TOPLUMSAL CİNSİYET PERSPEKTİFİNDE SAĞLIK VE TIBBİLEŞTİRME

Yıl 2015, Cilt: 18 Sayı: 1, 153 - 186, 16.05.2015

Deniz Sezgin

https://doi.org/10.18490/sad.63338

Cited By: 19

Öz

Toplumun cinsiyet nedeniyle biçtiği rol ve beklentileri, buna bağlı olarak yapılan cinsiyet ayrımı pek çok konuda eşitsizliği ve olumsuz sonuçları beraberinde getirmektedir. Toplumsal cinsiyet rol ve beklentilerinin etki ettiği ve beraberinde getirdiği eşitsizliğe neden olan alanlardan biri sağlıktır. Sağlık ve toplumsal cinsiyet arasında görünmeyen ve ayrılmayan bir bağ vardır. Bu çalışmada, toplumsal cinsiyet perspektifinde kadın ve erkek sağlığı ile ilgili yaklaşımı ele almak amaçlanmıştır. Toplumsal cinsiyet rollerinin ve eşitsizliğinin kadın ve erkek sağlığına etkileri incelenmiştir. Beraberinde, toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin neden olduğu sağlık sorunlarının tespiti ve çözümü yerine, tıbbileştirilen alan ve konularla sağlığın yeniden tanımlanmakta, biçimlendirilmekte ve toplumsal cinsiyet rollerinin pekiştirilmekte olduğu ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Toplumsal Cinsiyet, Sağlık, Tıbbileştirme, Kadın Sağlığı, Erkek Sağlığı

