“BİNDİRME TAVAN”: BİR ADLANDIRMA SORUNSALI

Year 2017, , 195 - 202, 02.07.2017

Sunah Choi

https://doi.org/10.1501/sbeder_0000000145

Abstract

“Bindirme Tavan” ya da “Kırlangıç Kubbe” olarak da adlandırılan yapı elemanları, esasen,
birbirinden az-çok farklılaşan bir örtü biçimini açıklamaktadır. Çeşitli dillerde değişik şekillerde
karşılıkları olan bu terimler, bu tür örtü strüktürlerine ilişkin tarihî kaynaklarda geçen yazılı veriler
olmayıp, aksine, araştırmacılar tarafından sıklıkla kullanılan ve tarihî süreç içinde yeniden formüle
edilip adlandırılmış olması muhtemel terimlerdir. Farklı dillerde ve farklı araştırmacılar tarafından
nasıl adlandırılıp tarif edilirse edilsin, bindirme tavan, strüktür ve işlevsellik anlamında incelenmesi
gereken bir örtü biçimidir. En belirgin özellik, tekniğin “bindirme” oluşu, başka bir deyişle, örtüyü
oluşturan yapı malzemesinin (çoğunlukla ahşap ve yanısıra taş) birbiri üzerine bindirilmesiyle elde
edilen bir biçim meydana getirmesidir. Diğer bir husus, örtünün tepeden ışık almasıdır; bu bağlamda,
bu tür tavan strüktürlerinin ortasında tepe penceresi niteliğinde ve daima kare formlu bir açıklık yer
almaktadır. Bir diğer ayrıntı, örtünün oturduğu mekânın köşesinin üst kotunda, örtüyü oluşturan kiriş
düzeneğinin, mekânın köşelerine bir köşegen oluşturacak şekilde çapraz olarak yerleştirilmiş
olmasıdır. Nihayet bir başka husus da, örtünün, enteryöre kattığı dekoratif boyuttur.

Keywords

Bindirme Tavan, Tüteklikli Kubbe, Yalancı Kubbe.

References

• Akın,G.(1990). Doğu ve Güneydoğu Anadolu’nun Geleneksel Minarlığlında İki Tarihsel Ev Tipi: Bindirme Kubbeli ve Tütekli Evler, Yıldız Sey(Ed.), Tarihten Günümüze Anadolu’da Konut ve Yerleşme içinde (s.248-256). İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı