HANDERANG(韓德讓)'IN YAŞAMI -LİAO SHİH(遼史) TARİH KAYNAKLARINDA GEÇEN HANDERANG HAKKINDAKİ LİEZHUAN(列傳) KAYITLARI ÜZERİNDEN

Year 2020, , 268 - 278, 02.07.2020

Younghee Lee

https://doi.org/10.33537/sobild.2020.11.2.21

Abstract

YelüAbaoji(耶律阿保機)'nin Hitaylar(Qidan:契丹)'ı
birleştirmesiyle 916 yılında Mançurya(滿洲)'da Liao
Hanedanlığı(遼) kurulmuştur. Daha sonra çevre bölgeleri
de fethederek gelişme göstermiştir. 926 yılında Balhae
Krallığı(渤海)'nı yıkarak Mançurya bölgesini hakimiyeti
altına almış ve Çin'in Song Hanedanlığı(宋) ile yaptığı
birçok savaş sonucunda Kuzeydoğu Asya'nın lider devleti
konumuna yükselmiştir. Daha sonra Song Hanedanlığı ile
Chanyuan Antlaşması(澶淵之盟)'nın yapılması sonucunda
Kuzeydoğu Asya'da güç dengesi kurulmuştur. Bu
dönemde aktif rol oynayan kişi ise Handerang(韓德讓)'dır.
Hanzu(漢族) kökenli olan Handerang(韓德讓:941-1011),
Liao Hanedanlığı'ndan Jingzong(景宗) döneminde
memuriyete başlamış ve Shengzong(聖宗) döneminin
sonuna kadar vezir olarak görev yapmıştır. Handerang'ın
dedesi Hanzhigu(韓知古), Liao Hanedanlığı'na esir olarak
gelmiştir. Handerang'ın babası Hankuangsi(韓匡嗣)'nin ise
Liao Hanedanlığı'nda bürokrat olması sonucunda aile
yükselme göstermeye başlamıştır. Daha sonra
Handerang, Shengzong'un Liao Hanedanlığı tahtına
çıkmasında önemli bir rol oynayınca ailesi de Liao
Hanedanlığı'nda önemli aileler arasına girmeye
başlamıştır. Ayrıca Song Hanedanlığı ile yapılan çok
sayıda savaşta aktif bir çalışma göstermiştir. Handerang,
Liao Hanedanlığı ile Song Hanedanlığı arasında
Chanyuan Antlaşması'nın imzalanmasını sağlayarak Liao
Hanedanlığı'nı güçlü bir devlet haline getiren ve
Kuzeydoğu Asya'da güç dengesinin oluşmasını sağlayan
kişidir. Handerang, Hanzu kökenlidir ancak Liao
Hanedanlığı'nda bürokrat ve vezir olarak faaliyet
göstermiştir. Bu durumun Handerang ile Osmanlı'nın
devşirme kökenli vezirleri arasında ortak bir nokta olduğu
söylenebilir. Ayrıca Handerang, Büyük Selçuklu Devleti
döneminde vezir olan Nizamü'l-Mülk(1018-1092) ile de
karşılaştırılabilir. Handerang'ın hayatını öğrenmek
amacıyla bu araştırmada Liaoshi(遼史) tarih
kaynaklarında geçen Handerang hakkındaki Liezhuan(列
傳) kayıtları incelenecektir.

Keywords

Han Derang(韓德讓);, Song Hanedanı(宋);, Chanyuan Antlaşması(澶淵之盟)

References

• Jungsoo Han, “The Aspects of the Calendar System in Accordance with the Establishment and Change of the Relationship between Goryeo, Song and Khitan: from Gwangjong to Hyeonjong”, The Society for Study of Korean History of Thoughts 41, 2012, s.103-133.