THE DETERMINANTS OF TAX MORALE IN TURKEY AND EUROPEAN UNION

Year 2014, Volume: 3 Issue: 3, 113 - 144, 01.09.2014

Cevat Bilgin Handan Kaynar

Abstract

Tax morale is defined as an intrinsic motivation to pay taxes and it is closely related with various socio-economic and psychological factors. The aim of this paper is to find out the determinants of tax morale in Turkey and European Union. For this aim, two different ordered probit models are estimated by using the data derived from the World Values Survey database. Germany, Italy, Spain, Poland, Sweden, Finland, Slovenia, Bulgaria and Romania are taken as the European Union countries since these are the only ones among EU members whose data are available at the WVS. Empirical results show that the variables of social capital have the effects on tax morale in both models since they are statistically significant. Besides, the level of education does not have any effect on tax morale in both models. Furthermore, the estimated models demonstrate that the demographic variables can be defined as the determinants of tax morale in EU while these variables are not among the determinants of tax morale in Turkey. Finally, the three of the variables related to the employment status are significant in the EU model, while there is only one of them significant in the model of Turkey

Keywords

Tax morale, tax avoidance, probit model

TÜRKİYE VE AVRUPA BİRLİĞİ’NDE VERGİ AHLAKININ BELİRLEYİCİLERİ

Abstract

Vergi ahlakı vergi ödeme konusundaki içsel bir motivasyon olarak tanımlanmakta ve çeşitli sosyal ve psikolojik unsurlarla yakın ilişki içerisinde bulunmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de ve Avrupa Birliğinde vergi ahlakını belirleyen faktörleri tespit etmektir. Bu amaçla Dünya Değerler Araştırması veritabanından alınan veriler kullanılarak Türkiye ve Avrupa Birliği için ayrı ayrı sıralı probit modelleri tahmin edilmiştir. Avrupa Birliğini temsilen bu veritabanında ilgili verileri bulunan ülkelerden Almanya, İtalya, İspanya, Polonya, İsveç, Finlandiya, Slovenya, Bulgaristan ve Romanya ülkeleri ele alınmaktadır. Elde edilen uygulama sonuçlarına göre, Türkiye ve Avrupa Birliği için tahmin edilen modellerde önemli bazı benzerlik ve farklılıklar bulunmaktadır. Her iki modelde de sosyal sermaye değişkenleri istatistiksel olarak anlamlı bulunduğundan, bu değişkenlerin vergi ahlakını etkilediği söylenebilir. Ayrıca, iki modelde de eğitim düzeyinin vergi ahlakı üzerinde etkisi görünmemektedir. Bunun dışında, demografik değişkenler Türkiye’deki vergi ahlakı üzerinde belirleyici bir özellikte bulunmamasına rağmen, Avrupa Birliği vergi ahlakının belirleyicileri arasında görünmektedir. Ayrıca istihdam durumuna ilişkin değişkenlerin önemli bir kısmı Avrupa Birliği ile ilgili modelde vergi ahlakı üzerinde etki sahibidirler. Türkiye modelinde ise sadece işsiz olanların dışında istatistiksel olarak anlamlı bir değişken bulunmamaktadır

Keywords

Vergi ahlakı, vergiden kaçınma, probit model