Fiziksel Engelli Elit Sporcular ile Sedanter Fiziksel Engeli Bireylerde Yaşam Kalitesi ve Toplumsal Katılım

Year 2023, Volume: 3 Issue: 2, 83 - 100, 30.09.2023

Fatma Peker , Ferda Karadağ , Filiz Er

Abstract

Bu çalışmanın amacı, fiziksel engelli bireylerde yaşam kalitesi ve toplumsal katılımın spor yapma ve yapmama durumuna göre farklılaşıp farklılaşmadığını araştırmaktır. Çalışmaya, Engelliler Spor Kulübünün lisanslı 45 fiziksel engelli sporcusu ve 30 sedanter (spor yapmayan) fiziksel engelli birey katılmıştır. Spor yapan ve yapmayan engelli bireylerin yaşam kalitelerini ölçmek amacıyla “Yaşam Kalitesi Ölçeği Kısa Form (SF-36)”, toplumsal katılımını değerlendirmek üzere “Craig Engellilik Değerlendirme Bildirme Tekniği-Kısa Form (CHART-SF)” ve araştırmacılar tarafından geliştirilen “Kişisel Bilgi Formu” kullanılmıştır. Verilerin analizinde betimsel istatistik, Mann Whitney U testi ve Spearman korelasyon testi uygulanmıştır. Araştırmanın sonucunda, spor yapanlar lehine yaşam kalitesi ağrı ve genel sağlık boyutu ile toplumsal katılımda mobilite boyutunun istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık gösterdiği bulunmuştur (p<0.05). Spor yapmanın, fiziksel engelli bireylerin yaşam kalitesi ve toplumsal katılımını olumlu yönde etkileyen bir unsur olduğu görülmektedir. Engelli bireylerin spor faaliyetlerine katılımı artırılmalıdır.

Keywords

Fiziksel engelli, Spor, Yaşam kalitesi, Toplumsal katılım

Quality Of Life And Social Participation In Elite Athletes With Physical Disabilities And Sedentary Individuals With Physical Disabilities

Abstract

The aim of the present study is to investigate whether the quality of life and social participation in individuals with physical disabilities differ according to whether they do sports or not. 45 athletes with physical disabilities licensed by the Disabled Sports Club and 30 sedentary individuals (not doing sports) with physical disabilities participated in the study. “Quality of Life Scale Short Form (SF-36)” was used to measure the quality of life of disabled individuals who do and do not do sports, while "Craig Handicap Assessment and Reporting Technique-Short Form (CHART-SF)" and the "Personal Information Form" developed by the researchers were used to assess social participation. For the analysis of the data, descriptive statistics, Mann Whitney U test and Spearman correlation test were applied. As a result of the study, it was found that there was a statistically significant difference between the pain and general health subscales in quality of life in favor of those who do sports, and the mobility subscale in social participation (p<0.05). It is seen that doing sports is a factor that positively affects the quality of life and social participation of individuals with physical disabilities. Participation of disabled people in sports activities should be increased.

Keywords

Physical disability, Sports, Quality of life, Social participation

References

• Akdura, E. (2007). Bedensel engelli basketbol tekerlekli sandalye liglerinde aktif spor yapan basketbolcuların toplumsal yaşama uyumlarında sporun etkisinin araştırılması. Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Kütahya.
• Akdura, E. (2007). Bedensel engelli basketbol tekerlekli sandalye liglerinde aktif spor yapan basketbolcuların toplumsal yaşama uyumlarında sporun etkisinin araştırılması. Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Kütahya.
• Altun, B. (2010) Bedensel engellilerin sportif aktivitelere katılımının yaşam kalitesi üzerine etkisinin değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Programı. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Ankara.
• Altun, B. (2010) Bedensel engellilerin sportif aktivitelere katılımının yaşam kalitesi üzerine etkisinin değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Programı. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Ankara.
