Fine-Kinney Risk Değerlendirmesi Yöntemi ile Bir Kömür Açık Ocağındaki Nakliye İşlerinin İncelenmesi

Year 2025, Volume: 8 Issue: 2, 183 - 200

Özge Özgören , Deniz Akbay

https://doi.org/10.51764/smutgd.1787179

Abstract

Madencilik sektörü en çok iş kazası yaşanan sektörlerin başında gelmektedir. Bu çalışmada madencilik sektörünün önemli bir kısmını kapsayan açık ocak kömür işletmeleri ele alınmıştır. Açık ocaklarda en sık yaşanan iş kazaları nakliye sırasında olmaktadır. Çalışmada risk değerlendirme metotları incelenmiş olup nakliye işleri için Fine-Kinney risk değerlendirme yöntemi kullanılmıştır. Risk değerlendirmesinde çalışma ortamları, ekipmanlar, çalışanlar, dış etkenler, yasal düzenlemeler gibi birçok konu ele alınmış ve puanlanarak önlem derecesine göre sıralanmıştır. Özellikle şoförlerin tecrübesiz, saha konusunda deneyimsiz olması, sürüş esnasında telefonla konuşmak, bir şeyler yiyip içmek gibi dikkat dağıtıcı işlerle uğraşması sonucu iş kazaları, yağışlı havalarda yolların kayganlaşması sonucu araç devrilmesi, döküm sahası zeminin sıkıştırılmaması sonucu araçların batması /devrilmesi, şevlerin uygun açıda yapılmaması sonucu toprak kayması gibi kazalar sıkça yaşanabilmektedir. Başka dikkat edilmesi gereken risk faktörü de ergonomidir. Uzun süreli sabit duruşlar gibi işler çalışanların kas-iskelet sistemi sağlığını etkileyebilir. Bu çalışmada tüm riskleri kabul edilebilir seviyeye getirmek için sahada belirlenmiş riskler için iş güvenliği önlemlerine değinilmiştir.

Keywords

Açık ocak madenciliği , nakliyat , ulaşım , Fine-Kinney , risk değerlendirmesi

Supporting Institution

Bu çalışma Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi FYL-2024-4941 kodlu proje tarafından mali olarak desteklenmiştir.

Project Number

FYL-2024-4941

Thanks

Yazarlar Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimine teşekkür eder.

Analysis of Transportation Operations at a Coal Open Pit Using the Fine-Kinney Risk Assessment Method

Abstract

The mining sector ranks among the industries with the highest number of workplace accidents. This study focuses on open-pit coal mines, which constitute a significant portion of the mining sector. The most frequent workplace accidents in open-pit mines occur during transportation. The study examines risk assessment methods and employs the Fine-Kinney risk assessment method for transportation operations. Risk assessment covered many topics such as working environments, equipment, workers, external factors, and legal regulations, which were scored and ranked according to the degree of precaution. Work accidents frequently occur as a result of drivers being inexperienced and unfamiliar with the field, engaging in distracting activities such as talking on the phone or eating and drinking while driving. Other risk factors that require attention include ergonomics. Accidents such as vehicle rollovers due to slippery roads in rainy weather and vehicles sinking/overturning due to the dumping site ground not being compacted are common. overturning of vehicles due to the ground not being compacted in the casting area, and landslides due to slopes not being constructed at the appropriate angle. Another risk factor to consider is ergonomics. Tasks such as prolonged static postures can affect the musculoskeletal health of workers. This study addresses occupational safety measures for identified risks in the field to bring all risks to an acceptable level.

Keywords

Open pit mining , transportation , logistics , Fine-Kinney , risk assessment

Supporting Institution

This study was financially supported by the Scientific Research Projects Coordination Unit of Çanakkale Onsekiz Mart University under project code FYL-2024-4941.

Project Number

FYL-2024-4941

Thanks

The authors would like to thank the Scientific Research Projects Coordination Unit at Çanakkale Onsekiz Mart University.

