SAĞLIK ÇALIŞANLARININ SAĞLIKTA KALİTE OKURYAZARLIĞI DÜZEYLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: KAYSERİ ÖRNEĞİ

Year 2024, Volume: 4 Issue: 2, 117 - 129, 31.12.2024

Zühal Kınış , Fatih Denizli , Etem Hızaler

Abstract

Bu çalışma sağlık çalışanlarının sağlıkta kalite okuryazarlığı düzeylerini değerlendirmek ve demografik özelliklere göre farklılık gösterip göstermediğini ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Çalışmanın amacı doğrultusunda 370 sağlık çalışanı çalışmaya katılmıştır. Çalışmada 30 ifadeden oluşan “Sağlıkta Kalite Okuryazarlığı Ölçeği” kullanılmış olup veriler anket tekniği ile toplanmıştır. Elde edilen verilerin analizinde tanımlayıcı analizler, korelasyon analizi, t-testi ve ANOVA analizlerinden yararlanılmıştır. Çalışma, sağlık çalışanlarının sağlıkta kalite okuryazarlığı düzeyleri ile standartlar, istek, tutum ve farkındalık alt boyutlarının ortanca değerin üzerinde yüksek olduğunu ortaya koymuştur. Ayrıca, sağlık çalışanlarının sağlıkta kalite okuryazarlığı düzeyleri ile standartlar, istek, tutum ve farkındalık alt boyut ortalamalarının demografik özelliklere (cinsiyet, yaş grubu, unvan, çalışma yılı) göre anlamlı farklılıklar gösterdiği tespit edilmiştir. Araştırma bulguları sağlık çalışanlarının sağlıkta kalite okuryazarlığı konusunda ortalamanın üzerinde bir okuryazarlığa sahip olduğunu göstermektedir. Bu çalışma, sağlık sektöründeki yöneticilere çalışanların kalite yönetimi, standartları ve süreçleri hakkında yeterli bilgi ve farkındalıklarını artırmak için uygulamaya dönük faydalanabilecekleri bir çalışma olacağı, stratejik kalite planlama ve politika oluşturma sürecinde önemli bilgiler sunacağı ve ilgili alan yazındaki boşluğu doldurmaya yönelik katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Keywords

Sağlıkta Kalite, Kalite okuryazarlığı, Sağlık çalışanları, Kalite yönetimi

EVALUATION OF HEALTH QUALITY LITERACY LEVELS OF HEALTHCARE WORKERS: THE CASE OF KAYSERİ

Abstract

This study was conducted to evaluate the health quality literacy levels of health care workers and to reveal whether they differ according to demographic characteristics. In line with the aim of the study, 370 healthcare workers participated in the study. The "Health Quality Literacy Scale", which consists of 30 statements, was used in the study and the data were collected via a questionnaire. Descriptive analyses, correlation analysis, t tests and ANOVA were used to analyze the data obtained. The study revealed that the health quality literacy levels of healthcare workers, along with the subdimensions of standards, desire, attitude, and awareness, were higher than the median values. Additionally, the health quality literacy levels of healthcare workers, as well as the subdimension averages of standards, desire, attitude, and awareness, showed significant differences according to demographic characteristics (gender, age group, title, years of service). The findings of the study show that healthcare professionals have above-average literacy in healthcare quality literacy. It is thought that this study will be a practical study that managers in the health sector can benefit from in order to increase the adequate knowledge and awareness of employees about quality management, standards and processes, provide important information in the strategic quality planning and policy making process, and contribute to filling the gap in the relevant literature.

Keywords

Quality in health, Quality literacy, Health workers, Quality management

References

• Ablak, K. (2019). Toplam kalite yönetimi yaklaşımının insan kaynakları yönetiminde iş tatminine etkisi: Akredite sağlık kuruluşlarına yönelik bir araştırma [Doktora tezi]. Üsküdar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye, İstanbul.
• Aggarwal, A., Aeran, H., and Rathee, M. (2019). Quality management in healthcare: The pivotal desideratum. Journal of Oral Biology and Craniofacial Research, 9(1), 1-3. https://doi.org/10.1016/j.jobcr.2018.06.006
• Akyüz, S., and Akyüz, F. (2015). Hastane çalışanlarının kalite ve akreditasyon faaliyetlerine bakışı: Karşılaştırmalı bir analiz. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 2(2), 90-97.
• Bulut, B. (2021). Türkiye'de sağlık çalışanlarının sağlık turizmi kapsamında hasta iletişim algıları ile sağlık hizmeti kalite algılarının incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi, Alanya.
• Çetin, Ç., and Arslan, L. (2020). Toplam kalite yönetimi (7. baskı). Beta Yayınevi.
• Ehlers, U. D. (2007). Quality literacy - Competencies for quality development in education and e-learning. Educational Technology & Society, 10(2), 96-108.
• Esendemir, E., and Erkan, I. (2024). Hastane çalışanlarının kalite algısı ile hasta güvenliği kültürü arasındaki ilişkinin incelenmesi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 27(3), 499-512. https://doi.org/10.61859/hacettepesid.1457759
• Erdem, F. (2022). Sağlık çalışanlarında kalite algısı: İki devlet hastanesi karşılaştırma örneği (Yüksek lisans tezi). İstanbul Maltepe Üniversitesi, İstanbul.
• George, D., and Mallery, M. (2010). SPSS for Windows step by step: A simple guide and reference (17.0 update, 10a ed.). Pearson.
• Georgiou, M. K., Merkouris, A., Hadjibalassi, M., and Sarafis, P. (2021). Contribution of healthcare professionals in issues that relate to quality management. Materia Socio-Medica, 33(1), 45.
• Hupal, A. F. (2019). Sağlıkta kalite standartlarına yönelik uygulamaların, sağlık çalışanlarının kalite algılarına etkisi (Amasya Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi örneği) (Yüksek lisans tezi). İstanbul Esenyurt Üniversitesi, İstanbul.
• Kaya, S. (2014). Sağlık hizmetlerinde kalite kavramı. In S. Kaya (Ed.), Sağlık kurumlarında kalite yönetimi 2-29. Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Özdamar, K. (2003). Modern bilimsel araştırma yöntemleri. Kaan Kitabevi.
• Sarıduman, M. (2016). Sağlık kuruluşlarında toplam kalite yönetimi akreditasyon uygulamalarının ve kalite algısı arasındaki ilişkinin belirlenmesi: Örnek bir uygulama (Yüksek lisans tezi). Atılım Üniversitesi, Ankara.
• Turan, A., and Altıntaş, M. (2024). Sağlık çalışanlarında kalite okuryazarlığı: Bir ölçek geliştirme ve alan çalışması. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 27(1), 121-138.
• Turali, Y. (2021). Bir özel hastanede çalışan hemşirelerin kalite yönetimi konusundaki bilgi tutum ve davranışları [Yüksek lisans tezi]. İstanbul Medipol Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Viljoen, S., and Van Waveren, C. C. (2008). An improved model for quantifying an organisational quality culture. In PICMET ’08 – 2008 Portland International Conference on Management of Engineering & Technology (pp. 1781-1789). https://doi.org/10.1109/PICMET.2008.4599797
• Zeithaml, V. A., Parasuraman, A., and Leonard, L. B. (1996). The behavioral consequences of service quality. Journal of Marketing, 60(2), 31-46. https://doi.org/10.1177/002224299606000203