• Altuntaş Duman, N., & Doğanay, G. (2017). Toplumsal dışlanma pratikleri üzerinden trabzon'da engelli kadınlar. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 20(2) :1-4.
• Altuntaş Duman, N., & Doğanay, G. (2017). Toplumsal dışlanma pratikleri üzerinden trabzon'da engelli kadınlar. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 20(2) :1-4.
• American Occupational Therapy Association (2002). Occupational therapy practice framework: Domain and Process. American Journal Occupational Therapy, 56(6), 609-639.
• American Occupational Therapy Association (2002). Occupational therapy practice framework: Domain and Process. American Journal Occupational Therapy, 56(6), 609-639.
• Anderson, D.M., Wozencroft, A., & Bedini, L.A. (2008). Adolescent girls' involvement in disability sport: a comparison of social support mechanisms. Journal of leisure research, 40(2), 183-207.
• Anderson, D.M., Wozencroft, A., & Bedini, L.A. (2008). Adolescent girls' involvement in disability sport: a comparison of social support mechanisms. Journal of leisure research, 40(2), 183-207.
• Ashton-Shaeffer, C., Gibson, H., Holt, M., & Willming, C. (2001). Women's resistance and empowerment through wheelchair sport. World Leisure Journal, 43(4), 11-21.
• Ashton-Shaeffer, C., Gibson, H., Holt, M., & Willming, C. (2001). Women's resistance and empowerment through wheelchair sport. World Leisure Journal, 43(4), 11-21.
• Aslan, Ş., Aslan, U. B., & Uyan, A. (2017). Comparison of self-esteem in individuals with physical disabilities according to participating sports Spor yapma durumlarına göre bedensel engelli bireylerin benlik saygısının karşılaştırılması. Journal of Human Sciences, 14(4), 4032-4040.
• Aslan, Ş., Aslan, U. B., & Uyan, A. (2017). Comparison of self-esteem in individuals with physical disabilities according to participating sports Spor yapma durumlarına göre bedensel engelli bireylerin benlik saygısının karşılaştırılması. Journal of Human Sciences, 14(4), 4032-4040.
• Aydoğan, D., & Hadi, G. (2020). Resilience in turkish physically disabled athletes: the role of sport participation. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 16(30), 2401-2425.
• Aydoğan, D., & Hadi, G. (2020). Resilience in turkish physically disabled athletes: the role of sport participation. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 16(30), 2401-2425.
• Bayındır, Z., & Uysal, M. T. (2023). Engelli kadın sporcuların toplumsal deneyimleri üzerine bir çalışma. Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Dergisi, 6(4), 427-444.
• Bayındır, Z., & Uysal, M. T. (2023). Engelli kadın sporcuların toplumsal deneyimleri üzerine bir çalışma. Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Dergisi, 6(4), 427-444.
• Bezyak, J. L., Sabella, S. A., & Gattis, R. H. (2017). Public transportation: an investigation of barriers for people with disabilities. Journal of Disability Policy Studies, 28(1), 52-60.
• Bezyak, J. L., Sabella, S. A., & Gattis, R. H. (2017). Public transportation: an investigation of barriers for people with disabilities. Journal of Disability Policy Studies, 28(1), 52-60.
• Campbell, E., & Jones, G. (1994). Psychological well-being in wheelchair sport participants and nonparticipants. Adapted Physical Activity Quarterly, 11(4), 404-415.
• Campbell, E., & Jones, G. (1994). Psychological well-being in wheelchair sport participants and nonparticipants. Adapted Physical Activity Quarterly, 11(4), 404-415.
• Civan, A. (2015). Engelli ve engelsiz tenisçilerin benlik saygısı düzeyleri ile yaşam kalitesi düzeyleri arasındaki ilişki. Eğitim Araştırmaları ve İncelemeleri, 10 (3), 352-356.
• Civan, A. (2015). Engelli ve engelsiz tenisçilerin benlik saygısı düzeyleri ile yaşam kalitesi düzeyleri arasındaki ilişki. Eğitim Araştırmaları ve İncelemeleri, 10 (3), 352-356.
