Bibliometric Analysis of Postgraduate Theses on Sustainable Water Resources in Türkiye (1997-2024)

Year 2025, Volume: 8 Issue: 1, 1 - 16, 18.06.2025

Esra Karabalık , Emel Güven , Tamer Eren

https://doi.org/10.51764/smutgd.1596906

Abstract

The increasing population in the world, rapid urbanization and climate change are increasing the pressure on water resources. These global problems are also showing their effects in countries such as Turkey, where water resources need to be managed carefully, and they increase the importance of academic studies in this field. Sustainable use of water, leaving clean water for future generations and protecting natural resources are of vital importance. The aim of this study is to examine postgraduate theses on “Sustainable Water Resources” in universities in Turkey in terms of bibliometric characteristics. In the database of the Council of Higher Education National Thesis Center (YÖKTEZ), 97 postgraduate theses conducted in this field between 1997-2024 were analyzed using the document review method. Postgraduate theses were analyzed by comparing the types of theses, distribution by year, distribution by main branch, distribution by subject, distribution by institute, the method of writing theses, the universities where they were written and the types of universities. The analyses showed that Istanbul Technical University is the university that has written the most theses in this field. This situation reveals the expertise and research capacity of the university in environmental and water management issues. Istanbul Technical University is followed by Süleyman Demirel University and Middle East Technical University, respectively. In the comparison made between these universities, it is striking that state universities contribute more to the literature in this field. It was observed that 68% of the theses were prepared in the institute of science and environmental engineering topics were discussed more than other topics, 28%. In addition, it was determined that a large part of the theses were written with quantitative methods. This study is an important reference to understand academic trends in the field of sustainable water resources in Turkey and to contribute to the literature in this field.

Keywords

Sustainable Water , Sustainable Water Resources , Bibliometric Analysis , Postgraduate Theses

Türkiye’de Sürdürülebilir Su Kaynakları Alanında Yapılmış Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi (1997-2024)

Abstract

Dünyada artan nüfus, hızlı kentleşme ve iklim değişikliği gibi faktörler, su kaynakları üzerindeki baskıyı artırmaktadır. Bu küresel sorunlar, Türkiye gibi su kaynaklarının dikkatli yönetilmesi gereken ülkelerde de etkisini göstermekte ve bu alanda yapılan akademik çalışmaların önemini artırmaktadır. Suyun sürdürülebilir bir şekilde kullanılması, gelecek nesillere temiz su bırakılması ve doğal kaynakların korunması hayati öneme sahiptir. Bu çalışma, dünya genelinde artan nüfus, hızlı kentleşme ve iklim değişikliği gibi faktörlerin su kaynakları üzerindeki baskıyı artırdığı bir dönemde, su kaynaklarının sürdürülebilir bir şekilde yönetilmesinin önemini vurgulamak için ele alınmıştır. Bu çalışmanın amacı, Türkiye'deki üniversitelerde “Sürdürülebilir Su Kaynakları” konusundaki lisansüstü tez çalışmalarını bibliyometrik özellikler doğrultusunda incelemektir. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi (YÖKTEZ) veri tabanında, 1997-2024 yılları arasında bu alanda gerçekleştirilen 97 lisansüstü tez, doküman inceleme yöntemi ile analiz edilmiştir. Lisansüstü tezler; tezlerin türü, yıllara göre dağılımı, ana bilim dalı dağılımı, konu dağılımı, enstitü dağılımı, tezlerin yazılma yöntemi, yazıldıkları üniversiteler ve üniversite türleri şeklinde karşılaştırılarak analiz edilmiştir. Analizler, İstanbul Teknik Üniversitesi'nin bu alanda en fazla tez yazan üniversite olduğunu göstermiştir. Bu durum, üniversitenin çevre ve su yönetimi konularındaki uzmanlık ve araştırma kapasitesini ortaya koymaktadır. İstanbul Teknik Üniversitesi'ni sırasıyla Süleyman Demirel Üniversitesi ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi takip etmektedir. Bu üniversiteler arasında yapılan karşılaştırmada, devlet üniversitelerinin bu alandaki literatüre daha fazla katkıda bulunduğu dikkat çekmektedir. Tezlerin çoğunlukla (%68) fen bilimleri enstitüsünde hazırlandığı ve çevre mühendisliği konularının (%28) diğer konulara kıyasla daha fazla ele alındığı gözlemlenmiştir. Ayrıca, tezlerin büyük bir kısmının nicel yöntemlerle yazıldığı tespit edilmiştir. Bu çalışma, Türkiye'de sürdürülebilir su kaynakları alanındaki akademik eğilimleri anlamak ve bu alandaki literatüre katkıda bulunmak için önemli bir referans niteliğindedir.

