Üniversitelerde Asistanlara Yönelik Psikolojik Taciz: Gazi, Kocaeli ve Cumhuriyet Üniversitesi Örneği

Yıl 2012, Cilt: 4 Sayı: 1, 297 - 310, 01.06.2012

Sezer Ayan Ercan Şahbudak

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Üniversitelerde Asistanlara Yönelik Psikolojik Taciz: Gazi, Kocaeli ve Cumhuriyet Üniversitesi Örneği

Öz

Amaç: Araştırma görevlilerinin çalıştıkları üniversitede psikolojik tacize uğrayıp uğramadıklarını tespit etmek ve psikolojik tacize uğramalarında etkili olabileceği düşünülen demografik özellikleri ve örgütsel koşulları saptamaktır. Yöntem: Araştırmaya üç üniversiteden toplam 188 araştırma görevlisi katılmıştır. Veriler, araştırma görevlilerinin demografik özellikleri ve örgütsel koşullarını belirlemeye yönelik sorulardan oluşan bir anket formu ile psikolojik tacize maruz kalıp kalmadıklarını belirlemeye yönelik olarak geliştirilmiş örgütsel yıldırma ölçeğinden görevlilerinin %49,5’i kadın, %50,5’i erkektir. Örgütsel yıldırma ölçeğinin genel ortalaması 1.45 olup, araştırma görevlilerinin ortalamanın üstünde örgütten kaynaklanan nedenlerle psikolojik tacize maruz kaldıkları görülmektedir. Varyans analizinden elde edilen sonuçlar, araştırma görevlilerini taciz edenin statüsü, araştırma görevlilerinin çalışma süresi ve görevli oldukları fakültenin türü ile iş yerinde psikolojik tacize uğramaları arasında anlamlı bir farklılığın olduğunu göstermektedir. Tartışma: Bu çalışma araştırma görevlilerinin çalıştıkları üniversitede psikolojik tacize maruz kaldıklarını göstermekte, ancak hangi nedenlerle psikolojik tacize maruz kaldıklarını açıklamakta yetersiz kalmaktadır. Bu nedenle daha detaylı araştırmalar yapılmalıdır