• Côté-Leclerc, F., Boileau Duchesne, G., Bolduc, P., Gélinas-Lafrenière, A., Santerre, C., Desrosiers, J. & Levasseur, M. (2017). How does playing adapted sports affect quality of life of people with mobility limitations? Results from a mixed-method sequential explanatory study. Health and Quality of Life Outcomes, 15(1), 1-8.
• Côté-Leclerc, F., Boileau Duchesne, G., Bolduc, P., Gélinas-Lafrenière, A., Santerre, C., Desrosiers, J. & Levasseur, M. (2017). How does playing adapted sports affect quality of life of people with mobility limitations? Results from a mixed-method sequential explanatory study. Health and Quality of Life Outcomes, 15(1), 1-8.
• Çevik, O., & Kabasakal, K. (2013). Spor etkinliklerinin, engelli bireylerin toplumsal uyumuna ve sporla sosyalleşmelerine etkisinin incelenmesi. International Journal of Social and Economic Sciences, 3(2), 74-83.
• Çevik, O., & Kabasakal, K. (2013). Spor etkinliklerinin, engelli bireylerin toplumsal uyumuna ve sporla sosyalleşmelerine etkisinin incelenmesi. International Journal of Social and Economic Sciences, 3(2), 74-83.
• Devine, M. A. (2004). “Being a ‘doer’instead of a ‘viewer’”: The role of inclusive leisure contexts in determining social acceptance for people with disabilities. Journal of Leisure Research, 36(2), 137-159.
• Devine, M. A. (2004). “Being a ‘doer’instead of a ‘viewer’”: The role of inclusive leisure contexts in determining social acceptance for people with disabilities. Journal of Leisure Research, 36(2), 137-159.
• Diaz, R., Miller, E. K., Kraus, E. & Fredericson, M., (2019). Impact of adaptive sports participation on quality of life. Sports medicine and arthroscopy review, 27(2), 73-82.
• Diaz, R., Miller, E. K., Kraus, E. & Fredericson, M., (2019). Impact of adaptive sports participation on quality of life. Sports medicine and arthroscopy review, 27(2), 73-82.
• Dimakos, C., Kamenetsky, S. B., Condeluci, A., Curran, J., Flaherty, P., Fromknecht, J., ... & Williams, J. (2016). Somewhere to live, something to do, someone to love: Examining levels and sources of social capital among people with disabilities. Canadian Journal of Disability Studies, 5(4), 130–180.
• Dimakos, C., Kamenetsky, S. B., Condeluci, A., Curran, J., Flaherty, P., Fromknecht, J., ... & Williams, J. (2016). Somewhere to live, something to do, someone to love: Examining levels and sources of social capital among people with disabilities. Canadian Journal of Disability Studies, 5(4), 130–180.
• Durstine, J. L., Painter, P., Franklin, B. A., Morgan, D., Pitetti, K.H., & Roberts, S. O. (2000). Physical activity for the chronically ill and disabled. Sports Medicine, 30(3), 207-219.
• Durstine, J. L., Painter, P., Franklin, B. A., Morgan, D., Pitetti, K.H., & Roberts, S. O. (2000). Physical activity for the chronically ill and disabled. Sports Medicine, 30(3), 207-219.
• Egbatan, M., & Ak, İ. (2019). Ankara'nın ritmi: Mekan, kadın ve engellilik. MAD Journal, 1(1): 110-130.
• Egbatan, M., & Ak, İ. (2019). Ankara'nın ritmi: Mekan, kadın ve engellilik. MAD Journal, 1(1): 110-130.
• Erdoğan, B., & Köten, E. (2014). Engelli gençler, sosyal dışlanma ve internet. İstanbul: İstanbul Gelişim Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
• Erdoğan, B., & Köten, E. (2014). Engelli gençler, sosyal dışlanma ve internet. İstanbul: İstanbul Gelişim Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
• Ergün, N., & Baltacı, G. (2006). Spor Yaralanmalarında Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Prensipleri. Merdiven Reklam Yayınları. 2. Baskı. Ankara.
