HAVUZDERE ORTAÇAĞ İSKELETLERİNİN PALEOANTROPOLOJİK ANALİZİ

Year 2016, , 47 - 57, 02.07.2016

İsmail Özer , Mehmet Sağır , Başak Koca Özer , Ayça Karatufan Serkan Şahin

https://doi.org/10.1501/sbeder_0000000123

Abstract

İnsan iskelet kalıntılarının çalışılması eski popülasyonların demografik, sağlık ve yaşam
koşullarının anlaşılmasında büyük önem taşımaktadır. Bu çalışmanın amacı Yalova’daki Havuzdere
mezarlık alanından çıkarılan insan iskelet kalıntılarının paleoantropolojik açıdan değerlendirilmesidir.
Havuzdere arkeolojik alanı Türkiye’nin kuzeybatı kıyılarında bulunmakta ve 15. yüzyıla
tarihlendirilmektedir. Kazı süresince 305 mezar bulunmuş ve 352 iskelet (121 erişkin altı, 135 erkek,
95 kadın ve 1 cinsiyeti bilinmeyen birey) gün ışığına çıkartılmıştır. Yaş hesaplamaları dental analiz,
epifiz kapanması ve symphysis pubis kullanılarak, cinsiyet belirlemeleri makroskobik ve metrik
analizlerle (Ubelaker, 1978; WEA, 1980; Özer, 1999), boy hesaplamaları Trotter ve Gleser (1958) ve
Sağır (2000) formülleriyle yapılmıştır. Sonuçlar göstermektedir ki, Havuzdere buluntu yeri çoğunlukla
genç bireylerden oluşmaktadır. Erişkin iskeletlerinin ortalama yaşı 35,27 yıl olarak bulunmuştur ki,
Anadolu Ortaçağı yaşam uzunluğu ortalamasının altındadır. İlaveten, kafatası ve vücut iskeletlerinde
çeşitli patolojik lezyonlar (diş patolojileri, cribra orbitalia, porotic hyperostosis, travma, osteofit vb.)
teşhis edilmiştir. Havuzdere sakinlerinin bu verileri Ortaçağ’da yaşam uzunluğu, çocuk ölümlülüğü ve
sağlık durumları hakkında ilave bilgiler vermektedir

Keywords

Havuzdere, iskelet biyolojisi, paleoantropoloji

References

• Atamtürk, D., Duyar, İ., Gülşen, F., 2012, “Tlos İskeletlerinin Antropolojik Analizi”, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı 27. Arkeometri Sonuçları Toplantısı, 331-346, Ankara