Keywords

Sürdürülebilir Su , Sürdürülebilir Su Kaynakları , Bibliyometrik Analiz , Lisansüstü Tezler

References

• Akın, M. H. (2021). Sağlık turizmi alanyazının bibliyometrik analizi (2015-2020). *MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi*, 10(3), 2026-2036. https://doi.org/10.33206/mjss.882655
• Aksungur, B. N., Sever, H., Güven, E., & Eren, T. (2024). İnsansız Hava Araçları Konulu Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi. Türkiye İnsansız Hava Araçları Dergisi, 6(1), 21-29.https://doi.org/10.51534/tiha.1478605
• Aksungur, N., & Firidin, Ş. (2008). Su kaynaklarının kullanımı ve sürdürülebilirlik. Aquaculture Studies, 2008(2).
• Aküzüm, T., Çakmak, B., & Gökalp, Z. (2010). Türkiye'de su kaynakları yönetiminin değerlendirilmesi. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi ( 1 ), 67-74.
• Al, U., Sezen, U., & Soydal, İ. (2019). Türkiye'nin bilimsel yayınlarının sosyal ağ analizi yöntemiyle değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Proje Raporları, No: 10:0044, Ankara.
• Altan, K. (2023). Kamu hastanelerinde su kullanımı ve sürdürülebilir su yönetimi: Türkiye örneği [Doktora tezi, Bursa Uludağ Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü].
• Apak, S., Erol, M., & Öztürk, S. (2016). Muhasebe ve Finans Tarihi Araştırmaları Dergisinde yayınlanan makalelerin bibliyometrik analizi. Muhasebe ve Finans Tarihi Araştırmaları Dergisi, 1(1), 111-124.
• Aslancı, S. (2022). Araştırma sorgulamaya dayalı öğrenme: Bibliyometrik bir analiz. Scientific Educational Studies, 6(1), 1-25. https://doi.org/10.31798/ses.1068633
• Atmaca, Ş. (2024). Ceyhan Havzası'nda bir vaka çalışması [Yüksek lisans tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Enerji Enstitüsü].
• Avunduk, Z. B. (2023). Endüstri 4.0 ve inovasyon etkileşiminin uluslararası literatürdeki yansımaları: Bibliyometrik bir analiz. Journal of Entrepreneurship and Innovation Management, 12(2), 59-80. https://doi.org/10.15659/jeim.12.2.003
• Ayaz, N., & Türkmen, B. M. (2018). Yöresel yiyeceklerine konu olan lisansüstü tezlerin bibliyometrik analizi. Gastroia: Journal of Gastronomy and Travel Research, 2(1), 22-38. https://doi.org/10.32958/gastoria.411345
• Beşel, F., & Yardımcıoğlu, F. (2017). Maliye Dergisi'nin bibliyometrik analizi: 2007-2016 dönemi. Maliye Dergisi, 172, 133-151.
• Börü, S., & Toprak, Z. (2022). Alternatif bir su kaynağı olarak yağmur suyu hasadı. Türk Hidrolik Dergisi, 6(1), 42-50.
• Civelek, M., & Karadağ, L. (2020). Tarım turizmi çalışmalarının bibliyometrik analizi. Turizm Akademik Dergisi, 7(2), 145-164.
• Çavuşoğlu Köse, B. (2020). Turizm ve Covid-19: Bir bibliyometrik analiz yaklaşımı. Journal of Humanities and Tourism Research, 5, 99-111. https://doi.org/10.14230/johut951
• Çelik, O., & Canoğlu, M. (2019). ULAKBİM veri tabanında sürdürülebilir ve çevreci pazarlama konusunda yayınlanmış makalelerin bibliyometrik analizi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 28(3), 24-36. https://doi.org/10.35379/cusosbil.634679
• Doğan, M. (2023). Sürdürülebilirlik: Su ve suyun önemi. Avrasya Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 10(1), 176-192.
• Duyar, H. B. (2024). Hayvansal atıkların taban suyu etkileri ve etki haritalarının oluşturulması: Adana-Ceyhan havzası örneği [Yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi].
• Gaferoğlu, İ., Kaya, S., Kalemer, Y. B., Güven, E., & vd. (2024). Tsunami konulu lisansüstü tezlerin bibliyometrik analizi. Urban 21 Journal, 2(2), 153-164.
• Gürbüz, C., Kıymık, H., & Bitlisli, F. (2021). Türkiye’de muhasebe eğitimi konusunda yapılan akademik çalışmaların bibliyometrik analizi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 24(1), 173-186. https://doi.org/10.29249/selcuksbmyd.889078
• Haydaroğlu, C. (2022). Finansal kriz üzerine yapılmış lisansüstü tezlerin bibliyometrik analizi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). https://doi.org/10.52791/aksarayiibd.1071894