Kaynakça

• Akın, A. (2007). Toplumsal Cinsiyet (Gender) Ayrımcılığı ve Sağlık. Toplum Hekimliği Bülteni. Cilt. 26. Mayıs-Ağustos, Sayı. 2: 1-9.
• Bahar Özvarış, Ş. (2007). Türkiye'de Toplumsal Cinsiyet, Kadın ve Sağlık. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi. Cilt: 16. Mart-Nisan. Sayı. 3-4. Ankara: Türk Tabipleri Birliği Yayını. Erişim Adresi:http://www.Ttb.Org.Tr/En/İndex.Php/Tuem-Haberler-Blog/44-Yeni-Raporlar/945 Qtuerkiyede-Toplumsal-Cinsiyet-Kadn-Ve-Salkq-Rapor.
• Boni, F.(2002). Framing Media Masculinities. European Journal of Communication. Vol 17(4): 465- 478.
• Bozdemir N. ve Özcan, S. (2011). Cinsellik ve Cinsel Sağlığa Genel Bakış. TJFMPC. 5:37-46.
• Conrad, P. (1992). Medicalization of Social Control. Annual Review Of Sociology. 18: 209-232.
• Conrad, P. (2007). Medicalization of Society. USA: The Johns Hopkins University Press.
• Çabuklu, Y. (2004). Toplumsalın Sınırında Beden. İstanbul: Kanat Kitap.
• Dedeoğlu, S. (2000). Toplumsal Cinsiyet Rolleri Açısından Türkiye’de Aile ve Kadın Emeği. Toplum ve Bilim. 86. Güz: 139-170.
• Demez, G. (2012). Medyada Yeni Sağlık Anlayışları ve Kadın Bedeninin Temsili. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi. Cilt.9. Sayı.1: 512-532.
• Dökmen, Y. Z. (2009). Menopoz, Beden İmgesi ve Ruh Sağlığı. Türk Psikoloji Yazıları. Aralık. 12 (24). 41-55.
• Featherstone, M. ve Hepworth, M. (1998). Ageing The Lifecourse and Sociology of Embodiment. Modernity, Medicine and Health içinde. Graham Scambler ve Paul
• Higgs (Ed.). London: Routledge. 147-175.
• Featherstone, M. (2005). Postmodernizm ve Tüketim Kültürü. Mehmet Küçük (Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Fine, C. (2011). Toplumsal Cinsiyet Yanılsaması. Kıvanç Tanrıyar (Çev.). İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Foucault, M. (2005). Özne ve İktidar. Işık Ergüden ve Osman Akınhay (Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Gülay, G. ve Bener, Ö. (2011). Kadınların Toplumsal Cinsiyet Rolleri Çerçevesinde Aile İçi Yaşamı Algılama Biçimleri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi. Yıl: 15, Sayı: 3, Aralık, 157-171.
• Hürriyet Gazetesi 04.04. 2008:5.
• Hürriyet Gazetesi. 19.03.2008:5.
• Hürriyet Gazetesi Kelebek Eki. 30.04.2008:4.
• Hürriyet Gazetesi Cumartesi.Eki. 12.04.2008: 15.
• Illich, I. (1995). Sağlığın Gaspı, Süha Sertabiboğlu (Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Kaypakoğlu, S. (2003). Toplumsal Cinsiyet ve İletişim. İstanbul: Naos.
• Lupton, D. (1994). Medicine As Culture, Illness, Disease And The Body in Western Societies. London: Sage Publications.
• Manderson, L. (1999). Social Meaning And Sexual Bodies: Gender, Sexuality and Barriers to Women's Health Care. Gender and Health. Pollard, T. ve Hyatt S. B. (Ed.). UK: Cambridge University Press: 75-93.
• Mc Kay, J. vd. (2009). Gentlemen, The Lunchbox Has Landed: Representations of Masculinities and Men's Bodies in The Popular Media. Handbook of Studies on Men and Masculinities içinde. Thousand Oaks, CA: Sage, 270-288.
• Pabuçcu R. ve Kaya, C. (2008). Testosteron ve Andropoz. Türkiye Klinikleri J Med Sci. 28(Suppl): 98-101.
• Parsons, T. (1951). The Social System.Glencloe III.: Free Press.
• Pollard, T. ve Hyatt, S. B. (1999). Sex, Gender And Health: Integrating Biological and Social Perspectives. Sex, Gender and Health. Pollard, T. ve Hyatt S. B. (Ed.). UK: Cambridge University Press: 1-17.
• Rosenfeld, D. ve Faircloth, C. A. (2006). Medicalized Masculinities: The Missing Link. Medicalized Masculinities. Rosenfeld, D. ve Faircloth C. A. (Ed.). Temple University Press. USA: 1-20.
• Szasz, T. (2007). The Medicalization of Everyday Life.USA: Syracuse University Press.
• Szasz, T. (1963). Law, Liberty, and Psychiatry: An Inquiry into the Social Uses of Mental Health Practices. New York: Syracuse University Press.
• Sezgin, D. (2011). Tıbbileştirilen Yaşam Bireyselleştirilen Sağlık. İstanbul: Ayrıntı.
• Şahin Kaya, Ş. (2011). Televizyonda Kadın, Sağlık, Hastalık. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, Cilt:14.Sayı:2. Güz. s.118-150.
• Şimşek, H. (2011). Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliğinin Kadın Üreme Sağlığına Etkisi: Türkiye Örneği, DEÜ Tıp Fakültesi Dergisi. Cilt.25, Sayı.2, Mayıs, 119-126.
• Turner, B. S. (1992). Regulating Bodies Essay in Medical Sociology. Routledge Publications.
• Türmen, T. (2003). Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Sağlığı. Toplumsal Cinsiyet, Sağlık ve Kadın içinde. A. Akın (Ed.). Hacettepe Üniversitesi Kadın Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi (HÜKSAM), H.Ü. Yayınları.
• User, İ. (2010). Biyoteknolojiler ve Kadın Bedeni. Kadın ve Bedeni içinde (s. 131-169). Yasemin İnceoğlu ve Altan Kar (Der.). İstanbul. Ayrıntı Yayınları.
• Zola, I. K. (1994). Sağlık ve Köreltici Tıp. Profesyoneller İktidarı içinde (s. 43 – 68). I. Illich, vd. (Der.). Cevdet Cerit (Çev.). İstanbul: Pınar Yayınları.
• http://www.who.int/gender/en/ Erişim tarihi: 14/04/2014
• Merriam Webster Online Dictionary; Sex. http://www.m-w.com/dictionary/gender. Erişim Tarihi: 03/01/2008.