BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ÖĞRETMENLERİNİN YAŞADIKLARI ETİK İKİLEMLERİN MESLEKİ HAZLARI İLE İLİŞKİSİNİN İNCELENMESİ; KÜÇÜKÇEKMECE ÖRNEĞİ

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 2, 14 - 25, 31.12.2020

Hamdi Özivgen , Aydın Karaçam

Öz

Amaç: Araştırmanın amacı beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin yaşadıkları etik ikilemlerin mesleki haz düzeylerine etkisini bazı demografik özelliklerle birlikte incelemektir.
Yöntem: Araştırma ilişkisel tarama modelinin kullanıldığı betimsel bir çalışmadır. Araştırmanın örneklemini, erişilebilir örnekleme yöntemiyle seçilen İstanbul ili Küçükçekmece ilçesinde Milli Eğitim Bakanlığı bünyesinde görev yapan %35’i (n:50) kadın ve %65’i (n:92) erkek olmak üzere 142 Beden eğitimi ve spor öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmada beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin okullarda yaşadıkları etik ikilemleri ölçmek amacıyla Erdoğan, (2018) tarafından geliştirilen “Okullarda etik ikilem ölçeği (OEİÖ)” ve Beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin meslekten duydukları hazzı ölçmek amacıyla Erdoğan (2013) tarafından geliştirilen “Mesleki Haz Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin analizi SPSS 21 programında yapılmıştır. Beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin yaşları ve kıdemleri ile etik ikilem ve mesleki haz düzeyleri arasındaki ilişkilerin belirlenmesi amacıyla Pearson momentler çarpım korelasyon katsayısı, etik ikilem ve mesleki haz düzeylerinin cinsiyet ve çalışılan kurumun kademesi değişkenine göre karşılaştırılmasında t-testi kullanılmıştır. Anlamlılık düzeyi p < .05 olarak alınmıştır.
Bulgular: Araştırma sonuçlarına göre beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin etik ikilemleri ile mesleki haz düzeyleri arasında negatif yönlü ve anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin etik ikilemleri ve mesleki haz düzeyleri ile yaşları ve kıdemleri arasında anlamlı ilişki bulunamamıştır. Beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin etik ikilemleri ve mesleki haz düzeyleri ile cinsiyetleri ve çalışılan kurumun kademesi değişkenleri arasında anlamlı fark bulunamamıştır.
Sonuç: Sonuç olarak beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin mesleki haz düzeylerinin artması yaşanan etik ikilemlerin düşmesine, etik ikilemlerin artmasının ise meslekten alınan hazzın düşmesine sebep olmaktadır.
Anahtar kelimeler: Beden eğitimi ve spor öğretmeni, Etik ikilem, Mesleki haz,

Anahtar Kelimeler

Beden eğitimi ve spor öğretmeni, Mesleki Haz, Etik ikilem

EXAMINING THE RELATIONSHIP BETWEEN PHYSICAL EDUCATION AND SPORTS TEACHERS' ETHICAL DILEMMAS AND THEIR ZEST FOR WORK: THE CASE OF KÜÇÜKÇEKMECE

Öz

Aim: The present study aimed at investigating the effects of physical education and sports eachers' ethical dilemmas on their zest for work levels by some demographic characteristics.
Method: This is a descriptive study deploying a correlational design. The sample of the study consisted of a total of 142 physical education and sports teachers, of whom 35% (n=50) were females, 65% (n=92) were males, employed within the Ministry of National Education in Istanbul, Küçükçekmece. The sample was selected with the convenience sampling method. In the research, the “School Ethical Dilemmas Scale (S-EDS)” developed by Erdoğan, (2018) was used to measure the ethical dilemmas experienced by physical education and sports teachers in schools. The “Zest for Work Scale (ZWS)” developed by Erdoğan, (2013) was used to measure zest for work levels of physical education and sports teachers. The research data were analyzed using the SPSS 21.0 program. The Pearson Product-Moment Correlation Coefficient was calculated to determine the relationships among ages and seniority of physical education and sports teachers and their ethical dilemma and zest for work levels. T-test was used to compare their ethical dilemma and zest for work levels by gender and the grade the institution where they serve. The significance level was taken as p <.05 in all statistical analyses.
Findings: The findings of the study revealed that there was a negative and significant relationship between zest for work and ethical dilemma levels of physical education and sports teachers. However, no significant relationship was found among zest for work and ethical dilemma levels of physical education and sports teachers and their ages and seniority. There was also no significant difference between zest for work and ethical dilemma levels of physical education and sports teachers by their gender and the grade of the institution where they serve.
Conclusion: Overall, it was concluded that the increase of zest for work levels of physical education and sports teachers leads to a decrease in their ethical dilemma levels or vice versa.
Keywords: Physical Education and Sports Teacher, Ethical Dilemma, Zest for Work

