POSTMODERN FOTOĞRAFTA MİTOSUN YENİDEN ÜRETİLİŞİ: ANNİE LEİBOVİTZ ÖRNEĞİ

Year 2015, Issue: 64, 183 - 194, 30.10.2015

Ömer Alanka

Abstract

On dokuzuncu yüzyılın sonuyla başlayan ve yirminci yüzyılın ikinci yarısına kadar
devam eden iki büyük dünya savaşının yaşandığı dönemde birçok alana ait kökten düşünsel
bir kırılma yaşanmış ve bu sancılı sürecin sonunda modern paradigma bambaşka bir
anlam ve varlık anlayışına dönüşmüştür. Postmodern çağla rasyonel akıl ve ampirik gerçeklik
gibi modernitenin üst anlatıları (meta narrative) yerini her şeyin kararsızlaştığı ve
akışkanlaştığı modern sonrası döneme bırakmıştır. Herhangi bir merkezden ve zeminden
yoksun bu dönemde görsel sanatlarda da farklı bir estetik algılayış doğmuştur. Fotoğrafın
temel ethosu olan tanıklık ilkesi giderek farklı manipülasyon tekniklerine ilgi gösterirken
fotoğrafın orada olma ve şahit olma ilkeleri zayıflamıştır. Fotoğraf sübjektif bir biçimde
sanatçının kendi içine yöneldiği ve kavramsal düzeyde anlam arayışı mecrası olmaktadır.
Metinlerarası ve heterojen ontolojik arayışlar kadim ve modern mitosların parodik dille
yeniden üretilmesi durumunu ortaya çıkarmıştır. Bu bağlamda çalışmada postmodern sanatın
başat niteliklerinden yeniden üretim süreci Annie Leibovitz’in çalışmaları odağında
incelenmektedir. Yeniden üretim süreci kimilerine göre orijinalite yokluğuyken diğerleri
için sanatın günümüz tinini yansıtmaktadır. Annie Leibovitz’in eserleri çağdaş sanat dünyasının
manzarasını çizmekte ve antik dünya bilgeliği ile modern mitolojiyi kavramsal
tartışma düzeyine yükseltmektedir. Ayrıca çalışmada Leibovitz’in fotoğraflarının mitoloji
göndermeleri üzerinden postmodern dönemde sanatın metinlerarasılık boyutları incelenmektedir.
Makalede göstergebilimsel yöntemle fotoğraflar analiz edilmektedir. Mitik ve
tarihsel alt metinlere bakılmakta ve geçmişin şimdi içerisinde üretilmesinde bozma (distortion)
ve çarpıtma tavırları postmodern sanat düşüncesi çerçevesinde incelenmektedir.

Keywords

Postmodernizm, Mitos, Postmodern Fotoğraf, Göstergebilim.

References

• Allen, G. (2006). Intertextuality. London: Routledge.
• Bolen, J. S. (2014). Goddesses in older women archetypes in women over fifty. New York: HarperCollins Publishers.
• Grimal, P. (2012). Mitoloji sözlüğü yunan ve roma . İstanbul : Kabalcı Yayınevi.
• Hutcheon, L. (2004). A potecis of postmodernism history, theory, fiction. New York: Routledge.
• Hutcheon, L. (Winter, 1986-1987). The politics of postmodernism: parody and history. Cultural Critique, Modernity and Modernism, Postmodernity and Postmodernism(No 5), 179-207.
• Lefebvre, H. ( 1998). Modern dünyada gündelik hayat. İstanbul: Metis Yayınları.
• Lyotard, J. (1990). Postmodern nedir sorusuna cevap. Z. Haz:Nemci içinde, Postmodernizm – Jameson, Lyotard, Habermas (D. Sabuncuoglu, Çev., s. 43-58). İstanbul: Kıyı Yayınları.
• Şaylan, G. (2006). Postmodernizm . İstanbul: İmge Yayınevi.
• Touraine, A. (2007). Modernliğin eleştirisi. (H. TUFAN, Çev.) İstanbul : Yapı Kredi Yayınları .
• Watson, N. (2006). Postmodernizm ve yaşam tarzları. s. sim içinde, postmodern düşüncenin eleştirel sözlüğü (A. U. Mukadder Erkan, Çev., s. 45-59). Ankara: Ebabil Yayınları.
• Wheale, N. (2003). Postmodernism: A new representation? N. Wheale içinde, The Postmodern Arts: An Introductory Reader (s. 33-63). USA: Routledge.