• Hırlak, B., & Çolakoğlu, E. (2023). Marka vatandaşlık davranışı literatürünün bibliyometrik analizi. Abant Sosyal Bilimler Dergisi, 23(3), 1532-1551. https://doi.org/10.11616/asbi.1327921
• Hotamışlı, M., & Erem, I. (2014). Muhasebe ve Finansman Dergisi’nde yayınlanan makalelerin bibliyometrik analizi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (63), 1-20. https://doi.org/10.25095/mufad.396474
• Karagöz, B., & Koç Ardıç, İ. (2019). Ana Dili Eğitimi Dergisinde yayımlanan makalelerin bibliyometrik analizi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7(2), 419-435. https://doi.org/10.16916/aded.482628
• Karcıoğlu, R., & Öztürk, S. (2023). Sürdürülebilir su yönetimi ve muhasebesi: Bibliyometrik yöntemlerle bir analiz. Muhasebe ve Denetime Bakış, 23(69), 45-66. https://doi.org/10.55322/mdbakis.1204113
• Kavakcı, S., & Yardımcıoğlu, F. (2018). Türkiye’de İbn Haldun üzerine yapılmış lisansüstü tezlerin bibliyometrik analizi. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 14(2), 317-342.
• Keçeli Erciyas, S. (2022). Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisinin bibliyometrik analizi. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(25), 497-523. https://doi.org/10.36543/kauiibfd.2022.021
• Kırtorun, E., & Karaer, F. (2018). Su yönetimi ve suyun sürdürülebilirliği. Sürdürülebilir Mühendislik Uygulamaları ve Teknolojik Gelişmeler Dergisi, 1(2), 151–159.
• Kiraz, M. (2018). Sustainable water and stormwater management for Metu campus [Yüksek lisans tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü].
• Koca, S. B., Terzioğlu, S., Didinen, B. İ., & Yiğit, N. Ö. (2011). Sürdürülebilir su ürünleri yetiştiriciliğinde çevre dostu üretim. Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi, 3(1), 107–114. https://doi.org/10.1501/Csaum_0000000049
• Kocalar, A. O. (2014). Çevre ve çevre eğitimi üzerindeki yerel yönetim etkisi. Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 14(1), 1–10. http://dx.doi.org/10.16992/ASOS.190
• Koç, A. (2019). Coğrafi bilgi sistemleri ve analitik hiyerarşi yöntemi ile içmesuyu havzalarında konut gelişim alanı belirlenmesi: Yuvacık baraj gölü havzası örneği [Yüksek lisans tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü].https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezDetay.jsp?id=AweoEP-q94ZGrusolHfmeA&no=MvYYCnsftUKYE7m3P4Cpyg
• Korkmaz, E. (2021). Uzaktan algılama tekniklerinin tarımsal üretimdeki su ayak izinin hesaplanmasında kullanılabilirliğinin değerlendirilmesi [Yüksek lisans tezi, Eskişehir Teknik Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü].
• Kurutkan, M. N., & Terzi, M. (2022). Sağlık hizmetlerinde dış kaynak kullanımının bibliyometrik analizi. VHS, 12(3), 417–431. https://doi.org/10.33631/sabd.1072053
• Kurutkan, M. N., Orhan, F., & Kaygısız, P. (2017). Hasta güvenliği literatürünün bibliyometrik analizi: Türkçe tez ve makaleler örneği. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 4(4), 253–259.https://doi.org/10.5455/sad.13-1513948006
• Küçüksümbül, A., Akar, T., & Tarcan, G. (2020). Bafa Gölü’nün hidrokimyasal ve hidrojeolojik incelenmesi: Sürdürülebilir su kaynak yönetimi. Jeoloji Mühendisliği Dergisi, 44(2), 195–222.https://doi.org/10.24232/jmd.826954
• Mourad, K. A. (2012). Marginal and virtual water for sustainable water resources management in Syria [Doktora tezi, Lund University, Centre for Advanced Middle Eastern Studies (CMES)].
• Oğuzkurt Gökçe, D. (2001). Beyşehir Gölü limnolojisi [Doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü]. Yükseköğretim Kurulu Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezDetay.jsp?id=O2VVCbLMnq9Fx0KSk9NDsw
• Olugboye, D. (2017). Sustainable water resource and environmental management in developing countries [Doctoral dissertation, University of Wolverhampton]. University of Wolverhampton.
