R&D, GROWTH AND FOREIGN TRADE TRIANGLE IN TURKIYE: DIRECTED ACYCLIC GRAPHS ANALYSIS

Year 2024, Volume: 13 Issue: 3, 349 - 358, 31.12.2024

Aykut Ekinci , Muhammed Benli , Aynur Dirik

Abstract

The aim of this study is to identify the causal relationships between R&D expenditures, economic growth and foreign trade in Turkiye. For this purpose, we employ data covering the period 1996-2021 and identify inductive causal inference schemes between these variables through Directed Acyclic Graphs (DAGs) analysis. The obtained DAG patterns show that economic growth directly affects R&D expenditures and these expenditures have a direct impact on the volume of foreign trade. The findings of the study also reveal that domestic fixed capital investments are a direct cause of R&D expenditures.

Keywords

R&D, Economic Growth, Foreign Trade, DAGs

TÜRKİYE’DE AR&GE, BÜYÜME VE DIŞ TİCARET ÜÇGENİ: YÖNLENDİRİLMİŞ DÖNGÜSÜZ GRAFLAR ANALİZİ

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de AR&GE harcamaları, ekonomik büyüme dış ticaret arasındaki nedensellik ilişkilerini tespit etmektir. Bu amaçla 1996 – 2021 dönemini kapsayan veriler kullanılmış ve Yönlendirilmiş Döngüsüz Graflar (DAGs) analizi ile bu değişkenler arasındaki tümevarımsal nedensel çıkarım şablonları tespit edilmiştir. Elde edilen DAG şablonları, ekonomik büyümenin AR&GE harcamalarını doğrudan etkilediğini ve bu harcamaların da dış ticaret hacmi üzerinde doğrudan bir etkisi olduğunu göstermektedir. Çalışmadan elde edilen bulgular, ayrıca, yurtiçi sabit sermaye yatırımlarının AR&GE harcamalarının doğrudan bir nedeni olduğunu ortaya koymaktadır.

Keywords

AR&GE, Ekonomik Büyüme, Dış Ticaret, DAGs

References

• AKINCI, M., & SEVİNÇ, H. (2013). Ar&Ge Harcamaları ile Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: 1990 – 2011 Türkiye Örneği. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6 (27), 7-17
• ALTIN, O., & KAYA, A. A. (2009). Türkiye’de Ar-Ge Harcamaları ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensel İlişkinin Analizi. Ege Akademik Bakış Dergisi, 9(1).
• BAĞCI, E. (2018). Endüstri 4.0: Yeni Üretim Tarzını Anlamak. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(24), 122-146.
• BENLİ, M. (2020). Türkiye’de Doğrudan Yabancı Yatırımlar, Karbon Emisyonu ve İktisadi Büyüme: Veriye Dayalı Bir Analiz. Uluslararası Ekonomi ve Yenilik Dergisi, 6(1), 35-59.
• BENLİ, M. (2021). Financial Development, Economic Growth and Poverty, R. Yilmaz, G. Löschnigg (Eds.), Studies on Balkan and Near Eastern Social Sciences (ss. 49-62). Vol. 5, Berlin: Peter Lang.
• BLANCHARD, O. (2017). Macroeconomics. UK: Pearson.
• BOZKURT, C. (2015). R&D Expenditures and Economic Growth Relationship in Turkey. International Journal of Economic and Financial Issues, 5(1), 188-198.
• ÇELİK, A. (2020). Seçilmiş OECD Ülkelerinde Ar-Ge Harcamalarının Makroekonomik Göstergeler Üzerindeki Etkisi. Verimlilik Dergisi, (3), 59-90.
• DUMAN, E. (2019). Türkiye’de Reel GSYH, Ar-Ge Harcamaları ve Ekonomik Çıktılar Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Journal of Academic Value Studies, 3(14), 12-21.
• DURUCAN, A., & ULUKÖK, E. (2022). Ar-Ge Harcamaları, İşsizlik ve Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği. Journal of Entrepreneurship and Innovation Management, 11(1), 1-27.
• GENÇ, A. G. M. C., & ATASOY, A. G. Y. (2010). Ar&Ge Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Panel Veri Analizi. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 5(2).
• GLYMOUR, C., ZHANG, K., & SPİRTES, P. (2019). Review of Causal Discovery Methods Based on Graphical Models. Frontiers in Genetics, 10, 524.
• GÜDEK, B. (2023). Endüstriyel Dönüşüm ve Endüstri 5.0. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(4), 1129-1142.
• KORKMAZ, S. (2010). Türkiye’de AR-GE Yatırımları ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin Var Modeli İle Analizi. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 5(20), 3320-3330.
• KWON, D. H., ve BESSLER, D. A. (2011). Graphical Methods, Inductive Causal Inference, and Econometrics: A Literature Review. Computational Economics, 38(1), 85-106.
• ÖZ, E., & KUTBAY, H. (2017). Türkiye ve Seçilmiş Ülkelerde Ar-Ge Faaliyetlerine Yönelik Uygulanan Vergi Teşviklerinin Karşılaştırılması. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 24(3), 783-802.
• ÖZKAN, G., & YILMAZ, H. (2017). Ar-Ge Harcamalarının Yüksek Teknoloji Ürün İhracatı ve Kişi Başı Gelir Üzerindeki Etkileri: 12 AB Ülkesi ve Türkiye İçin Uygulama (1996-2015). Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 12(1), 1-12.
• PAKSOY, H. M. (2017). İşletmelerin Satışa Sunacağı Yeni Ürünlerin Pazarda Tutunmasını Etkileyen Faktörler. Girişimcilik İnovasyon ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 1(1), 67-86.
• SOREMEKUM, O., ve MALGWI, C. A. (2012). Exploring the Relationship Between Foreign Direct Investment and Mobile Technology in Africa: An Application of Directed Acyclic Graphs. Case Studies in Business, Industry And Government Statistics, 5(1), 58-66.
• SPİRTES, P., GLYMOUR, C. ve SCHEİNES, R. (2000). Causation, Prediction, and Search. Second Edition, Cambridge, MA: MIT Press.
• SUNGUR, O., AYDIN, H. İ. ve EREN, M. V. (2016). Türkiye’de Ar-Ge, İnovasyon, İhracat ve Ekonomik Büyüme Arasında İlişki: Asimetrik Nedensellik Analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(1), 173-192.
• TAŞ, Ş., TAŞAR, İ., & AÇCI, Y. (2017). Ar-Ge Harcamaları ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(2), 178-187.
• TURNA, Y., & ÖZCAN, A. (2022). Firmaların Ar-ge Harcamaları ile Etkinlik Düzeyleri ve Toplam Faktör Verimlilikleri Arasındaki Nedensellik İlişkisi (BİST’te Faaliyet Gösteren Firmalar Üzerinde Bir İnceleme). Alanya Akademik Bakış, 7(2), 1015-1027.
• YANG, J., GUO, H., & WANG, Z. (2006). International Transmission of Inflation among G-7 Countries: A Data-Determined VAR Analysis. Journal of Banking & Finance, 30(10), 2681-2700.
• YAYLALI, M., AKAN, Y., & IŞIK, C. (2010). Türkiye’de Ar&Ge Yatırım Harcamaları ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Eş-Bütünleşme ve Nedensellik İlişkisi: 1990–2009. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 5(2).