Öz
Bu araştırma, yaylı tanbur çalgısının Türk makam müziği geleneği ile olan etkileşimi içerisinde yaşanan ‘dışlanma’ olgusunun nedenleri üzerine odaklanmaktadır. Söz konusu dışlanma olgusunun sadece geleneği yaşatma iddiasındaki resmî kurumlarda gerçekleşmesi, problemin aynı zamanda bir gelenek meselesi olduğunu ortaya koyar. Bu yüzden araştırma alanını, devlet destekli eğitim kurumları ve icra toplulukları oluşturur. Araştırma, mızraplı tanbur ve yaylı tanburun dikotomik ilişkisini sosyolojik ve organolojik boyutları ile ele alır. Dışlanma olgusunun fark edilmesi ancak ayrıntılı bir anlayışa sahip olunmaması, araştırmanın desenini ‘olgubilim’ olarak belirler. Dışlamaya dair söylemlerin gizli ya da dolaylı şekilde ifade ediliyor olması, doğrudan veri toplama araçlarını işlevsiz kılmış, açık uçlu duyarlaştırıcı görüşme tekniği ile gömülü içeriğin ortaya çıkarılması hedeflenmiştir. Yapılan literatür taraması, dışlanma olgusunun yalnızca varlığını pekiştirmiş, sonuca götüren bulgulara ilgili sahada yapılan derinlemesine görüşme tekniği ile ulaşılmıştır. Kültürün bazı unsurlarının değişime kapalı sert bir yapı gösterdiği gerçeğinden hareketle araştırma, mızraplı tanburun güçlü bir kültürel simge oluşturduğunu ve bu yüzden de bir dönüşüm ürünü olarak yaylı tanburun dışlandığını ortaya koyar.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Açın, C. (1994). Enstrüman Bilimi:Organoloji. Yenidoğan Basım Evi.
- Ayas, O. G. ( 2018). Müziği Boğan Gürültü: İdeolojinin Kıskacındaki “Musiki”. İthaki Yayınları.
- Bardakçı, M. (1986). Maragalı Abdülkadir. Pan Yayıncılık.
- Becker, H. (2013). Sanat Dünyaları, Çev. Yılmaz, E. Ayrıntı Yayınları.
- Becker, H. S. (2017). Hariciler (Outsiders):Bir Sapkınlık Sosyolojisi Çalışması. Çev. Geniş, Ş.& Ünsaldı, L. Heretik Yayınları.
- Bordieu, P. & Wacquant L. J. D. (2003). Düşünümsel Bir Antropoloji için Cevaplar, Çev. Nazlı Ökten. İletişim Yayınları. Akt. Ayas, G. (2019). Müzik Sosyolojisi:Kuramsal Bir Giriş. İthaki Yayınları.
- Çöl, C. (2017). Yaylı Tanburun Türk Müziğindeki Yeri Önemi ve Kullanımı, Yayınlanmamış sanatta yeterlilik tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İmik, Ü. & Haşhaş, S. (2019). Türk Müziğinde İz Bırakanlar. Akademisyen Kitabevi.
- Mümtaz, T. (1951). Kültür Değişmeleri, İstanbul, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınevi.
- Sarı, A. (2012). Türk Müziği Çalgıları. İstanbul Nota Yayıncılık.
- Uslu, R. (2015). Ünlü müzisyen Abdülkadir Meragi hakkında yeni bulgular. Rast Müzikoloji Dergisi, 1, 32-41.
- Uzun, M. Ö. & Elinç, E. (2015). Klasik Türk müziği enstrümanı olan tanburun yapımında kullanılan ağaçların çalgının tınısına etkisinin belirlenmesi. Uluslararası Hakemli Müzik Araştırmaları Dergisi, 5, 41-61.
- Üngör E. R. Tanbur, Musiki Mecmuası, Vakıt Matbaası, İstanbul, 1951, akt. Okan, A. Süreli Yayınlarda Çalgılar, Yayınlanmamış Lisans Bitirme Ödevi, Ege Üniversitesi Devlet Türk Musikisi Konservatuvarı, İzmir, 1996, s.197.
- Yedig, S. Hürriyet Gazetesi, 17 şubat 2008.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Temmuz 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 |