• Ergün, N., & Baltacı, G. (2006). Spor Yaralanmalarında Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Prensipleri. Merdiven Reklam Yayınları. 2. Baskı. Ankara.
• Finch, C., Owen, N., & Price, R. (2001). Current injury or disability as a barrier to being more physically active. Medicine and science in sports and exercise, 33(5), 778–782.
• Finch, C., Owen, N., & Price, R. (2001). Current injury or disability as a barrier to being more physically active. Medicine and science in sports and exercise, 33(5), 778–782.
• Forsell, T., Tower, J., & Polman, R. (2022). Development of a scale to measure social Capital in Recreation and Sport Clubs. Leisure Sciences, 42(1), 106-122.
• Forsell, T., Tower, J., & Polman, R. (2022). Development of a scale to measure social Capital in Recreation and Sport Clubs. Leisure Sciences, 42(1), 106-122.
• Groff, D. G., Lundberg, N. R. & Zabriskie, R. B. (2009). Influence of adapted sport on quality of life: Perceptions of athletes with cerebral palsy. Disability and rehabilitation, 31(4), 318-326.
• Groff, D. G., Lundberg, N. R. & Zabriskie, R. B. (2009). Influence of adapted sport on quality of life: Perceptions of athletes with cerebral palsy. Disability and rehabilitation, 31(4), 318-326.
• Gürkan, R. K., Koçak, F. & Başar, A. (2021). Engelli sporcularda psikolojik iyi oluş ve serbest zaman doyumu arasındaki ilişkinin incelenmesi. International Journal of Sport Exercise and Training Sciences-IJSETS, 7(2), 73-83.
• Gürkan, R. K., Koçak, F. & Başar, A. (2021). Engelli sporcularda psikolojik iyi oluş ve serbest zaman doyumu arasındaki ilişkinin incelenmesi. International Journal of Sport Exercise and Training Sciences-IJSETS, 7(2), 73-83.
• Hall, E. (2005). The entangled geographies of social exclusion/inclusion for people with learning disabilities. Health & Place, 11(2), 107-115.
• Hall, E. (2005). The entangled geographies of social exclusion/inclusion for people with learning disabilities. Health & Place, 11(2), 107-115.
• Hanson, C. S., Nabavi, D., & Yuen, H. K. (2001). The effect of sports on level of community integration as reported by persons with spinal cord injury. The American Journal of Occupational Therapy, 55(3), 332-338.
• Hanson, C. S., Nabavi, D., & Yuen, H. K. (2001). The effect of sports on level of community integration as reported by persons with spinal cord injury. The American Journal of Occupational Therapy, 55(3), 332-338.
• Hanson, C. S., Nabavi, D., & Yuen, H. K. (2001). The effect of sports on level of community integration as reported by persons with spinal cord injury. The American journal of occupational therapy:official publication of the American Occupational Therapy Association, 55(3), 332–338.
• Hanson, C. S., Nabavi, D., & Yuen, H. K. (2001). The effect of sports on level of community integration as reported by persons with spinal cord injury. The American journal of occupational therapy:official publication of the American Occupational Therapy Association, 55(3), 332–338.
• Kamberidou, I., Bonias, A., & Patsantaras, N. (2019). Sport as a means of ınclusıon and ıntegratıon for "those of us wıth dısabılıtıes". European Journal of Physical Education and Sport Science, 5(12), 99-128.
• Kamberidou, I., Bonias, A., & Patsantaras, N. (2019). Sport as a means of ınclusıon and ıntegratıon for "those of us wıth dısabılıtıes". European Journal of Physical Education and Sport Science, 5(12), 99-128.
