blachnio, A., & Przepi´orka, A. (2018). Facebook intrusion, fear of missing out, narcissism, and life satisfaction: A cross-sectional study. Psychiatry Research, 259, 514-519.
• Csikszentmihalyi, M. (2018). Akış- mutluluk bilimi. (Çev: B. Satılmış), 3. Baskı. Buzdağı Yayınları:Ankara
• Chen, C., Zhang, K. Z., Gong, X., Zhao, S. J., Lee, M. K., & Liang, L. (2017). Understanding compulsive smartphone use: An empirical test of a flow-based model. International Journal of Information Management, 37(5), 438-454.
• Deci, E. L., & Ryan, R. M. (1987). The support of autonomy and the control of behavior. Journal of Personality and Social Psychology, 53(6), 1024- 1037.
• Değirmenci Tarakcı, H. (2023). Dijital ortamlarda gelişmeleri kaçırma korkusunun iş akış deneyimine etkisinin incelenmesi. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 13(4), 2090-2109.
• Eagleman, D. (2016). Beyin: Senin Hikayen. İstanbul: Domingo Yayıncılık.
• Ertemel, A. V. & Aydın, G. (2018). Dijital ekonomide teknoloji bağımlılığı ve çözüm önerileri. Addicta: The Turkish Journal on Addictions, 5(4), 683-690.
• Ertural, G. (2020). Üniversitede okuyan ebelik ve hemşirelik öğrencilerinin dijital bağımlılıklarının ve akademik öz yeterliliklerinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Esteban-Millat, I., Martínez-López, F.J., Huertas-García, R., Meseguer-Artola, A., & Rodríguez-Ardura, I. (2014). Modelling students' flow experiences in an online learning environment. Comput. Educ., 71, 111 123.
• Gezgin , D. M., Hamutoglu , N. B., & Gemikonakli, O. (2017). Social networks users: fear of missing out in preservice teachers. Journal of Education and Practice, 8(17),. 8(17), 156-168.
• Goleman, D, (1996). Duygusal zekâ (Çev. B. S. Yüksel). Varlık Yayınları: İstanbul.
• Guo, Y. M. & Poole, M. S. (2009). Antecedents of flow in online shopping: a test of alternative models, Information Systems Journal, 19(4), 369-390.
• Güngör, M. (2015). Ulusal bilgi güvenliği: Strateji ve kurumsal yapılanma (Uzmanlık Tezi). Ankara: Bilgi Toplumu Dairesi Başkanlığı.
• Hausman, A. V. & Siekpe, J. S. (2009). The effect of web interface features on consumer online purchase intentions. Journal of Business Research, 62(1), 5-13.
• Hsu, S. H., Wen, M. H., & Wu, M. C. (2009). Exploring user experiences as predictors of MMORPG addiction. Computers & Education, 53(3), 990-999.
• Kesici, A. & Tunç, N. F. (2018). The development of the digital addiction scale for the university students: Reliability and validity study. Universal Journal of Educational Research, 6(1), 91-98.
• Korkmaz, A. (2023). Dijital bağımlılık, dijital bağımlılar için iletişim önerileri. Iksad Publications, Ankara. https://iksadyayinevi.com/wp-content/uploads/2024/01/DIJITAL-BAGIMLILIK-Dijital-Bagimlilar-Icin-Iletisim-Onerileri.pdf.
• Mavi, D., Ayyıldız, P., Topaloğlu, H., & Özdemir, M. (2021). İş akışı envanteri’nin Türkçe’ye uyarlanması: 65 geçerlik ve güvenirlik çalışması. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi,11(3), 1141-1154.
• Moneta, G. B. (2004). The flow model of intrinsic motivation in Chinese: Cultural and personal moderators. Journal of Happiness Studies, 5(2), 181-217.
• Nakamura, J., & Csikszentmihalyi, M. (2002). The concept of flow. C. R. Snyder, & S. J. Lopez (Eds.). Handbook of Positive Psychology içinde (ss. 89–105). New York: Oxford University Press.
• Newport, C. (2018). Pür dikkat. (Çev. O.Öztürk). Metropolis Yayıncılık: İstanbul.
• Park, S., & Hwang, H. S. (2009). Understanding online game addiction: connection between presence and flow. In: Jacko J.A. (eds) Human-Computer Interaction: Interacting in Various Application Domains. HCI 2009. Lecture Notes in Computer Science, vol 5613. Berlin, Heidelberg: Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-642-02583-9_42
• Rettie, R. (2001). An exploration of flow during Internet use. Internet Research, 11(2), 103-113.
• Rozgonjuk , D., Sindermann , C., Elhai , J. D., & Montag, C. (2021). Individual differences in Fear of Missing Out (FoMO): Age, gender, and the Big Five personality trait domains, facets, and items. Personality and Individual Differences, 171. https://doi.org/10.1016/j.paid.2020.110546
• Savcı, M., & Aysan, F. (2017). Teknolojik bağımlılıklar ve sosyal bağlılık: İnternet bağımlılığı, sosyal medya bağımlılığı, dijital oyun bağımlılığı ve akıllı telefon bağımlılığının sosyal bağlılığı yordayıcı etkisi. Düşünen Adam, 30(3), 202-216.
• Şahin, F., & Karahan, M. O. (2021). Akış deneyiminin mobil oyun bağımlılığı ve keşifsel davranış üzerindeki etkisi: Ağızdan ağıza pazarlama kapsamında bir incelenme. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(2), 1314-1331.
• Turan, N. (2019). Akış deneyimi üzerine genel bir literatür taraması. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 37, 181-199.
• Turan, N., & Pala, O. (2021). Çalışmada akış deneyimi ölçeğinin (ÇADÖ) Türkçe uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 76(1), 387-404.
• Turel, O., Serenko, A. & Giles, P. (2011). Integrating technology addiction and use: An empirical investigation of online auction users. MIS quarterly, 1043-1061.
• Wan, C. S., & Chiou, W. B. (2006). Why are adolescents addicted to online gaming? An interview study in Taiwan. Cyberpsychology & Behavior, 9(6), 762-766.
• Wrigley J. W. & Emmerson, S. (2013). The experience of the flow state in live music performance. Psychology of Music. 41(3), 292-305.
• Yengin, D. (2019). Teknoloji bağımlılığı olarak dijital bağımlılık. Turkish Online Journal of Design Art and Communication, 9(2), 130-144.
• Yeşiltaş, M. D., & Ekici, E. (2017). İş akış deneyiminin kişilik özellikleri ve iş stresi ile ilişkisi: Akademik personel üzerine bir araştırma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26(1), 1-11.
• Yılmaz, B. (2019). Ortaöğretim kurumlarındaki öğretmen ve yöneticilerin dijital bağımlılık düzeylerinin incelenmesi: Ankara İli Çankaya İlçesi Örneği (Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Zaman, M., Anandarajan, M., & Dai, Q. (2010). Experiencing flow with instant messaging and its facilitating role on creative behaviors. Computers in Human Behavior, 26(5), 1009-1018.