• Onuk Madanoğlu, N. T. (2024). Yağmur suyu yönetiminin peyzaj tasarım sürecine entegrasyonu için kontrol sistemi ve tasarım yöntemi önerisi: İTÜ Ayazağa yerleşkesi örneği [Yüksek lisans tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi].
• Özçınar, H. (2017). Hesaplamalı düşünme araştırmalarının bibliyometrik analizi. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 7(2), 149-171. https://doi.org/10.17943/etku.288610
• Özdal, İ. (2013). Eşen Çayı (Kemer-Fethiye) havzasındaki alabalık yetiştiriciliği yapan işletmelerin sürdürülebilirliği için çevre, sosyal yaşam ve ekonomi üzerine etkilerinin araştırılması ve buna yönelik yönetim modelinin belirlenmesi [Yüksek lisans tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi].
• Özkan, E., Aydın, B., Hurma, H., & Aktaş, E. (2013). Su kaynaklarının sürdürülebilir kullanımında su yönetiminin önemi. Turkish Journal of Scientific Reviews, 1, 150-153.
• Pınarcı, E. Ş., Vuruşkan, C. T., Güven, E., & Eren, T. (2024). Türkiye’de ekip çizelgeleme konulu lisansüstü tezlerin bibliyometrik analizi. Harran Üniversitesi Mühendislik Dergisi, 9(2), 118-130.https://doi.org/10.46578/humder.1509219
• Sanlı, Y. B., Baltacı, F., Güven, E., & Eren, T. (2024). Siber güvenlik çalışmaları üzerine bibliyometrik analiz. Bilişim Teknolojileri Dergisi, 17(3), 223-229. https://doi.org/10.17671/gazibtd.1473206
• Sarı Gök, H. (2022). Kültürel miras turizmi araştırmalarının görsel haritalama tekniği ile bibliyometrik analizi. Journal of Humanities and Tourism Research, 12(1), 218-234. https://doi.org/10.14230/johut1090
• Savrun, B., & Mutlu, H. M. (2019). Kent lojistiği üzerine bibliyometrik analiz. Kent Akademisi, 12(2), 364-386. https://doi.org/10.35674/kent.534729
• Seyran, F. (2021). İşyeri şiddeti çalışmalarının bibliyometrik analizi. OPUS International Journal of Society Researches, 17(36), 2868–2889. https://doi.org/10.26466/opus.885707
• Subaşı, S. (2022). Sürdürülebilir kentsel korumanın mimarlık pratikleri perspektifinden değerlendirilmesi: Rami Kışlası örneği [Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi]. YÖK Tez Arşivi.
• Taylor, A. (2010). Sustainable urban water management: The champion phenomenon [Doktora tezi, Monash Üniversitesi]. Monash University Research Repository.
• Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2024-2028). Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı Raporu. https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2024/04/STRATEJIK-PLAN-2024-2028_03042024.pdf
• Uzun, B., Güven, E., & Eren, T. (2024). Oyun geliştirme konulu lisansüstü tezlerin bibliyometrik analizi. International Journal of Management Information Systems and Computer Science, 8(2), 143-164. https://doi.org/10.33461/uybisbbd.1526862
• Yeksan, Ö., & Akbaba, A. (2019). Sürdürülebilir turizm makalelerinin bibliyometrik analizi. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 3(2), 220-231. https://doi.org/10.32572/guntad.502563
• Yeniçeri, M. (2018). Yağmur sularının hasadı ve aktif olarak tarımsal sulamada kullanılması. Afet ve Risk Dergisi, 1(2), 126-136. https://doi.org/10.35341/afet.447687
• Yıldırım, M. (2021). Türkiye'deki yağışların enterpolasyon yöntemlerle alansal incelenmesi [Yüksek lisans tezi, Kırıkkale Üniversitesi]. YÖK Tez Arşivi.
• Yılmaz, G. (2017). Restoranlarda bahşiş ile ilgili yayınlanan makalelerin bibliyometrik analizi. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 14(2), 65-79. https://doi.org/10.24010/soid.335082
• Yılmaz, S. (2022). Farklı sulama seviyelerinin sivri biber (Capsicum annuum L.) verim ve kalitesi üzerine etkileri [Yüksek lisans tezi, Bursa Uludağ Üniversitesi]. YÖK Tez Arşivi.
• Zeren, D., & Kaya, N. (2020). Dijital pazarlama: Ulusal yazının bibliyometrik analizi. Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(1), 35-52.