• Kara. E, Bacı, G. B., & Tatar, S. T. (2020). Fiziksel engelli sedanter bireyler ile aktif spor yapan fiziksel engelli bireylerin yaşam doyum düzeylerinin karşılaştırılması. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 5(2), 154-165.
• Kara. E, Bacı, G. B., & Tatar, S. T. (2020). Fiziksel engelli sedanter bireyler ile aktif spor yapan fiziksel engelli bireylerin yaşam doyum düzeylerinin karşılaştırılması. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 5(2), 154-165.
• Karasar, N. (2016). Bilimsel Araştırma Yöntemi, Kavramlar, İlkeler ve Teknikler. Nobel Akademik Yayıncılık. Karataş, K., & Gökçearslan Çiftci, E. (2010). Türkiye'de engelli kadın olmak: Deneyimler ve çözüm önerileri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(13):147-153.
• Karasar, N. (2016). Bilimsel Araştırma Yöntemi, Kavramlar, İlkeler ve Teknikler. Nobel Akademik Yayıncılık. Karataş, K., & Gökçearslan Çiftci, E. (2010). Türkiye'de engelli kadın olmak: Deneyimler ve çözüm önerileri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(13):147-153.
• Koca, C. (2006). Beden eğitimi ve spor alanında toplumsal cinsiyet ilişkileri. Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe J. of Sport Sciences, 17(2) :81-99.
• Koca, C. (2006). Beden eğitimi ve spor alanında toplumsal cinsiyet ilişkileri. Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe J. of Sport Sciences, 17(2) :81-99.
• Koçyiğit, H., Aydemir, Ö., Fişek, G., Ölmez, N., Memiş, A. (1999). Kısa form- 36 (SF-36)’nın Türkçe versiyonunun güvenilirliği ve geçerliliği. İlaç ve Tedavi Dergisi, 12, 202-206.
• Koçyiğit, H., Aydemir, Ö., Fişek, G., Ölmez, N., Memiş, A. (1999). Kısa form- 36 (SF-36)’nın Türkçe versiyonunun güvenilirliği ve geçerliliği. İlaç ve Tedavi Dergisi, 12, 202-206.
• Kreuter, M. (2000). Spinal cord injury and partner relationships. Spinal cord, 38(1), 2-6.
• Kreuter, M. (2000). Spinal cord injury and partner relationships. Spinal cord, 38(1), 2-6.
• Kumcağız, H., & Çayir, G. A. (2018). Sporun, fiziksel engelli bireylerin yaşam kalitesi üzerine etkisine ilişkin görüşler. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 654-669.
• Kumcağız, H., & Çayir, G. A. (2018). Sporun, fiziksel engelli bireylerin yaşam kalitesi üzerine etkisine ilişkin görüşler. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 654-669.
• Labronici, R. H., Cunha, M. C., Oliveira, A. D., & Gabbai, A. A. (2000). Esporte como fator de integração do deficiente físico na sociedade [Sport as integration factor of the physically handicapped in our society]. Arquivos de neuro-psiquiatria, 58(4), 1092–1099.
• Labronici, R. H., Cunha, M. C., Oliveira, A. D., & Gabbai, A. A. (2000). Esporte como fator de integração do deficiente físico na sociedade [Sport as integration factor of the physically handicapped in our society]. Arquivos de neuro-psiquiatria, 58(4), 1092–1099.
• Laferrier, J. Z., Teodorski, E., & Cooper, R. A. (2015). Investigation of the impact of sports, exercise, and recreation participation on psychosocial outcomes in a population of veterans with disabilities: a cross-sectional study. American journal of physical medicine & rehabilitation, 94(12), 1026-1034.
• Laferrier, J. Z., Teodorski, E., & Cooper, R. A. (2015). Investigation of the impact of sports, exercise, and recreation participation on psychosocial outcomes in a population of veterans with disabilities: a cross-sectional study. American journal of physical medicine & rehabilitation, 94(12), 1026-1034.