Anahtar Kelimeler

Araştırma görevlisi, iş tatmini, örgütlerde psikolojik taciz

Kaynakça

• Archer, D., “Exploring Bullying Culture in the Para-Military Organization”, International Journal of Manpower, 1999; 20(1/2): 94-105.
• Baldry, A. C., Farrington, D. P., “ Bullies and Delinquents: Personal Characteristics and Parental Styles, Journal of community and Applied Social Psychology, 2000; 10: 17-31. Baron, R., A., Neuman, J. H., “Workplace Violence and Workplace Aggression: Evidence on Their RelativeFrequency and Potential Causes”, Aggressive Behavior, 1996; 22: 161-173.
• Bayrak Kök, S., “İş yaşamında Psiko-Şiddet Sarmalı Olarak Yıldırma Olgusu ve Nedenleri”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2006; 13: 434-448.
• Bennet, E., Commentary II. Journal of Community and Applied Social Psychology, 1997; 7: 245-247.
• Browne M. N, Smith M. A., “Mobbing in the Workplace: The Latest Illustration of Pervasive Individualism in American Law”, Employee Rights and Employment Policy Journal, 2008; 12: 131-161.
• Cemaloğlu,N., “Örgütlerin Kaçınılmaz Sorunu: Yıldırma”, Bilig, Yaz, 2007; 42: 111-126. Çoban, S., Nakip, M., “Yıldırma (Mobbing) Olgusunun İçsel Pazarlama ile İlişkisi: Nevşehir’de Bulunan Bankalar Örneği”, Erciyes Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, , 2007; 21 (1): 308-320.
• Davenport, N., Schwartz, R. D., Eliot, G. P., Mobbing, İşyerinde Duygusal Taciz, Çev: Osman Cem Önertoy, Sistem Yayıncılık, İstanbul, 2003.
• Deniz, D., “İşyerinde Örgütsel Yıldırmaya Maruz Kalan Çalışanların Kişilik Yapıları Ve Kullandıkları Ego Savunma Mekanizmaları”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Anabilim Dalı, 2007.
• Ege, H., Mobbing in Italia Introduzione al Mobbing Culturale, Pitagora Editrice, Bologna, 1997.
• Einarsen, S., “The Nature and Causes of Bullying at Work”, International Journal Manpower, 1999; 20: 16-27.
• Einarsen, S., Matthiesen,S. B., Skogstad, A., “Bullying, Burnout and Well-Being Among Assistant Nurses”, Journal of Occupational Health and Safely-Australia and New Zealand, 1998; 14: 263-268.
• Einarsen, S., Raknes, B., I., Matthiesen, S., B., “Bullying and Harassment at Work and Their Relationships to To Work Environment Quality: An Exploratory Study”, European Work and Organizational Psychologist, 1994; 4(4): 381-401.
• Elvira, K., Pavo, F., Muzinic, L., Matek, M., Vandracek, S., “Mobbing”, Ris Sugar, 2003; 7: 1-20.
• Fairbrother K, Warn J. Workplace dimension, stress and job satisfaction. J Managerial Psychology 2002; 18:8-21.
• Falco, G., Messinoe, A., Messinoe, F., Stres e Mobbing, Diagnosi, Prevenzione e Tutela Legale, II. Ed., roma, 2005.
• Friday SS, Friday E. Racioethnic perceptions of job characteristics and job satisfaction. J Manage Develop 2003; 22:426-442.
• Goris J.S., Effects of satisfaction with communication on the relationship between individual-job congruence and job performance/satisfaction. Journal of Management Development 2006 (8); 26:737-752.
• Graham W, Messner EP. Principals and satisfaction. Int Educ Manage 1998; 12:196-202. Hartig, K., “Workplace Mobbing Syndrome” National Conference on Women and Industrial Relations, 2006: 2-13.
• Hoel, H., Cooper, C: L., Faragher, B., “The Experience of Bullyng in Great Britain: The Impact of Organisational Status”, European Jornal of Work and Organisational Psychology, 2001; 10: 443-465.
• Hogh, A., Henriksn, M. E., Burr, H., “ A 5 Year Follow up Study of Work and Psychological Health”, International Journal of Behavioral Medicine, 2005; 12(4): 256- 265.
• Leyman, H., “Mobbing and Psychological Terror in Workplaces: Violence and Victims, 1990; 5: 119-126.
• Leyman, H., “The Content and Development of Mobbing at Work”, European Journal of Work and Organizational Psychology, 1996; 5: 165-184.
• Leyman, H., Gustafsson, A., “Development of Post-traumatic Stress Disorders,
• European Journal of Work and Organizational Psychology, 1996; 5(2): 251-275.
• Lund DB. Organizational culture and job satisfaction. J Business Indust Market 2003; 18:219-236.
• Menesini, E., Sanchez, V., Fonzi, A., Ortega, R., Costabile, A., Lo Feudo, G., “Moral Emotions and Bullying. A Cross-National Comprison of Differences Between Bullies, Victims and Outsiders, Aggressive Behavior, 2003; 29: 515-530.
• Muchinsky PM. Psychology Applied to Work. Belmont, CA: Wadsworth, 2000.
• Niedl, K., “Mobbing and Well-being : Economic and Personnel Development Implications .European Journal of Work and Organisational Psychology, 1996; 5: 239- 249.
• Rayner, C., “The Incidence of Workplace Bullying”, Journal of Community and Applied Social Psychology, 1997;7: 199-208.
• Salin, D., “Prevalence and Forms of Bullying among Business Professionals: A Comprassion of Two Different Strategies for Measuring Bullying”, European Jornal of Work and Organisational Psychology, 2001;10(4): 425-441.
• Tessem B., Maurer F., Job satisfaction and motivation in large agile team, Agile Processes in Software Engineering and Extreme Programming: 8th International Conference XP 2007, Como, Italy, June 2007, Editörler: G. Concas vd., Springer, Berlin, 2007; 54-61.
• Tınaz, P., Bayram, F., Ergin, H., Çalışma Psikolojisi ve Hukuki Boyutlarıyla İşyerinde Psikolojik Taciz, Beta Yayıncılık, İstanbul, 2008.
• Tietjen M.A, Myers R.M. Motivation and job satisfaction. Management Decision 1998; 36:226-231.
• Uppal,S. Disability, workplace characteristics and job satisfaction. International Journal Manpower, 2005; 26:336-349.
• Vartia, M., “The Sources of Bullying-Psychological Work Environment and Organizational Climate”, European Jornal of Work and Organisational Psychology, 1996; 5(2): 203-204.
• Yılmaz, A, Ergun Özler, D., Mercan, N., “Mobbing ve Örgüt İklimi İlişkisine Yönelik Amprik Bir Araştırma”, Elektronik Sosoyal Bilimler Dergisi, 2008; 7 (26): 334-357.
• Zapf, D., “ Orgazitainol, Work Group Related and Personal Causes of Mobbing/Bullying at Work”, International Journal of Manpower, 1999: 70-85.
• Zapf, D., Knorz, C., Kulla M.,, “On the Relationship Between Mobbing Factors, and Job Content , Social Work Environment, and Health Outcomes”, European Journal of Work and Organizational Psychology, 1996; 5 (2): 215-237.