OSMANLI TOPRAKLARINDA ULUSLARARASI BİR KURULUŞ: OROSDİ - BACK VE ADANA MAĞAZASI

Year 2022, , 28 - 44, 02.01.2022

Ela Yılmaz

https://doi.org/10.33537/sobild.2022.13.1.3

Abstract

Sanayi Devrimiyle tüm dünyada başlayan ticari ve ekonomik
yapının değişimi, insanların yaşamını etkileyen ve köklü
değişimlere sebep olan sonuçları doğurmuştur. Dünya'da artan
nüfus, bilimsel ve teknolojik gelişmeler ile yeni kavramlar
insanların yaşam alanlarını ve kentlerin formunu etkilemiştir.
Avrupa kentlerinde başlayan değişim ve modernleşme kentlerin
yeniden düzenlenmesine, yeni ihtiyaçların bir sonucu olarak da
yeni mimari yapıların ortaya çıkmasına neden olmuştur. Osmanlı
toplumu da değişen dünyanın farkına varmaya başlamış, önce
başkent İstanbul'da yeni mimari yapılarla değişim ve
modernleşme kendini göstermiştir. Bu mimari yapılardan biri de
gelişen ve genişleyen ticaret ağlarının bir sonucu olan yeni ticaret
mekânlarıdır. Yeni bir mimari kurguyla inşa edilmeye başlayan
bu ticaret mekânları büyük mağazalardır. Osmanlı kentlerinde
faaliyette olan, Cumhuriyetin ilanından sonra da bir süre
faaliyetlerine devam eden önemli büyük ticaret mekânlarından
biri de Orosdi-Back mağazalarıdır. Orosdi-Back mağazaları önce
İstanbul'da sonrasında da Osmanlı topraklarındaki bazı liman
kentlerinde ve diğer ülkelerde açılmıştır. 20. yüzyıl başında bir
liman kenti olmayan Adana'da mağaza açmış olmaları ise,
Adana'da pamuk tarımının ilerlemesi, ulaşım ağının artması
sonucunda olmuştur. Adana Orosdi-Back mağazası tek başına
mimari yapısıyla modernleşmenin kentteki temsilcisi olmuştur.
Kentlerin fiziksel değişimine, sosyal ve kültürel hayatına önemli
katkıları olan Orosdi-Back mağazaları, mimarlık tarihimiz için de
önemli bir yapı grubunu oluşturur.

Keywords

Orosdi-Back;, Adana, Osmanlı İmparatorluğu

References

• AKIN, N., 19. Yüzyılın İkinci Yarısında Galata ve Pera, İstanbul, 2011.