• Martin Ginis, K. A., Jetha, A., Mack, D. E., & Hetz, S. (2010). Physical activity and subjective well-being among people with spinal cord injury: a meta-analysis. Spinal Cord, 48(1), 65-72.
• Martin Ginis, K. A., Jetha, A., Mack, D. E., & Hetz, S. (2010). Physical activity and subjective well-being among people with spinal cord injury: a meta-analysis. Spinal Cord, 48(1), 65-72.
• McVeigh, S. A., Hitzig, S. L., & Craven, B. C. (2009). Influence of sport participation on community integration and quality of life: a comparison between sport participants and non-sport participants with spinal cord injury. The journal of spinal cord medicine, 32(2), 115-124.
• McVeigh, S. A., Hitzig, S. L., & Craven, B. C. (2009). Influence of sport participation on community integration and quality of life: a comparison between sport participants and non-sport participants with spinal cord injury. The journal of spinal cord medicine, 32(2), 115-124.
• Meriç, S., & Turay, Ö. (2020). Tekerlekli sandalye basketbolcularının spora katılım motivasyonu ile yaşam kalitesi arasındaki ilişki. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (48), 433-450.
• Meriç, S., & Turay, Ö. (2020). Tekerlekli sandalye basketbolcularının spora katılım motivasyonu ile yaşam kalitesi arasındaki ilişki. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (48), 433-450.
• Muraki, S., Tsunawake, N., Hiramatsu, S., & Yamasaki, M. (2000). The effect of frequency and mode of sports activity on the psychological status in tetraplegics and paraplegics. Spinal cord, 38(5), 309-314.
• Muraki, S., Tsunawake, N., Hiramatsu, S., & Yamasaki, M. (2000). The effect of frequency and mode of sports activity on the psychological status in tetraplegics and paraplegics. Spinal cord, 38(5), 309-314.
• Nicholson, M., Hoye, R. (2008) Sport and social capital. 1. Published, Routledge, New York, p: 2-8.
• Nicholson, M., Hoye, R. (2008) Sport and social capital. 1. Published, Routledge, New York, p: 2-8.
• Pense, M., Demir, H., & Lesınger, F. Y. (2011). Engelli sporcularda benlik algısının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Beden eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi. 13(Ek Sayı), 43-58.
• Pense, M., Demir, H., & Lesınger, F. Y. (2011). Engelli sporcularda benlik algısının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Beden eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi. 13(Ek Sayı), 43-58.
• Repke, M. A., & Ipsen, C. (2020). Differences in social connectedness and perceived isolation among rural and urban adults with disabilities. Disability and Health Journal, 13(1), 100829.
• Repke, M. A., & Ipsen, C. (2020). Differences in social connectedness and perceived isolation among rural and urban adults with disabilities. Disability and Health Journal, 13(1), 100829.
• Safer, V. B. (2010). İnme geçirmiş Türk hastalarda craıg engellilik değerlendirme ve rapor etme tekniği-kısa formu (chart-sf)’nun geçerliliğinin ve güvenilirliğinin araştırılması. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp Ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı. Tıpta Uzmanlık Tezi. Ankara.
• Safer, V. B. (2010). İnme geçirmiş Türk hastalarda craıg engellilik değerlendirme ve rapor etme tekniği-kısa formu (chart-sf)’nun geçerliliğinin ve güvenilirliğinin araştırılması. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp Ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı. Tıpta Uzmanlık Tezi. Ankara.
• Santiago, M. C., & Coyle, C. P. (2004). Leisure-time physical activity and secondary conditions in women with physical disabilities. Disability and rehabilitation, 26(8), 485-494.
• Santiago, M. C., & Coyle, C. P. (2004). Leisure-time physical activity and secondary conditions in women with physical disabilities. Disability and rehabilitation, 26(8), 485-494.
• Satman, C. (2012). Fiziksel aktivitenin engelli kişilerdeki iyi olma hali ve özsaygıya dair olumlu etkileri. Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, (1), 37-50.