References

• Akkoyun, Ö. ve Ekinci̇, G. (2021). Farklı İSG-risk değerlendirme yöntemlerinin bir yeraltı maden işletmesinde karşılaştırmalı uygulanması ve yöntem önerisi. Bilimsel Madencilik Dergisi, 60(4), 181 – 189.
• Akpınar, T. (2015). İş sağlığı ve iş güvenliği işçi işveren rehberi. İstanbul On İki Levha Yayıncılık.
• Andrews, J. D. & Moss, T. R. (1993). Reliability and risk assessment. Longman Scientific & Technical.
• Arıtürk, D. Ö. (2024). Yer üstü maden işletmelerinde iş sağlığı ve güvenliği uygulamaları: örnek risk analizi çalışması [Yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Aslan, B., & Şimşek, S. (2021). Risk analysis and assessment in the forestry sector. TAS Journal, 1(3), 1-16.
• Bilim, N. (2015). Kömür madenlerinde meydana gelen iş kazalarının istatistiksel değerlendirilmesi. Madencilik Türkiye, (44), 78-82.
• Çevik, R. (2023). Maden işletmelerinde iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin alınmadığına dair tespit davasının hukuki yararı-karar incelemesi. Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 5(2023), 487-540. https://doi.org/10.47136/asbuhfd.1282105.
• Çiçek, Ö. & Öçal, M. (2016). Dünyada ve Türkiye’de iş sağlığı ve iş güvenliğinin tarihsel gelişimi̇. Hak İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi̇, 5(11), 106 - 129.
• Demi̇̇rel, Ş. A. (2019). Şuhut göcen maden ocağı ve tesislerinde makina kaynaklı risklerin fmea ve fine-kinney risk metodolojileri ile incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. İstanbul Yeni̇ Yüzyil Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Güler, A. (2015). Gemi bakım onarım sektöründe kimyasal risk değerlendirmesi [Yüksek lisans tezi]. Gazi̇ Üniversitesi̇ / Fen Bilimleri̇ Enstitüsü / Kimya Mühendisliği̇ Ana Bilim Dalı.
• Gülırmak, F. (2014). Talaşsız imalat ve döküm atölyeleri iş sağlığı ve güvenliği risk analizi / occupational health and safety risk analysis of chipless and casting plants [Yüksek lisans tezi]. Yeni Yüzyıl Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İş Sağlığı ve Güvenliği̇ Ana Bilim Dalı.
• Güngör Gökboğa, A., & Kahraman, M. M. (2023). Maden sektörü iş sağlığı ve güvenliği mevzuatının karşılaştırmalı olarak incelenmesi ve değerlendirilmesi. Gümüşhane Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 13(3), 632-645. https://doi.org/10.17714/gumusfenbil.1259042
• Resmî Gazete, (2012). İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği. Resmî Gazete Tarihi: 29.12.2012 Resmî Gazete Sayısı: 28512.
• Kahraman, E. (2019). Kömür madenciliğinde ölümlü iş kazalarının karşılaştırılması: Türkiye-Çin. Madencilikte İş Sağlığı ve Güvenliği Uluslararası Sempozyumu, 110-118. Adana.
• Karaahmetoğlu, A. (2020). Dünü ve bugünüyle dünyada ve Türkiye’de maden işçilerine yönelik iş sağlığı ve güvenliği bağlamında yaşanan gelişmeler üzerine bir değerlendirme. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, (79), 129-165.
• Karaahmetoğlu, A. (2019). 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu bağlamında Soma madenlerinin iş sağlığı ve güvenliği açısından değerlendirilmesi. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 76, 89-128.
• Kaynak, S.Ö. & Torun, M. (2015). Geçmişten günümüze işçi sağlığı ve iş güvenliği. Maden İşletmelerinde İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Sempozyumu’2015, 21-22 Aralık, 1-17, Adana.
• Koçali, K. (2021). Maden kazalarında sorumluluklar ve kusur oranları. Nobel Yayın Kitapevi.
• Koç, M. H. (2015). A – 6 yaş grubu anaokullarında çocuk eksenli risk etmenleri [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Aydın Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İş Sağlığı ve Güvenliği Ana Bilim Dalı, İş Sağlığı ve Güvenliği Bilim Dalı.
• Mahdevari, S., Shahriar K., & Esfahanipour A. (2014). Human health and safety risks management in underground coal mines using fuzzy TOPSIS. Science of the Total Environment, 488-489, 85-89
• Ni̇lgün, B. (2025). A’dan z’ye risk analiz metotları. https://nedenisguvenligi.com/adan-zye-risk-analiz-metotlari/ adresinden 31 Ekim 2025 tarihinde erişilmiştir.
• Resmî Gazete (2012). 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu. Resmî Gazete Tarihi: 30.06.2012 Resmî Gazete Sayısı: 28339.
• OSHA (Occupational Safety and Health Administration). (2004). Personal Protective Equipment. U.S. Department of Labor.
• Önder, S., Suner, N., & Önder, M. (2011). Madencilik sektöründe meydana gelen iş kazalarının risk değerlendirme karar matrisi ile incelenmesi. Türkiye 22. Uluslararası Madencilik Kongresi ve Sergisi, 399-406, Ankara, Türkiye.
• Özçelik, A. (2013). İş sağlığı ve güvenliğinde fine-kinney yöntemiyle risk yönetimi: mermer işletmesi örneği [Yüksek lisans tezi]. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi.
• Özdemir, F. (2022). Bir seramik fabrikasının Fine-Kinney yöntemi ile risk değerlendirmesi [Yüksek lisans tezi]. Kütahya Dumlupınar Üniversitesi̇.
• Özkılıç, Ö. (2007). İş sağlığı, güvenliği ve çevresel etki risk değerlendirmesi. Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası.
• Sökmen, M.E. (2016). Yeraltı madenlerinde personel takip ve haberleşme sistemlerinin incelenmesi. [İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanlık Tezi, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü]
• Tunay, M., & Bozkurt, A. (2018). Ormancılık çalışmalarında iş güvenliği analizinin uygulanması (Karabük Orman İşletmesi örneği). Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 6(1), 124-129. https://doi.org/10.21923/jesd.290821
• Ulutaş, A. (2014). Botaş petrol işletmeleri bölge müdürlüğü, ham petrol tank çiftliğindeki majör risklerin değerlendirilmesi [Yüksek lisans tezi]. Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kimya Ana Bilim Dalı.
• Yaşar, S., İnal, S., Yaşar, Ö., & Kaya, S. (2015). Geçmişten günümüze büyük maden Kazaları. Madencilik, 54(2), 33–43.