Anahtar Kelimeler

Physical Education and Sports Teacher, Ethical Dilemma, Zest for Work

Kaynakça

• Aydın, İ. P. (2002). Yönetsel Mesleki Ve Örgütsel Etik (3. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Bateman, D. (2012). Transforming teachers‟ temporalities: Futures in an Australian classroom. Futures, 44, 14-3.
• Camadan, F. (2018). Psikolojik Danışmanın Yaşadığı Çatışma: Etik İkilem, Sakarya University Journal of Education,Sayı.8, No.1, Sayfa. 76-94.
• Campbell, E. (2000). Professional ethics in teaching: Towards the development of a code of practice, Cambridge Journal of Education, Vol.30, No.2, pp. 203-221.
• Demirhan, G. (2003). Beden eğitimi öğretmenlerinin beden eğitimi ve spora ilişkin felsefi görüşleri. Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe Üniversitesi, 14(2), 43-44.
• Duran, K. (2014). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Mesleki Etik Davranışları Algılama Düzeylerinin Ve Etik İkilemleri Çözümlemelerinin İncelenmesi, Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara
• Ehrich, L. C., Kimber, M., Millwater, J., & Cranston, N. (2011). Ethical dilemmas: A model to understand teacher practice. Teachers and Teaching: Theory and Tractice, 17(2), 173-185.
• Erdoğan, O. (2013). İlköğretim öğretmenlerinin öz yeterlilik ve başarı algılarında yordayıcı olarak akademik iyimserlik, umut ve mesleki haz. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Erdoğan, O. (2018). Okul Yöneticileri ve Öğretmenlerin Yaşadıkları Etik İkilemler: Nedenler ve Baş Etme Stratejileri. Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
• Hoy, W. K. & Tarter, C. J. (2011). Positive psychology and educational administration: An optimistic research agenda, Educational Administration Quarterly, Vol.47, No.1, pp. 427- 447.
• Josepshon, M., & Vingard, M. (2007). Zest for work? Assessment of enthusiasm and satisfaction with the present work situation and health – A 1.5-year follow-up study. Work, 29, 225-231
• Gözütok, F. D. (1999). Öğretmenlerin etik davranışları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 32 (1–2), 83-99.
• Karaçam, A. (2016). Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Başarı Algılarında Yordayıcı Olarak Akademik İyimserlik, Psikolojik İyi Oluş ve Fiziksel Saygı. Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
• Karaçam, A., Pulur, A., & Adıgüzel, S. N. (2017). Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Mesleki Haz Ve Fiziksel Öz Saygı Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Ömer Halisdemir Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, Sayı.11, No.2, Sayfa.278-287.
• Kidder, R. M. (1995). How good people make tough choices. New York: Morrow.
• Kutlu, H. A. (2006). Muhasebe Meslek Mensupları ve Çalışanlarının Etik İkilemleri: Kars Ve Erzurum İllerinde Bir Araştırma. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, Sayı.63, No.2, Sayfa.143-170.
• Koç, K. (2010). Etik boyutlarıyla öğretmenlik. Çağdaş Eğitim Dergisi, Sayı. 35, No.373, Sayfa 13–20.
• Luckovski, J. A. (1997). A virtue-centeredapproachto ethics education. Journal Of Teacher Education,. 48 (4), 264-271.
• Lent, R. W., & Brown, S. D. (2006). Integrating person and situation perspectives on work satisfaction: A social-cognitive view. Journal of vocational behavior, 69(2), 236-247.
• Lent, R. W., Nota, L., Soresi, S., Ginevra, M. C., Duffy, R. D., & Brown, S. D. (2011). Predicting the job and life satisfaction of Italian teachers: Test of a social cognitive model. Journal of Vocational Behavior, 79(1), 91-97.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2015). Beden eğitimi öğretmenleri özel alan yeterlilikleri. (2015, Mart 20) sayfasından erişilmiştir
• Sezgin, F., & Erdogan, O. (2015). Academic optimism, hope and zest for work as predictors of teacher self-efficacy and perceived success. Educational Sciences: Theory & Practice, 15(1), 7- 19
• Shapira-Lishchinsky, O. (2009). Towards professionalism: Ethical perspectives of Israeli teachers. European Journal of Teacher Education, 32(4), 473-487.
• Shapira-Lishchinsky, O. (2011). Teachers’ critical incidents: Ethical dilemmas in teaching practice. Teaching and teacher education, 27(3), 648-656.
• Park, N,. Peterson., C. & Seligman, M. E. P. (2004). Strengths of character and well-being, Journal of Socialand Clinical Psychology, No.23, pp.603–619.
• Tamer, K., Pulur, A. (2001). Beden Eğitimi ve Sporda Öğretim Yöntemleri. Ankara: Ada
• Thomas, S., & Coral, L. A. (1982). Negligence And The Physical Education Teacher. Legal Procedures And Guideliens Physical Educator. USA.
• Utlu, N. (2016). Hastane Ortamında Hemşirelerin Etik Yaklaşımı ve Etik İkilemler, İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi,No.29, sayfa.17-35.
• Weinstein, N., & Ryan, R. M. (2009). Vitality. In S. J. Lopez (Eds.), The encyclopedia of positive psychology (pp. 1023-1025). Singapore: Blackwell.
• Yetim, A. (2005). Sosyoloji ve Spor. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
• Yıldız, E. (2016). Öğretmenlerin meslek etik ilkelerine uygun davranma algılarının işe yabancılaşma yaşam doyumu ve bazı değişkenler açısından incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi. Ahi Evran Üniversitesi, Kırşehir.