• Satman, C. (2012). Fiziksel aktivitenin engelli kişilerdeki iyi olma hali ve özsaygıya dair olumlu etkileri. Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, (1), 37-50.
• Sögüt M. (2006) Sporun Bedensel Engellilerin Sosyalleşmeleri Üzerine Etkisi. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Mersin.
• Sögüt M. (2006) Sporun Bedensel Engellilerin Sosyalleşmeleri Üzerine Etkisi. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Mersin.
• Sundar, V., Brucker, D. L., Pollack, M. A., & Chang, H. (2016). Community and social participation among adults with mobility impairments: A mixed methods study. Disability and health journal, 9(4), 682-691.
• Sundar, V., Brucker, D. L., Pollack, M. A., & Chang, H. (2016). Community and social participation among adults with mobility impairments: A mixed methods study. Disability and health journal, 9(4), 682-691.
• Swartz, L., Bantjes, J., Knight, B., Wilmot, G., & Derman, W. (2018). “They don’t understand that we also exist”: South African participants in competitive disability sport and the politics of identity. Disability and rehabilitation, 40(1), 35-41.
• Swartz, L., Bantjes, J., Knight, B., Wilmot, G., & Derman, W. (2018). “They don’t understand that we also exist”: South African participants in competitive disability sport and the politics of identity. Disability and rehabilitation, 40(1), 35-41.
• Şentürk, U. (2017). Bedensel Engelli 13-18 Yaş Amputelerin Yaşam Kalitelerinin Ve Serbest Zaman Alışkanlıklarının İncelenmesi. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
• Şentürk, U. (2017). Bedensel Engelli 13-18 Yaş Amputelerin Yaşam Kalitelerinin Ve Serbest Zaman Alışkanlıklarının İncelenmesi. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
• Tasiemski, T., Kennedy, P., Gardner, B. P., & Taylor, N. (2005). The association of sports and physical recreation with life satisfaction in a community sample of people with spinal cord injuries. NeuroRehabilitation, 20(4), 253-265.
• Tasiemski, T., Kennedy, P., Gardner, B. P., & Taylor, N. (2005). The association of sports and physical recreation with life satisfaction in a community sample of people with spinal cord injuries. NeuroRehabilitation, 20(4), 253-265.
• Úbeda-Colomer, J., Devís-Devís, J., & Sit, C. H. P. (2019). Barriers to physical activity in university students with disabilities: Differences by sociodemographic variables. Disability and health journal, 12(2), 278–286.
• Úbeda-Colomer, J., Devís-Devís, J., & Sit, C. H. P. (2019). Barriers to physical activity in university students with disabilities: Differences by sociodemographic variables. Disability and health journal, 12(2), 278–286.
• Ünal, E. & İlhan E. L. (2020). Yaşam kalitesi ve spor: Görme engelli bir sporcunun görüşleri doğrultusunda nitel bir araştırma [Öz]. 18. Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi, Sözel bildiri, Antalya, Türkiye.
• Ünal, E. & İlhan E. L. (2020). Yaşam kalitesi ve spor: Görme engelli bir sporcunun görüşleri doğrultusunda nitel bir araştırma [Öz]. 18. Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi, Sözel bildiri, Antalya, Türkiye.
• Üstünkaya, Ö. (2005). Tekerlekli Sandalye Kullananlarda Basketbol Oynamanın Omuz Ağrısı, Fonksiyonel Kapasite Ve Yaşam Kalitesine Etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İzmir.
• Üstünkaya, Ö. (2005). Tekerlekli Sandalye Kullananlarda Basketbol Oynamanın Omuz Ağrısı, Fonksiyonel Kapasite Ve Yaşam Kalitesine Etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İzmir.
• Van der Ploeg, H. P., Streppel, K. R., Van der Beek, A. J., Van der Woude, L. H., Van Harten, W. H., & Van Mechelen, W. (2008). Underlying mechanisms of improving physical activity behavior after rehabilitation. International journal of behavioral medicine, 15(2), 101–108.
