Evde Sağlık Hizmeti Verilen Bireylerin Hastalık Durumlarının Ve Sosyodemografik Özeliklerinin Değerlendirilmesi

Yıl 2019, Cilt: 17 Sayı: 2, 11 - 28, 01.03.2020

Rabia Akel Taşdemir , A.ferdane Oğuzöncül

Öz

Evde
Sağlık Hizmeti Verilen Bireylerin Hastalık Durumlarının ve Sosyodemografik
Özeliklerinin Değerlendirilmesi

Rabia
Taşdemir ¹

A.
Ferdane Oğuzöncül²

ÖZET

Nüfusun
yaşlanması, kronik hastalıkların dünyada ve ülkemizde giderek artması evde
sağlık hizmetlerine olan gereksinimi artırmaktadır. Sağlıkta Dönüşüm Programı
kapsamında sağlık hizmetlerini mobilize hale getiren “Evde Sağlık Hizmetleri”
ilk olarak 2011 yılında uygulamaya konulmuştur. Bu uygulama ile yaşlı, yatağa
bağımlı, engelli, kronik hastalığı olanlar, ameliyat sonrası bakıma ihtiyacı
olanlar, kanser hastaları gibi tanısı konulmuş hastalara kendi ev ortamında
uzman bir sağlık ekibi tarafından düzenli ve nitelikli sağlık hizmeti
verilmesini amaçlanmıştır.

Bu
çalışma Balıkesir İlinde, Bigadiç Devlet Hastanesi’nden Evde Sağlık Hizmeti
alan bireylerin demografik özelliklerini ve hastalık dağılımlarını saptamak
amacıyla yapılmıştır. Tanımlayıcı nitelikte olan bu araştırmaya, 01-30 Ekim
2017 tarihleri arasında Bigadiç ilçesi kapsamında evde sağlık hizmeti alan ve Balıkesir
İl Sağlık Müdürlüğü Evde sağlık Hizmeti Koordinasyon Merkezi’ne kayıtlı 54
hasta birey dâhil edilmiştir. Veriler Evde Sağlık Hizmeti Koordinasyon
Merkezinin hazırladığı hasta takip formları incelenerek toplanmıştır. Araştırma kapsamına alınan bireylerin %72.2’sinin 65 yaş ve
üzeri olduğu, %63’ünün kadın olduğu ve %100’ünün sosyal güvencesinin bulunduğu,
%18,5’inin okur-yazar olmadığı saptanmıştır. Hastaların
%35.2’sinın nörolojik, %7.40’nın psikiyatrik,
%7.40’nın kas hastalıkları, %5.5’nin gastrointestinal
sistem hastalıkları olduğu belirlenmiştir. Çalışmanın sonucunda evde bakım
hizmetlerinin devlet hastanelerinde zorunlu hale getirilmesi bakım ihtiyacı
olan daha çok kişiye ulaşılabilmesi bakımından olumlu sonuçlar sağlamıştır.

 

Anahtar Kelimeler: Evde Sağlık Hizmetleri, Evde Sağlık, Kronik
Hastalık

 

 

 

 

