APOCALYPSIS CUM FIGURIS OR CONTINUITY OF HISTORY

Yıl 2024, Cilt: 10 Sayı: 18, 62 - 79, 14.01.2024

Denizhan Ülgen Deniz

Öz

This essay delves into the interpretation of the text taken by the theater director Jerzy Grotowski and his ensemble, Laboratory Theatre, in their staging of Apocalypsis cum figuris. Grotowski asserts that theater is essentially an encounter. Encounter is deeply embedded with the structure of theater itself. Moreover, it can be considered as a realm wherein theater texts are tested through real life. Accordingly, Apocalypsis cum figuris can be considered as an encounter between fictional reality of the Gospels and lived reality. This essay conceives encounter as continuity of history. The concept of continuity of history that I posit in this essay is explained as relying on Alain Badiou’s text, Theses on Theater, wherein he explores how a fictional reality can be authentically presented on a stage without straying significantly from the original text. Exploring the production of Apocalypsis cum figuris and benefiting Badiou’s first, fourth and fifth thesis on theater, this essay tries to expose what is art of theater about, when it goes beyond pure fiction.

Anahtar Kelimeler

Constellation, diffusion, Apocalypsis cum figuris, encounter, continuity of history

APOCALYPSIS CUM FIGURIS YA DA TARİHİN DEVAMI

Öz

Bu yazı, yönetmen Jerzy Grotowski ve ekibinden oluşan Tiyatro Laboratuvarı’nın, Apocalypsis cum figuris isimli prodüksiyonda metinle kurduğu ilişkiyi incelemektedir. Grotowski’ye göre tiyatro bir karşılaşmadır. Karşılaşma, tiyatro sanatının yapısıyla ilgili olduğu kadar, ele alınan metni, yaşanan gerçeklikte sınama arzusunun da bir uzantısıdır. Buna göre Apocalypsis cum figuris, Dört İncil’deki gerçeklikle, yaşanan gerçeklik arasında bir karşılaşmadır. Bu yazı, bu karşılaşmayı tarihin devamı olarak görür. Bu yazıya ait bir tanımlama olan tarihin devamı kavramı, yazar Alain Badiou’nun, içinde, bir metindeki gerçekliğin sahnede mutlak manada nasıl karşılanabileceğini tartıştığı, Tiyatro Üzerine Tezler başlıklı metinden yola çıkarak açıklanır. Sonuç olarak, bu yazı, Badiou’nun tiyatro üzerine birinci, dördüncü ve beşinci tezlerinden faydalanarak ve Apocalypsis cum figuris prodüksiyonunu inceleyerek, tiyatro bir kurmacadan ibaret olmadığında, tiyatro sanatının neyle ilgili olmaya başladığına temas etmeye çalışmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Takımyıldız, difüzyon, Apocalypsis cum figuris, karşılaşma, tarihin devamı

Kaynakça

• Aristoteles (2001). Poetika (İ.Tunalı,Çev.). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Avery R., Bezmez S., Edmonds A. G. ve diğerleri (editörler) (1992). Redhouse. İstanbul: Milliyet Tesisleri.
• Badiou, A. (2017). Başka Bir Estetik-Sanatlar İçin Küçük Bir Kılavuz (A. U. Kılıç, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Burzynski, T. (2015). Curiosity and a Readiness to Search for the New-Antoni Jaholkowski Talks to Tadeusz Burzynski (D, Jamieson, A. Karsznia, tr.). P. Allain, G. Ziolkowski (Eds.). Voices From Within: Grotowski’s Polish Collaborators (s. 95-99), London: Routledge Taylor and Francis.
• Croyden, M. (2006). “I Said Yes to the Past”: İnterview with Jerzy Grotowski/Margaret Croyden (H. Klibbe, tr.). L. Wolford, R. Schechner (Eds.). The Grotowski Sourcebook (s. 90- 93). Digital Printing: Rotledge.
• Deniz, D. Ü. (2012). Grotowski Tiyatrosunda “Bütünsel Edim” (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Dostoyevski, F. M. (2002). Karamazov Kardeşler (E. Altay, Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları. Fried, M. (1998). Art and Objecthood. United States of America: The University of Chiago Press.
• Flaszen, L. (1991). Apocalypsis cum figuris (A.C. Yalaz, Çev.). Mimesis Tiyatro/Çeviri- Araştırma Dergisi, Sayı: 4, 191-201.
• Forsythe, E. (1994). Ludwik Flaszen’le Söyleşi (Ç. Genç, Çev.). Mimesis Tiyatro/Çeviri- Araştırma Dergisi, Sayı: 5, 139-170.
• Grotowski, J. (2008). On the Genesis of Apocalypsis (K. Salata, tr.). The Drama Review, 52(2), 40-51, 12.11. 2023, http://www.jstor.org/stable/25145513.
• Hoffman, T,; Schechner, R. (1991). Amerika Karşılaşması (A. C. Yalaz, Çev.). Mimesis Tiyatro/Çeviri-Araştırma Dergisi, Sayı: 4, 91-111.
• Kattan, N. (1991). Tiyatro Bir Karşılaşmadır (S. Saral, Çev.). Mimesis Tiyatro/Çeviri- Araştırma Dergisi, Sayı: 4, 87-90.
• Kumiega, J. (1991). Apocalypsis cum figuris-Çeviri ve Kişisel Değerlendirme (H. Gürel, Çev.). Mimesis Tiyatro/Çeviri-Araştırma Dergisi, No: 4, 205-234.
• Kumiega, J. (1985). The Theatre of Grotowski. London and New York: Methuen.
• Mallarmé, S. (2015). Stéphane Mallarmé (Ö. Aygün, Çev.). İstanbul: Edebi Şeyler.
• Meillassoux, Q. (2012). The Number and the Siren-A Decipherment of Mallarmé’s Coup De Dés (R. Mackay, tr.). UK: Sequence Press.
• Oral, Z. (1994). Karanlıkta Işık. İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.
• Osinski, Z. (1986). Grotowski and His Laboratory (L. Vallee, R. Findlay, tr.). New York: PAJ Publications.
• Pearson, R. (2021). Stéphane Mallarmé (Z. Ünalan, Çev.). İstanbul: Runik Kitap.
• Suner, Ş. (yayına hazırlayan); Mann T. (2013). Doktor Faustus. İstanbul: Can Sanat Yayınları.
• Yavuz, S.; Yüzgüller, S. (2016). Acıyı Okumak: Temsil ve İfade Bağlamında Pieta Betimleri. Art-Sanat, 5, 47-62. Erişim: 12.11.2023, chrome- extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://dergipark.org.tr/tr/download/article- file/780408.