• Van der Ploeg, H. P., Streppel, K. R., Van der Beek, A. J., Van der Woude, L. H., Van Harten, W. H., & Van Mechelen, W. (2008). Underlying mechanisms of improving physical activity behavior after rehabilitation. International journal of behavioral medicine, 15(2), 101–108.
• Vornholt, K., Uitdewilligen, S., & Nijhuis, F. J. (2013). Factors affecting the acceptance of people with disabilities at work: A literature review. Journal of occupational rehabilitation, 23, 463-475.
• Vornholt, K., Uitdewilligen, S., & Nijhuis, F. J. (2013). Factors affecting the acceptance of people with disabilities at work: A literature review. Journal of occupational rehabilitation, 23, 463-475.
• Wei, J. Z. (2010). Sport participation and social capital-based on the investigation of urban residents.Tsinghua University (People'sRepublic of China) DAI-C 75/02, Dissertation Abstracts International, https://search.proquest.com/docview/1869987624?accountid= 8319.
• Wei, J. Z. (2010). Sport participation and social capital-based on the investigation of urban residents.Tsinghua University (People'sRepublic of China) DAI-C 75/02, Dissertation Abstracts International, https://search.proquest.com/docview/1869987624?accountid= 8319.
• Wilhite, B., & Shank, J. (2009). In praise of sport: Promoting sport participation as a mechanism of health among persons with a disability. Disability and Health Journal, 2(3), 116-127.
• Wilhite, B., & Shank, J. (2009). In praise of sport: Promoting sport participation as a mechanism of health among persons with a disability. Disability and Health Journal, 2(3), 116-127.
• Yazıcı M. (2012) Spor Yapan Ve Yapmayan Ampute Bireylerin Yaşam Kalitesi Ve Depresif Durumlarının İncelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Samsun.
• Yazıcı M. (2012) Spor Yapan Ve Yapmayan Ampute Bireylerin Yaşam Kalitesi Ve Depresif Durumlarının İncelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Samsun.
• Yazıcıoglu, K., Yavuz, F., Göktepe, A. S., & Tan, A. K. (2012). Influence of adapted sports on quality of life and life satisfaction in sport participants and non-sport participants with physical disabilities. Disability and health Journal, 5(4), 249-253.
• Yazıcıoglu, K., Yavuz, F., Göktepe, A. S., & Tan, A. K. (2012). Influence of adapted sports on quality of life and life satisfaction in sport participants and non-sport participants with physical disabilities. Disability and health Journal, 5(4), 249-253.
• Yılmaz, A., Şentürk, U., & Ramazanoğlu, F. (2014). Bedensel engellilerde spor konulu araştırmaların içerik analizi. Spor Yönetimi ve Bilgi Teknolojileri, 9(1-2), 28-43.
• Yılmaz, A., Şentürk, U., & Ramazanoğlu, F. (2014). Bedensel engellilerde spor konulu araştırmaların içerik analizi. Spor Yönetimi ve Bilgi Teknolojileri, 9(1-2), 28-43.
• Ziolkowski, A., Zubrzycki, I., Blachnio, A., Drobnik, P., Zaranska, B., Moska, W. (2016). Sport activity on satisfaction with life and sense of coherence among physically disabled. Balth J. Phys Act. 8 (4), 109-116.
• Ziolkowski, A., Zubrzycki, I., Blachnio, A., Drobnik, P., Zaranska, B., Moska, W. (2016). Sport activity on satisfaction with life and sense of coherence among physically disabled. Balth J. Phys Act. 8 (4), 109-116.
• WHO (1993). Study protocol for the World Health Organization project to develop a Quality of Life assessment instrument (WHOQOL). Qual Life Res. 1993 Apr;2(2):153-9. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/8518769.
• WHO (1993). Study protocol for the World Health Organization project to develop a Quality of Life assessment instrument (WHOQOL). Qual Life Res. 1993 Apr;2(2):153-9. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/8518769.