Anahtar Kelimeler

Evde Sağlık Hizmetleri, Evde Sağlık

Kaynakça

• Akdemir N, Bostanoğlu H,Yurtsever S, Kutlutürk S,Kapucu S, Özer ZC. “Yatağa bağımlı hastaların evde yaşadıkları sağlık sorunlarına yönelik evde bakım hizmet gereksinimleri”. Dicle Med J 2011;38(1):57-65.
• Türkiye İstatistik Kurumu, Nüfus Projeksiyonları, 2017-2080. (http://tuikapp.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.doid=15844) Erişim Tarihi: 15.03.2018.
• Karaman D. Kara D. ve Atar N. Y. (2015), “Evde Sağlık Hizmeti Verilen Bireylerin Hastalık Durumlarının ve Bakım İhtiyaçlarının Değerlendirilmesi: Zonguldak Örneği”. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 4(3): 347–359.
• Karataş, Z. (2011), “Evde Bakım Hizmeti Sunan Aile Bireyi Bakıcıların Moral Ve Manevi Değerlerinin Başa çıkmadaki Etkisi”, Rize Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi”, Rize.
• Yılmaz M, Sametoğlu F, Akmeşe G, Tak A, Yağbasan B, Gökçay S, et al. “Sağlık Hizmetinin Alternatif Bir Sunum Şekli Olarak Evde Hasta Bakımı”. Istanbul Med J 2010;11(3):125-32.
• Derya Yücel, Pemra C. Ünalan, (2015), “Sağlık Bakanlığı Evde Sağlık/Bakım Hi̇zmetleri̇ Sunumu Mevzuatında Güncel Durum”, Turkısh Family Physıcıan, Cilt: 6 Sayı: 2 / e-ISSN 2148-550X.
• Danış, M.Z. (2006). “Toplum Temelli Bakım Anlayışı”, Özveri Dergisi, http://www.ozida.gov.tr/ozveri/ov3/ov3ttrbakim.htm (Erişim: 13.06.2006)
• Nahcivan ÖN. “Evaluation of risks reported by individuals in the home care process (in Turkish)”. Proceedings, 1st Na¬tional Congress of Domestic Care, Marmara University, 24-26 September 1998, Istanbul.
• Avrupada Evde Bakım Hizmetleri, Araştırma 2005/2, Sağlıklı Nesiller Derneği Grubu http://www.sagliklinesiller.org/yazilar/Evdebakim.doc, (Accepted: 2008).
• Kane, r.a.h. Degenholtz. (1997), “Assesing Values and Preferences: Should We, Can We?”, Generations, Volume:21, Number:1, 1997: 19-24.
• World Health Organization. ( 1999), Home-Based and Long-Term Care, Home Care Issues and Evidence, Edited by; Havens, B.
• Havens, B. (1999), “Home Care Issues at the Approach of the 21st Century from a World Health Organization Perspective”, World Health Organization, Manitoba- Canada.
• Enginyurt Ö, Öngel K. “Evde Bakım Hizmeti Kapsamındaki Hastaların Sosyodemografik Özellikleri ve Tıbbi Durumları”. Smyrna Tıp Dergisi 2012; 2(1): 45-48.
• Thome B, Dykes AK, Hallberg IR. “Home Care with Regard To Definition, Care Recipients, Content and Outcome”: Systematic Literature Review. Journal of Clinical Nursing 2003; 12: 860- 872.
• Çavuş F. Ö. (2013) Yaşlılara Yönelik Evde Bakım Hizmetlerinin Değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Çatak B., Kılınç A. S., Badıllıoğlu O., Sütlü S., Sofuoğlu A. E. ve Aslan D. (2012) “Burdur’da Evde Sağlık Hizmeti Alan Yaşlı Hastaların Profili ve Evde Verilen Sağlık Hizmetleri”. Türkiye Halk Sağlığı Dergisi 10(1): 13-21.
• Subaşı N. ve Öztek Z. (2006) Unmet Need In Turkey: Home Care Service. TAF Preventive Medicine Bulletin 5(1): 19–31.
• Nadarević-Štefanec V., Malatestinić Ð., Mataija-Redžović A. and Nadarević T. (2011) Patient Satisfaction and Quality in Home Health Care of Elderly Islanders. Collegium Antropologicum 35(2): 213-216.
• Kouta C, Kaite C. P, Papadopoulos I. and Phellas C. N. (2015) “Evaluation of Home Care Nursing for Elderly People in Cyprus”. International Journal of Caring Sciences 8(2): 376-384.
• Dawani H. A., Hamdan-Mansour A. M. and Ajlouni A. T. (2014) “Users' Perception and Satisfaction of Current Situation of Home Health Care Services in Jordan”. Health 6(7): 549-558.
• Işık O, Kandemir A, Erişen M.A, Fidan C “ Evde Sağlık Hizmeti Alan Hastaların Profili ve Sunulan Hizmetin Değerlendirilmesi”, Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 2016; 19(2): 171-186
• Yörük S, Çalışkan T, Gündoğdu H. “Balıkesir Devlet Hastanesi Evde Bakım Hizmet Biriminden Hizmet Alan 65 Yaş ve Üzeri Yaşlı Bireylerin Bakım Alma Nedenleri ve Sağlanan Hizmetlerin Belirlenmesi”. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi 2012; 1(1): 12-15.
• Söylemezo M. N. (2011) “Denizli Honaz İlçesinde Yaşayan Toplumun Evde Bakım Gereksinimi, Karşılanma Düzeyi ve Etkileyen Faktörler”. Pamukkale Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi, Denizli.
• Koç F. (2009) “Evde Bakım Hizmeti ve Gelişimi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıpta Uzmanlık Tezi”, Eskişehir.
• Taylor, s. E. Ve g. A. Dakof. (1998) “Social Support and the Cancer Patient”, S. SPACAPEN ve S. OSKAMP (Ed.), The Social Psychology of Health, USA: Sage Publications, 1987: 95-116. ; Easton, l. Krısten, Gerontological Rehabilitation Nursing, Philadelphia: W. B. Saunders Company,
• [Internet]http://ailehekimligi.gov.tr/genel-mevzuat/yoenergeler/603-salk-bakanlncasunulan-evde-salk-hizmetlerinin-uygulama-usul-ve-esaslar-hakknda-yoenerge-.html. Erişim:30.11.2015.
• Gümüş R, Sarıbaş S. (2017) “Diyarbakır ili ve ilçelerinde 2015 yılında Sağlık Bakanlığı’na bağlı hastanelerin sunduğu evde bakım hizmetlerinin değerlendirilmesi”. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi 2017;3(1) 17-27.
• Taşdelen Pınar, Ateş Metin (2012). “The Needs of Home Care Patients and the Burdens of their Caregivers”. Hemşirelikte Eğitim Ve Araştırma Dergisi 2012;9 (3): 22-29.